پایایی بین نمره­گذاران بدین صورت بود که ضریب پایایی نمره کل ۷۰/۰ و برای زیر مقیاس­های مشکلات اجتماعی، مشکلات سلوک، مشکلات روان­­تنی و اضطراب­خجالتی به ترتیب ۷۱/۰، ۷۰/۰، ۶۸/۰، ۴۶/۰ به دست آمد که جز ‌در مورد اضطراب­خجالتی در بقیه موارد در حد مطلوب ‌می‌باشد. کلیه ضرایب، در سطح کم­تر از ۰۰۰۱/۰ معنی­دار است.

ضریب آلفای کرونباخ جهت نمره کل ۷۳/۰ و برای زیر مقیاس­های سلوک، مشکلات اجتماعی، اضطراب‌خجالتی و مشکلات روان­تنی به ترتیب ۷۷/۰، ۵۷/۰، ۸۶/۰و ۷۴/۰ بود(شهیم و همکاران، ۱۳۸۶).

ضریب پایایی بازآزمایی ۵۸/۰، برای نمره کل و از ۴۱/۰ برای زیر مقیاس مشکلات اجتماعی تا ۷۶/۰ برای زیرمقیاس مشکلات سلوک متغیر ‌می‌باشد. ضرایب آلفای کرونباخ برای نمره کل، ۷۳/۰ و از ۵۷/۰(زیر مقیاس مشکلات اجتماعی) تا ۸۶/۰(زیر مقیاس اضطراب­خجالتی) برای زیر مقیاس­ها متغیر است. ضرایب پایائی، بین نمره­گذاری پدر و مادر۷۰/۰ برای نمره­ی کل و از ۴۶/۰ برای زیر مقیاس اضطراب­خجالتی تا ۷۱/۰ برای زیر مقیاس مشکلات اجتماعی ‌می‌باشد(شهیم و همکاران،۱۳۸۶).

۳-۶-۱- ۲- روایی و پایایی پرسشنامه مشکلات رفتاری کانرز در پژوهش حاضر

در این پژوهش، روایی با بهره گرفتن از همبستگی نمره هر خرده مقیاس با نمره کل محاسبه شد که بالاترین ضریب همبستگی مربوط به بعد مشکلات سلوک است و پایین­ترین ضریب همبستگی مربوط به بعد اضطراب­خجالتی است. در مجموع همه ضرایب در سطح ۰۱/۰ معنادار بودند.

جدول ۳-۳- ضرایب همبستگی بین زیر مقیاس­های پرسشنامه مشکلات رفتاری با نمره کل

مشکلات اجتماعی
روان­تنی
اضطراب‌خجالتی
مشکلات سلوک
زیر مقیاس
^**۷۸/۰

^**۷۷/۰

^**۷۳/۰

^**۸۵/۰

مشکلات رفتاری کل

**p<01/0

همچنین پایایی این پرسشنامه در این پژوهش از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردید که نتایج آن در جدول ۳-۴- مشاهده می­ شود.

جدول ۳-۴- ضرایب آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس­های پرسشنامه مشکلات رفتاری

زیر مقیاس
تعداد گویه
آلفای کرونباخ
مشکلات سلوک

۱۷

۸۳/۰

مشکلات اضطراب­خجالتی

۶

۶۷/۰

مشکلات روان­تنی

۹

۶۸/۰

مشکلات اجتماعی

۱۰

۷۸/۰

۳-۶-۲- پرسشنامه سبک­های فرزندپروری رابینسون

پرسشنامه سبک­های فرزندپروری به منظور ارزیابی شیوه ­های فرزندپروری والدین توسط رابینسون، ماندلکو، السن و هارت ‌در سال‌ ۱۹۹۵ساخته شده است و توسط علیزاده به فارسی ترجمه شده است. این پرسشنامه در سال ۸۳-۱۳۸۲ توسط قربانی، خادمان و یاری به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته کودکان استثنایی مورد پژوهش قرار گرفت. این پژوهشگران پرسشنامه را در گروه ­های ۱۲۰ نفری، ۴۰ نفری و ۶۰ نفری از دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهر تهران اجرا کردند. این پرسشنامه دارای ۳۲ سؤال در مقیاس لیکرت پنج درجه ای(هیچ وقت= ۱، گاهی­اوقات= ۲، تقریباً بعضی از مواقع= ۳، خیلی از مواقع= ۴ و همیشه=۵) است(به نقل از حسینی، احقر، اکبری و شریفی، ۱۳۸۷). حداقل نمره در این آزمون ۳۲ و حداکثر ۱۶۰ است .این پرسشنامه سه نوع سبک فرزندپروری را می­سنجد که شامل:

1. 1. استبدادی: این زیر مقیاس از ۱۲ گویه تشکیل شده است. ‌در مورد تنبیه بدنی، خشونت کلامی و اطاعت بی­چون و چرا ‌می‌باشد. نمونه ­ای از سؤال­های این زیر مقیاس شامل: ” هنگام نافرمانی کردن فرزندمان دست او را با تحکم می­گیریم.”

1. 1. اقتداری: این زیر مقیاس از ۱۵ گویه تشکیل شده است و ‌در مورد پیوند گرم و حمایتی، استدلال، استقلال و مشارکت آزادمنشانه میان والدین و فرزندان ‌می‌باشد. نمونه ­ای از سؤال­های این زیر مقیاس شامل:”در تصمیم ­گیری­های خانواده عقیده و نظر فرزندمان را هم در نظر می­گیریم.”

1. سهل­گیرانه: این زیر مقیاس از ۵ گویه تشکیل شده است. نمونه ­ای از سؤال­های این زیر مقیاس شامل: “وقتی فرزندمان ‌در مورد چیزی آشوب و قشقرق راه می­ اندازد، کوتاه می‌آییم.”

