۳-۱۰-۷ همبستگی
تحلیل همبستگی ابزاری آماری است که بوسیله آن می‌توان درجه‌ای را که یک متغیر به متغیر دیگر، از نظر خطی مرتبط است را اندازه‌گیری کرد. بعبارت سادهتر همبستگی معیاری است که برای تعیین میزان ارتباط دو متغیر استفاده می‌شود و معمولا همراه با تحلیل رگرسیون بکار می رود. در همبستگی دو معیار بحث می‌شود:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف) ضریب همبستگی ب) ضریب تعیین
الف) ضریب همبستگی ( )
ضریب همبستگی نوع رابطه مستقیم یا معکوس و همچنین شدت رابطه بین دو یا چند متغیر را نشان می‌دهد.
ب) ضریب تعیین ()
ضریب تعیین یکی از مهمترین معیارهایی است که با آن میتوان رابطه بین دو متغیر  و  را توضیح داد
اگر  مشاهدات و  میانگین مشاهدات باشد، آنگاه میزان انحراف مشاهدات حول میانگین خود، برابر  خواهد بود. مجموع انحرافات بین مشاهدات (  ) و برآورد آن را به وسیله خط رگرسیون (  ) را با  نشان می دهیم. برای محاسبه ضریب تعیین از رابطه زیر نیز می‌توان استفاده کرد:

۳-۱۰-۸ تحلیل واریانس:
تحلیل واریانس که برای اولین بار توسط سر رونالد فیشر ابداع شد، روشی است که از آن برای مقایسه میانگین دو یا چند گروه استفاده می شود. هنگامی که تحلیل واریانس برای مقایسه دو گروه استفاده می شود با آزمون تی معادل است. در تحلیل واریانس برای مقایسه میانگین گروه ها از واریانس استفاده می شود، به همین دلیل به این فنون تحلیل واریانس گفته می شود. بدین صورت که ابتدا میانگین و واریانس نمونه های هر کدام از گروه ها مشخص می شود، سپس مشخص می شود که این واریانس بین گروه ها ناشی از متغیر یا متغیرهای مستقل است، یا ناشی از شانس و خطا است.
آزمون F :
آزمون اف (( F یا آزمون آنالیز واریانس تعمیم یافته آزمون t است و برای ارزیابی یکسان بودن یا یکسان نبودن دو جامعه و یا چند جامعه به کار برده می‌شود. در این آزمون واریانس کل جامعه به عوامل اولیه آن تجزیه می‌شود. از این آزمون برای مقایسه همقوارگی چند جامعه را تواما با هم استفاده می‌شود.
درجه آزادی
درجه آزادی عبارت است از حجم نمونه (n) منهای تعداد پارامترهایی که از داده ها برآورد میشود.(پارامترهای مجهول(.
صاحبنظران علم آمار به یکی از دو گونهء زیر درجه آزادی را توضیح می دهند:
۱-تعداد درجه های آزادی همواره برابر است با تعداد مشاهدات منهای تعداد رابطه های ضروری که بین این مشاهدات وجود دارد
۲-تعداد درجهء آزادی همواره برابر است با تعداد مشاهدات اصلی منهای تعداد پارامترهائی که با بهره گرفتن از مشاهده های مزبور برآورده شده اند.
و همیشه این طور نیست که درجه ازادی برابر تعداد مشاهدات یکی کمتر شود و بسته به محدودیت های که عمال میشه به تعداد محدودیت ها کم میشود.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل یافته ها
۴-۱ مقدمه
در این فصل تلاش می شود اطلاعات جمع آوری شده معرفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با توجه به اینکه داده ها مربوط به ۶ سال می باشند، و با توجه به ۵۹ شرکت داده ها را در نرم افزار Eviews7 و همچنین SPSS به صورت داده های پنل آماده سازی می کنیم و از این رهگذر به آزمون فرضیات خواهیم پرداخت. برای معنادار شدن تاثیرات، لازم است که ضریب همبستگی بسیار بالایی مشاهده شود تا بتوان با اطمینان ۹۵ درصد نتیجه گرفت که دو متغیر بر یکدیگر تاثیرگذارند.
انواع داده هایی که عموماً برای