جدول ۳ -۵- زیر ­مقیاس­های پرسشنامه سبک­های فرزندپروری

زیر مقیاس­ها
تعداد گویه
سؤال­های هرگویه
استبدادی

۱۲

۲-۶-۱۹-۳۲-۱۳-۱۶-۲۳-۳۰-۴-۱۰-۲۶-۲۸-

اقتداری

۱۵

۱-۷-۱۲-۱۴-۲۷-۵-۱۱-۲۵-۲۹-۳۱-۳-۹-۱۸-۲۱-۲۲-

سهل­گیرانه

۵

۸-۱۵-۱۷-۲۰-۲۴-

۳-۶-۲- ۱- روایی و پایایی پرسشنامه سبک­های فرزندپروری رابینسون

برای پایایی پرسشنامه، سازندگان آزمون با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس سبک اقتداری ۹۰/۰ و برای خرده مقیاس سبک استبدادی ۷۸/۰ و برای خرده مقیاس سبک سهل­گیرانه ۷۰/۰ گزارش نموده‌‌اند که ضرایب قابل قبولی به شمار می­روند. روایی محتوایی پرسشنامه نیز توسط اساتید و متخصصان ایرانی مورد تأیید قرار گرفته است(علیزاده و آندریس، ۲۰۰۷؛ به نقل از حسینی و همکاران، ۱۳۸۷).

۳-۶-۲-۲- روایی و پایایی پرسشنامه سبک­های فرزندپروری در پژوهش حاضر

در این پژوهش، روایی پرسشنامه سبک­های فرزندپروری با بهره گرفتن از همبستگی نمره هر خرده مقیاس با نمره کل محاسبه شد که بالاترین ضریب همبستگی مربوط به سبک اقتداری است و پایین­ترین ضریب همبستگی مربوط به سبک استبدادی است. در مجموع همه ضرایب در سطح ۰۱/۰ معنادار بودند. ضرایب همبستگی در جدول ۳-۶ نشان داده شده است.

جدول ۳-۶- ضرایب همبستگی بین زیر مقیاس­های پرسشنامه

سبک­های فرزندپروری با نمره کل

آلفای کرونباخ
ابعاد

**۴۸/۰

استبدادی

**۷۶/۰

اقتداری

**۵۶/۰

سهل­گیرانه

**p<01/0

همچنین پایایی این پرسشنامه در این پژوهش از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردید که نتایج آن در جدول ۳-۷- مشاهده می­ شود.

جدول ۳- ۷- ضرایب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه سبک­های فرزندپروری

زیر مقیاس­ها
تعداد گویه
آلفای کرونباخ
سبک استبدادی

۱۲

۷۶/۰

سبک اقتداری

۱۵

۸۵/۰

سبک سهل­گیرانه

۵

۵۱/۰

1. 1. . Hallahan, Lioyd, Kauffman, Weiss & Martinez ↑

1. 1. . Abutalib ↑

1. 1. . Dyson ↑

1. 1. . Internalizing behaviors ↑

1. 1. . Externalizing behaviors ↑

1. 1. . Aunola & Nurmi ↑

1. 1. . Cramer ↑

1. 1. . Gau, Chiu, Soong, Lee ↑

1. 1. . Evans, Harden, Thomas ↑

1. 1. . Latouf ↑

1. 1. . Listening ↑

1. 1. . Thinking ↑

1. 1. . Speaking ↑

1. 1. . Reading ↑

1. 1. .Writing ↑

1. 1. . Mathematical calculation ↑

1. 1. . Perceptual handicaps ↑

اهداف اصلی مؤسسه‌ توسعه صنایع کوچک و متوسط مالزی عبارتند از:

• • • هماهنگ ساختن همه اقداماتی که برای توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط در مالزی صورت می‌گیرد.

  

• • گسترش و حمایت از ایجاد بنگاه‌های کوچک و متوسط پیشرفته مخصوصاً در مناطق کمتر توسعه یافته.

• حمایت و پشتیبانی از بنگاه‌های کوچک و متوسط و تلاش برای ارتقای سطح کارایی و بهبود جایگاه رقابتی آن ها به گونه ای که بتوانند کالاها و خدمات با کیفیت بالا و با ارزش افزوده زیاد با هدف عرضه به بازارهای جهانی تولید کنند.

مهمترین فعالیت‌ها و اقداماتی که مؤسسه‌ توسعه صنایع کوچک و متوسط در مالزی انجام می‌دهد عبارتند از:

– هماهنگ ساختن فعالیت‌هایی که برای توسعه بنگاه های کوچک و متوسط در مالزی صورت می‌گیرد.

– فراهم کردن حمایت‌های فنی و خدمات مشاوره ای مدیریت برای بنگاه های کوچک و متوسط.

– تشویق بنگاه های کوچک و متوسط به ایجاد پیوندهای صنعتی با شرکت‌های بزرگ داخلی و حتی شرکت‌های چندملیتی.

– هماهنگ کردن و نظارت بر کمکهای مالی که در اختیار بنگاه های کوچک و متوسط قرار می‌گیرد.

– همکاری با سایر نهادهای داخلی و بین‌المللی که در زمینه توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط فعالیت می‌کنند (سازمان مدیریت صنعتی، ۱۳۸۲).

۲-۷٫ راهبردهای مناسب دولت ها از صنایع کوچک و متوسط به منظور توسعه صادرات (بشیری، ۱۳۸۷).:

۱٫ وام و اعتبارات:کمک به بنگاه های کوچک و متوسط برای دستیابی به سرمایه، شاید یکی از بارزترین فعالیت های مالکان و مدیران این بنگاه ها باشد، صاحبان این بنگاه ها نیاز مالی به سرمایه دارند، چون به طور عمده کسانی هستند که توان مالی اندکی دارند.

۲٫ فناوری: به طور معمول مراکز مسئول بنگاه های کوچک و متوسط بر کاربرد فناوری در اینگونه بنگاه ها تأکید دارند، گاه در مفاد قانونی درج می شود و گاه بانک ها در برابر نو کردن ماشین آلات کاربرد فناوری جدید وام پرداخت می‌کنند.

۳٫ خدمات مشاوره ای: بسیاری از این مراکز دست به کار ارائه رایگان اینگونه خدمات در زمینه‌های مدیریت، امور مالی، فعالیت های تجاری، بازاریابی و حتی تدوین طرح توجیه شده اند و از این راه می کوشند بنگاه های مذبور را تقویت کنند.

۴٫ حمایت های اطلاعاتی: علاوه بر خدمات مشاوره ای، مراکز مذبور در قالب اطلاع رسانی دست به حمایت های اطلاعاتی هم می‌زنند که این اطلاعات به طور کلی شامل وضعیت تجاری، مدیریتی و فنی می شود.

۵٫ ظرفیت سازی علمی: در شماری از کشورها برنامه هایی تنظیم و اجرا می شود که در غالب آن ها، میان بنگاه های کوچک و متوسط از یک سو و مراکز علمی از سوی دیگر تعامل برقرار می‌گردد.

۶٫ ایجاد تسهیلات برای تأسيس بنگاه ها: چون در اثر نوسان های بازار، به طور معمول بسیاری از بنگاه های کوچک و متوسط ورشکست شده از دور فعالیت خارج می‌شوند، در برخی از کشورها، مقررات دست و پا گیر تأسيس و انحلال بنگاه ها برداشته شده است و در حقیقت در این کشورها تلاش شده تا موانع ورود به بازار و خروج از آن در حد امکان برداشته شود (بشیری، ۱۳۸۷).

۲-۸ . راهبردهای درون بنگاهی مناسب برای توسعه صادرات SMEs

با عنایت به چارچوب مطالعه و پیشینه مورد بررسی، میتوان مؤلفه های درون سازمانی مؤثر بر رقابت پذیری بنگاه و مؤلفه های تشکیل دهنده رقابت پذیری بنگاه را به شرح زیر جمع بندی نمود.

مؤلفه های مؤثر درون سازمانی: ساختار سازمانی (تمرکز، پیچیدگی، رسمیت، تخصص گرایی و …)، استراتژی (مبنایی برای تحقق اهداف سازمان، بر مبنای پیش‌بینی تحولات محیطی و ایجاد مسئولیت و تعهد برای سازمان)، سیستم (سیستم بودجه بندی، سیستم آموزش کارکنان و سیستم حسابداری)، سبک مدیریت (الگوی واقعی از عملیات مدیران، مشخص کننده اولویتها و تأثیر شگرف بر عملکرد سازمان)، کارکنان (تفکرات و باورها، مهارت، دانش و تخصص و رضایت کارکنان)، فرهنگ (ارزش‌های مشترک، جریان، تقسیم و تسهیم اطلاعات و واکنش نسبت به تغییر). منابع انسانی، تحقیق و توسعه مالی، سازمانی، بازاریابی و بهره‎وری، درجه حساسیت به فرهنگ مشتریان، ارتباطات برون سازمانی، ائتلاف و همکاری با شرکت‌های دیگر پنج نیروی ساختار صنعت طراحی و توسعه محصول، تولید و توسعه منابع انسانی، درونی سازی، برونی سازی و رهبری دانش، انتخاب دانش و ایجاد دانش نوآوری، برنامه ریزی و بودجه بندی، گرایش بلندمدت، ارتباطات ارزشمند با مشتری، ارزش در نظر سهام‌داران و توانایی عمل و عکس العمل، نوآوری، محصولات جدید و نوآورانه تصمیمات ساختار تولیدی، تصمیمات فراساختاری تولیدی، تصمیمات منابع انسانی تولیدی، رویه ها، رضایت مشتری و مشارکت کارکنان، رفتار و نگرش، فرهنگ، یادگیری سازمانی و تصویرسازی، مدیریت دانش رقابتی، ویژگی‌های شخصیتی کارکنان، تحول افراد، مهارت کارکنان، مهارت مدیران، اولویت‌های قرابتی تولید و فراساختاری استراتژیک، وجود استراتژی تولید همخوان با استراتژی کسب و کار، رقابت پذیری، بهبود تصور کالا؛ محصول اکولوژیک و مدیریت محیط زیست و سیستم های مدیریتی.

مؤلفه های تشکیل دهنده رقابت پذیری بنگاه: ارزش در نظر مشتریان، اثر بازار و فرهنگ متوازن و عملیات ناب، عملکرد عینی و عملکرد ذهنی، قیمت رقابتی، تعریف کالا و مفهوم سازی بر مبنای بازار، درک مشتریان، ثبات تصور از مارک، کاهش هزینه ها، برآوردن انتظارات مشتریان، ارتباطات ارزشمند با مشتری، سازگاری و تطابق در آمیخته بازاریابی، محصول و خدمات با کیفیت، صرفه ناشی از مقیاس، عملکرد، دانش از رقبا و دانش از بازار، شهرت، توسعه دانش، فناوری، سازمان یادگیرنده و به کارگیری فناوری اطلاعات، فروش سهم بازار، سودآوری، تعادل، احتمال افزایش فشار رقابتی، احتمال دستیابی به یک مزیت رقابتی پایدار، احتمال دستیابی به سطوح بالاتری از ترجیحات مصرف کننده محلی، تمرکز بر رضایت مشتری، ترفیع، مارک تجاری، مکان، اندازه، چشم داشت جهانی، سرمایه گذاری داخلی انعطاف پذیری، درجه انطباق پذیری با تغییرات محیطی و مزیت های ناشی از آمیخته بازاریابی، سرمایه ضروری و محافظت از سرمایه‎های سازمان بازاریابی و برنامه بازاریابی، عملکرد تجاری، عملکرد مالی، بازارگرایی، اثربخشی برنامه ریزی استراتژیک و اثر بخشی بازاریابی مدیریت استراتژیک، تفکر استراتژیک، انسجام استراتژی بازاریابی و سازمانی، بازاریابی اکولوژیک، سهم بازار، خدمات مشتری، رضایت مشتری، تنوع محصول، سودآوری، بازگشت سرمایه، زمان تحویل به موقع، کیفیت تولید، زمان توسعه محصول، تعداد محصولات جدید، میانگین هزینه تولید واحد، هزینه مواد و سربار، زمان خط تولید، زمان تعویض تجهیزات، زمان تغییر رویه‌آموزش‌ها، گردش موجودی انبار، کیفیت تأمین کننده، رضایت کارکنان، بهره وری کارکنان، ایمنی محل کار، مصرف انرژی، قابلیت بازیافت محصول، قابلیت بازیافت اضافات محصول (ناطق، نیاکان، ۱۳۸۸).

۲-۹٫ موانع صادراتی SMEs

موانع ارائه شده در این بخش از لوندیو^[۱۲] (۲۰۰۴) اقتباس شده اند که در ادامه به بررسی هر یک می پردازیم:

۲-۹-۱٫ موانع داخلی

۲-۹-۱-۱٫ موانع اطلاعاتی

۲-۳-۵- اهمیت مزیت رقابتی در بانکداری:

امروزه در بازارهای بسیار رقابتی بانکداری، عرضه و توسعه خدمات جدید برای بانک‌ها امری الزامی است. در بخش بانکداری، توجه به مشتری و ارائه خدمات، به علت ارزش معاملات صورت گرفته و همیشگی بودن آن به طور قابل ملاحظه ای پیچیده تر است.

در حال حاضر بسیاری از بانک‌ها به اهمیت سرعت بخشیدن به عملیات خود برای کسب رضایت مشتریان و پیشی گرفتن از رقبا پی برده اند. علاوه بر این، ثابت شده است که سرعت در کار بانکی، مهمترین عامل در موفقیت و رقابت و ایجاد تغییر سریع در بازارهای کوتاه مدت به شمار می رود. ‌بنابرین‏ شاید جذب مردم به بانک کار ساده ای باشد اما تبدیل آن ها به مشتریان وفادار بسیار مشکل است(حق شناس، ۱۳۸۲).

۲-۳-۶- بهره وری و مزیت رقابتی:

پورتر ارتباط بین بهره وری نیروی کار و رقابت پذیری را از آنجا که به نقش مؤثر سرمایه انسانی در بهبود بهره وری اشاره می کند، مورد توجه قرار داده است. ارزیابی موفقیت نسبی یک بنگاه در تامین مواد اولیه، سازماندهی نیروی کار، فناوری و هدایت مناسب عرضه به سوی مشتری نهایی نسبت به بنگاه های دیگر می‌تواند با بررسی توانایی بنگاه در فروش نسبت به هر واحد نیروی کار سرمایه مورد استفاده، در مقیاس با سایرین صورت پذیرد. برای ارزیابی بهره وری و رقابت پذیری، ضروری است تحقیقات جزئی تر در زمینه ساختارهای هزینه، ضرایب تولید، سطوح نسبی ستاده به داده ها و بالاخره انحرافات اقتصادی مؤثر بر آن ها صورت پذیرد. در عین حال مطالعه استراتژیهای تامین مواد خام، مطلوبیت کار و سرمایه، دستیابی به فناوری‌های نوین، توسعه تولیدات جدید، فعالیت در بازارها، عکس العمل شرکا، رقبا و بخش دولتی ضروری است (عسگری، ۱۳۸۸).

۲-۳-۷- مزیت‌های رقابتی در قلمروهای؛ انسانی، سازمانی و محیطی:

الف) مزیت رقابتی قلمرو نیروی انسانی:

دلایل نیاز به تغییر و تحول در سازمان‌ها و نقش نیروی انسانی برای توانمندسازی سازمان با هدف سازگاری بیشتر با الزامات جدید محیطی به شرح زیر است:

– فشارهایی که از ناحیه رقابت جهانی بر سازمان‌ها وارد می شود، آن ها را وادار به تغییر و دگرگونی نظام یافته و مستمر می‌کند.

– توقعات مشتریان ‌در مورد کیفیت، قیمت و خدمات و ‌پاسخ‌گویی‌ افزایش یافته است.

– بنگاه های اقتصادی همواره دو هدف بقا و کسب سود را تعقیب می‌کنند، لزوماًً باید به نحوی عمل شود که ضمن تداوم حیات، سودآور باقی بمانند و این مستلزم اثربخشی و کارایی منابع انسانی در سازمان است.

– نیروی انسانی معاصر نسبت به گذشته تفاوت‌های زیادی ‌کرده‌است. از یک سو نیروی کار جدید، ظرفیت و استعداد فوق العاده ای برای رشد و توسعه داشته و از سوی دیگر به اعتماد آفرینی بیشتر از سوی سازمان نیاز دارد(می، ۱۹۹۹)^[۳۷].

ب)مزیت رقابتی قلمرو سازمانی:

این نوع مزیت رقابتی بر اساس منابع، قابلیت‌ها و ویژگیهایی است که حاصل تجارب گذشته و حال سازمان بوده و کل سازمان در آن سهیم است.

مزیت رقابتی سطح دو نوع است: مزیت رقابتی بر اساس منابعی که می‌تواند مشهود و نامشهود باشد و مزیت رقابتی بر اساس قابلیت ها و ویژگیهایی که معمولاً نامشهود است. چنین مزیت رقابتی از لحاظ اجتماعی پیچیده و از لحاظ تقلید مشکل و از حیث تحرک و قابلیت نقل و انتقال، کم تحرک است. این نوع مزیت را می توان در فرآیندها، ساختار، سیستم ها، فرهنگ سازمانی، دانش فنی، دانش بازاریابی، استراتژیهای سازمان، نظامهای هماهنگی و انگیزشی سازمان جستجو کرد. در این رابطه می توان منابع را به چهار طبقه کلی منابع اساسی، پیرامونی، رقابتی و استراتژیک تقسیم کرد:

۱) منابع اساسی: این منابع برای سازمان ضروری بوده و سازمان بدون آن ها نمی تواند عملیاتی داشته باشد. به بیان دیگر هر سازمان فلسفه وجودی دارد که بدون وجود منابع مناسب و ضروری برای آن، امکان تحقق فلسفه وجودی و اهداف سازمانی میسر نخواهد بود.

۲) منابع پیرامونی: این منابع، اساسی و ضروری نیستند و به راحتی نیز قابل استخدام، خرید یا اکتساب هستند. از این نوع منابع در اکثر سازمان‌ها که فاقد مدیریت کارآمد هستند می توان در قالب نیروی انسانی مازاد، تجهیزات غیر ضروری، فرآیندهای زاید، سیستم های عریض و طویل و دست و پاگیر، سطوح زیاد مدیریتی و … مشاهده کرد. این نوع منابع به جای کمک به مزیت رقابتی سازمان، موجبات ناکارآمدی آن را فراهم می آورند.

۳) منابع رقابتی: منابع رقابتی منابعی هستند که سازمان را قادر به تولید و عرضه فرآورده های با ارزش رقابتی در بازار می‌کنند. کمیابی، ارتباط و تناسب را می توان از جمله عواملی دانست که باعث رقابتی شدن این منابع می شود. از نمونه های منابع رقابتی می توان به فناوری‌های ویژه و منحصر به فرد، یادگیری و منابع دانشی سازمان، حق امتیاز و حق ثبت، شهرت و نام تجاری اشاره کرد.

۴)منابع استراتژیک: منابع استراتژیک شامل آن دسته از منابع منحصر به فرد سازمان است که باعث تمایز و تفاوت در عملکرد سازمان نسبت به رقبایش شده و از حیث عملکرد بازار، برای سازمان فاصله دست نیافتنی را ایجاد می‌کند که رقبا به راحتی نمی توانند به آن برسند.

ج) مزیت رقابتی قلمرو محیطی:

سازمان‌ها عوامل مورد نیاز را از محیط تامین کرده و در مقابل، محصولات و خدمات خود را در محیط عرضه می‌کنند. کسب مزیت رقابتی پایدار از شرایط محیطی دشوار نیز امکان پذیر است. برای کسب مزیت رقابتی لزوماًً نباید محیط آرام و شرایط فراهم باشد بلکه حتی کارآفرینان و نوآوران می‌توانند با انجام اقدامات مناسب از شرایط سخت و ناهموار نیز مزیت رقابتی بیافرینند(چاکراورتی، ۲۰۱۰).

۲-۳-۸- نگرشهای موجود به مزیت رقابتی:

بارنی (۱۹۹۶) تئوری‌های مزیت رقابتی را به سه دسته تقسیم می‌کند:

تئوری سازمان صنعتی (I/O )، تئوری چمبرلینی (منبع پایه) و تئوری شومپترین .

۱- تئوری سازمان صنعتی (I/O )و دیدگاه پورتر:

تئوری سازمان صنعتی که توسط میسون (۱۹۳۹) و باین (۱۹۵۶) مطرح شده است، دیدگاه خارج مداری است که در آن ساختار صنعت حائز اهمیت می‌باشد. ویژگی‌های ساختاری صنعت عبارتند از؛ وجود و موانع برای ورود، تعداد بنگاه ها و اندازه نسبی آن ها، وجود و درجه تمایز محصول در صنعت(پورتر، ۱۹۸۰).

تأکید اولیه این تئوری بر تجزیه و تحلیل بیرونی رقابت تمرکز می‌باشد. نظریه پرداز معروف این گروه پورتر است که از دیدگاه وی، واحد اصلی در تجزیه و تحلیل، صنعت می‌باشد. بر اساس این دیدگاه بنگاه ها در صنعت یکسان، داده های یکسانی را دریافت می‌کنند و در نتیجه می بایست استراتژیهای یکسانی را بپذیرند و در نهایت نتایج یکسانی را مشاهده کنند. در این وضعیت امکان کسب مزیت رقابتی وجود ندارد و تفاوت عملکرد بنگاه ها احتمالاً تنها در کوتاه مدت امکان پذیر می‌باشد( کالکاگنو، ۱۹۹۶)^[۳۸].

از مشکلات این اهداف مشترک است که هنگامی به سودآوری بیش از حد تأکید شود، هدف نقدینگی نادیده گرفته می شود، به همین ترتیب پیگیری نقدینگی می ­تواند اثر منفی روی بازده شرکت داشته باشد (وبلی۲۰۱۱، ۶). هدف نهایی هر شرکت، «ایجاد ارزش برای ذینفعان» است و «سوداوری» از مؤلفه‌ ­های اصلی این هدف است. همچنین، «حفظ نقدینگی» نیز از هدف­های مهم واحدهای تجاری است؛ اما مسئله این است که افزایش در سود شرکت در حالت کلی منجر به افزایش در نقدینگی نمی­ شود و این دو هدف راهبردی همیشه همسو و در یک جهت نیستند. اگر افزایش سود منوط به مصرف نقدینگی باشد، در این صورت ممکن است مشکلات جدی به بار آورد. ‌بنابرین‏ باید بین این دو هدف راهبردی تمایز قائل شد و یک هدف نباید فدای هدف دیگر شود. از یک طرف، اگر ما به سود توجه نکنیم، نمی توانیم برای دوره درازمدت فعالیت کنیم و از طرف دیگر، اگر به نقدینگی توجه نکنیم ممکن است با مشکلات مرتبط با ناتوانی در پرداخت دیون و ورشکستگی روبه رو شویم (جان نثاری ۱۳۹۱، ۵). نقدینگی نیز به توانایی سازمان برای ادای تعهدات کوتاه مدت خود مربوط می شود و سازمان باید سرمایه در گردش کافی یا دسترسی به وجوه کافی برای ادای این تعهدات را داشته باشد (مالکی نیا و همکاران ۱۳۹۰، ۱۴۵).

پاداچی (۲۰۰۶) در پژوهش خود با موضوع «اثر مدیریت سرمایه در گردش بر عملکرد و سودآوری شرکت­ها» یک رابطه معناداری را بین چرخه تبدیل وجه نقد و بازده دارایی­ ها نشان داد. در این پژوهش اجزا مختلف چرخه تبدیل وجه نقد مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل حاکی از آن بود که موضوع مدیریت سرمایه در گردش در شرکت­های بزرگ از اهمیت بالایی برخوردار است. روش مناسب برای ارزیابی نقدینگی شرکت­ها، چرخه تبدیل وجه نقد است که مدت زمان بین پرداخت به منظور خرید موجودی­های کالا یا مواد اولیه تا جمع‌ آوری مطالبات ناشی از فروش به مشتریان را محاسبه می­ کند. چرخه تبدیل وجه نقد مقیاسی پویا برای مدیریت وجه نقد در گردش است که به طور همزمان با بهره گرفتن از ارقام ترازنامه و صورت سودوزیان، مقیاسی مبتنی بر زمان می­سازد.

یکی از ضروری­ترین عوامل برای ادامه فعالیت های جاری هر شرکت، میزان نقدینگی آن است. بانک ها و سایر اعتباردهندگان نیز برای اعطای تسهیلات به شرکت­ها، نسبت­های نقدینگی آن­ها و توان بازپرداخت بدهی‌های جاری را مدنظر قرار می‌دهند. ‌بنابرین‏ وجودیک مدیریت قوی در زمینه سرمایه در گردش و کنترل میزان نقدینگی شرکت بسیار ضروری به نظر می‌رسد (نیکومرام و همکاران ۱۳۸۹، ۱۷۹).

عوامل زیادی همچون مدیریت وجوه نقد، ابزارهای کنترل ریسک، نسبت بدهی، جریان نقدی عملیاتی وغیره بر روی سرمایه در گردش سازمان تاثیر می‌گذارد که اگر به خوبی توسط سازمان‌ها شناسایی شده و مورد استفاده قرار گیرد می‌تواند در ارتقای عملکرد سرمایه درگردش سازمان مفید واقع شود. به نوبه خود مدیریت سرمایه در گردش و سیاست های سرمایه در گردش اتخاذ شده در سازمان نیز می توان بر عملکرد مالی سازمان تاثیر گذار باشد و موجب افزایش سودآوری سازمان گردیده و یک موقعیت نقدینگی بهینه را برای آن فراهم سازد (فتحی و توکلی ۱۳۸۸، ۱۱۲). اهمیت وجوه نقد در یک واحد تجاری از اساسی­ترین رویدادهایی که اندازه گیری حسابداری بر اساس آن ها انجام می شود از اهداف ارائه اطلاعات مربوط به وجوه نقد، ارزیابی نقدینگی و توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهداتش می‌باشد، نقدینگی توانایی پرداخت تعهدات یعنی توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهدات در سررسید می‌باشد (نوفرستی و محمدزاده ۱۳۸۸، ۱۳۶).

سرمایه گذاری در سرمایه در گردش یک موقعیت نقدینگی خوب برای شرکت ایجاد می­ کند که بایستی این نقدینگی به خوبی مدیریت شود و در حد بهینه قرار گیرد. مدیریت نقدینگی کارا شامل برنامه ریزی و کنترل دارایی­ های جاری و بدهی­های جاری است به طوری که موجب کاهش ریسک ناتوانی در پرداخت تعهدات کوتاه مدت می­ شود و از سوی دیگر از سرمایه ­گذاری بیش از اندازه در دارایی­ های جاری اجتناب می­ شود. سطح بهینه نقدینگی حداقل سطح نقدینگی است که بر ای پشتیبانی از فعالیت­های تجاری و تولیدی ضروری است و از آنجا که عامل کلیدی سطح نقدینگی بهینه چرخش نقدینگی است، نقدینگی بیش از اندازه نمی­تواند به عنوا ن معیاری برای عملکرد خوب باشد (مالکی نیا و همکاران ۱۳۹۰، ۱۴۶). سودآوری یکی از شاخص­ های مهم در ارزیابی عملکرد مالی شرکت­ها محسوب می­ شود، که با بهره گرفتن از معیارهایی همچون بازده دارایی­ ها (ROA)و سود عملیاتی ناخالص و… محاسبه می گرد (فتحی و توکلی ۱۳۸۸، ۱۰۷).

نوبانی و همکاران (۲۰۰۹) درتحقیقی دیگر تحت عنوان «بررسی ارتباط بین مدیریت سرمایه در گردش و سودآوری شرکت­های ژاپنی » ارتباط بین مدیریت سرمایه درگردش و سودآوری را بررسی ‌کرده‌است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مدیران می ­توانند با مدیریت دارایی­ های جاری و بدهی­های جاری، سودآوری شرکت را افزایش دهند.

در مطالعه تامین مالی شرکت­های بزرگ استدلال می­ شود که ماهیت سرمایه در گردش اجازه تغییر یا تعدیل سیاست­ها را می­دهد، تا یک شرکت بتواند برای رسیدن به اهداف بهتر کار کند (پاداچی ۲۰۰۶، ۱۸۹). این امر به سادگی به معنای این است که یک شرکت می ­تواند سیاست یا رویکرد خود را به نفع مدیریت یا استفاده کنندگان صورت‌های مالی اصلاح کند یا تغییر دهد. به عبارت دیگر، یک شرکت ممکن است یک سیاست متهورانه سرمایه ­گذاری را برای رسیدن به هدف سودآوری اتخاذ کند (نظیر و افزا ۲۰۰۹، ۱۲۹؛ وینرب و ویسچر ۱۹۹۸، ۲۲۵).

۲-۶- شرایط اقتصادی و سرمایه در گردش

بحران های مالی، یکی از پدیده ­های رایج در طول حیات اقتصادی کشورها بوده ­اند. نحوه مقابله با بحران و کاهش تبعات منفی آن، از مهمترین دغدغه­ های کشورهای درگیر بحران بوده است. سایر کشورها نیز، اقدامات پیشگیرانه از وقوع بحران و جلوگیری از سرایت آن به اقتصادشان را اساس تلا شهای خود قرار داده ­اند (برخورداری و فرزین وش ۱۳۸۹، ۱۱۷).

البته در تحلیل نتایج بایستی به شرایط اقتصادی جامعه و فضای حاکم بر شرایط کسب و کار نیز توجه گردد. زیرا مسائلی مانند شرایط استفاده از اعتبارات و وام ها و نرخ های تامین مالی و همچنین مسائل اقتصادی از قبیل تورم، نرخ سپردهای بانکی و غیره می‌تواند بر سیاست های سرمایه در گردش اثر بگذارد (زهدی و همکاران ۱۳۸۹، ۲۰۸). به دلیل وجود تحریم­های اقتصادی و ارتباط اندک بانک­های ایرانی با بانک های بین‌المللی، بحران مالی جهانی (حداقل در کوتاه مدت) اثرات مستقیمی بر بانک­های داخلی و بخش پولی ایران ندارد. اما سیاست کاهش دستوری نرخ سود بانکی یکی از سیاست­های رایج طی چند سال اخیر به شمار می ­آید. هر چند که بررسی تجارب جهانی نشان می­دهد کاهش نرخ بهره یکی از سیاست­های رایج در دوره بحران بوده است، اما شرایط اقتصادی ایران، از اجرای این سیاست نتایج متفاوتی را به بار خواهد آورد (برخورداری و فرزین وش ۱۳۸۹، ۱۳۵).

دیدگاه اسلام درباره زن را می‌توان دیدگاهی مترقی و در عین حال معنادار دانست.اسلام زن را همچون مرد انسان می‌داند که سه ویژگی مهم انسانی‌یعنی اختیار، مسئولیت پذیری و توان ارتقا و کمال را دارا است و همانند مرد از امکانات رشد و کامیابی برخوردار است. آیه ۳۵ سوره احزاب و آیه ۷۲ سوره توبه و آیه ۵ سوره فتح به آن اشاره دارد. در اسلام کلیه حقوقی که ناشی از جنبه انسانیت انسان باشد بین زن ومرد مشترک است و در نگرش اسلامی‌زن از حالت شی و‌یا ابزار کار دیگران بودن خارج شده و ضمن بازیافت جایگاه اصیل انسانی خود مهمترین و بزرگترین وظیفه انسانی‌یعنی پرورش ‌انسان‌ها و‌تربیت نسل‌ها به عهده دارد که دامنش معراج آدمیان بوده و مضافاً این که همگام با مردان در تمام عرصه‌های حیات حضور داشته و گوهر مخلوقات و مظهر جمال آفریدگار معرفی شده است.^[۶۱]

تأمل و دقت در آنچه از آیات پیرامون زن و مرد، استعدادها و امکانات، هدف و ارزش‌ها نقل شد نشان دهنده آن است که زنان همچون مردان از شخصیتی کامل و مستقل برخوردارند و در هویت انسانی میان صنف زن و مرد تفاوتی نیست. ویژگی‌های انسانی را هر دو به نحوی دارا هستند. همان گونه که در قابلیت رشد و تکامل، لغزش و انحراف، آسیب پذیری و آسیب رسانی‌یکسان می‌باشند. به عبارت دیگر، خدای متعال انسان آفرید، اما برای بقای نسل و تبار وی او را به دو صنف زن و مرد تقسیم کرد. در آنچه لازمه‌ی نوع انسانی است هر دو برابرند، و در برخی خصلت‌ها و خصوصیت‌ها که لازمه‌ی صنف است از‌یکدیگر متفاوت‌اند چرا که این تصنیف لوازم و احکام ویژه ای را بهدنبال داشته است. ‌به این تفاوت‌ها در فصل بعد خواهیم پرداخت.^[۶۲]

• • 1. تفاوت عین عدالت است

قطعاً چهره عالم جسمانی چهره تفاوت‌ها است. وجود تفاوت‌ها بهترین دلیل برای تعامل موجودات با هم و پیدایش جمعیت‌هاست. اگر توانایی همه موجوداتیک‌اندازه بود،‌یک اجتماع دو نفره هم به وجود نمی‌آمد و این تفاوت‌ها در گوهر انسانیت نیست. در قالب جسمانی آن‌هاست. ‌بنابرین‏، زن و مرد در احسن تقویم از جهات مختلف جسمانی و روانی با گونه‌هایی از تفاوت آفریده شده‌اند که نظام تسخیر متقابل را بتوان برقرار نمود و هر‌یک با توانمندی‌های متفاوتی که خود دارد ـ فضل ـ در قبال آنچه دیگری ندارد ـ نقص ـ امتحان شود. با همین نگاه جامعه شناسی قرآن راز تفاوت‌ها را ا زاین گونه بیان می‌دارد:} اهم‌یقسمون رحمت ربک نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیوه الدنیا و رفعنا بعضهم فوق بعض درجات لیتخذ بعضهم بعضاً سخریاً و رحمت ربک خیر مما‌یجمعون.

آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟(خیر، بلکه) حال آنکه ما روزی آن‌ ها را در این زندگی دنیا میانشان تقسیم می‌کنیم و بعضی را به مرتبت، بالاتر از بعضی دیگر قرار داده ایم تا بعضی بعض دیگر را به خدمت گیرند و رحمت پروردگارت از آنچه آن‌ ها گرد می‌آورند بهتر است{.^[۶۳]

تفاوت‌های طبیعی در خلقت بین زن و مرد انکار نا پذیر است هر چن ممکن است در میزان این تفاوت‌ها و میزان تأثیر گذاری آن‌ ها در نحوه تنظیم قواعد و مقررات حاکم بر آن‌ ها اتفاق نظر نباشد آنچه مسلم است این که تفاوت‌ها به حدی است که می‌تواند بسیاری از تفاوت‌های موجود در احکام زن و مرد را توجیه کنید چنان که مطهری از مجرای این تفاوت‌ها کوشیده برخی از شبهات ‌در مورد حقوق زن در اسلام را پاسخ گوید ایشان در پاسخ به کسانی که اعتماد به تفاوت میان زن و مرد را تفکر قرون وسطی می‌دانند می‌گویند

«در قرن ۲۰ ‌در پرتو پیشرفت‌های حیرت انگیز علوم تفاوت‌های زن و مرد بیشتر روشن و مشخص شده جعل و افترا نیست، حقایق علمی‌تجربی است اما این تفاوت‌ها به هیچ وجه به اینکه زن‌یا مرد جنس برتر است و دیگر جنس پایین‌تر است و ناقص مربوط نیست قانون خلقت از این تفاوت‌ها منظور دیگری داشته قانون خلقت تفاوت‌های بین زن و مرد را به منظوری شبیه منظور اختلاف میان اعضای‌یک بدن ایجاد ‌کرده‌است در دنیای جدید در پرتو مطالعات عمیق پزشکی، روانی ـ اجتماعی تفاوت‌های فراوان‌تری کشف شده که در دنیای قدیم به هیچ وجه به آن پی نبرده بودند.»^[۶۴]

گفته شد که زن و مرد در انسانیت همسان‌اند و بر اساس‌یک هدف مشترک آفریده شده‌اند. با وجود این، زن و مرد دو صنف مختلف‌اند که ویژگی‌های طبیعی آن‌ ها را از‌یکدیگر متمایز می‌سازد؛ همین تفاوت‌هاست که زمینه ساز درک متقابل، تمایل دو سویه و هماهنگی و همکاری جدی بین این دو جنس را فراهم می‌سازد. بر همین اساس، تکلیف الهی که شرط آن داشتن آگاهی، قدرت و اختیار است، به همه‌ ‌انسان‌ها تعلق می‌گیرد و اختصاص به جنس خاصی ندارد. آنچه در اصل تکلیف مدخلیت دارد، جنبه مشترک زن و مرد است اما نوع تکلیف ممکن است به جنبه‌های متفاوت آن دو باز می‌گردد که در این صورت احکام خاص جنسیتی شکل می‌گیرد.حال سخن این است که محدوده تفاوت‌های زن و مرد چیست؟ آیا تفاوت‌ها تنها در محدوده ویژگی‌های جسمی‌و بیولوژیک است‌یا آنکه پهنه‌ی وسیع‌تری را شامل می‌شود؟ برخی فمنیست‌ها و گروهی از جامعه شناسان بر این باورند که هیچ تفاوتی میان زن ومرد به جز تفاوت‌های بیولوژیک وجود ندارد و تفاوت‌های دیگر، از جمله اختلاف در ‌ذهنیت‌ها و رفتار‌ها، همگی ناشی از تأثیرات محیطی و فرهنگی است و هیچ ریشه تکوینی ندارد. در مقابل، بسیاری از روانشناسان بر تفاوت‌های ساختاری میان زن و مرد تأکید کرده‌اند. برای مثال، جان‌گری نویسنده‌ی کتاب مردان مریخی زنان ونوسی، بر این اعتقاد است که اولین ‌جرقه‌های اختلاف میان زن و مرد ازآنجا برمی‌خیزد که هر‌یک طرف مقابل را موجودی چون خود دانسته و جویای تشابه در نقش‌ها باشد؛ در مقابل، آنچه رضایت طرفین را فراهم می‌آورد آن است که هر‌یک دیگری را با اختلافات و تفاوت‌های موجود به رسمیت بشناسد. آنچه از ملاحظه مجموع آیات و روایات به دست می‌آید آن است که زن و مرد نه تنها در بعد جسمی ‌بلکه در ابعاد گوناگون احساسی، روحی، ذهنی و رفتاری به گونه‌ای از هم متمایز‌اند. از تفاوت در ساختمان بدنی و متوسط قد و وزن و حجم مغز گرفته تا تفاوت در خلقیات، خلاقیت‌های هنری، میزان تحمل پذیری، آستانه‌ی تحریک پذیری، نوع خرد ورزی، جنبه‌های زیبا شناختی و ده‌ها مورد دیگر همگی در دایره تفاوت‌ها جای می‌گیرند. البته قبول چنین تفاوت‌هایی ‌به این معنا نیست که تأثیر وضعیت اجتماعی و فرهنگی را در ایجاد‌یا پرورش ‌ذهنیت‌ها و رفتار‌ها انکار کنیم، بلکه بر این باوریم که صرف نظر از تفاوت‌هایی که اصولاً خاستگاه اجتماعی دارد، تفاوت‌های طبیعی در جسمیت، ذهنیت، احساسات و رفتارها نیز زن و مرد را از هم متمایز می‌سازد.^[۶۵]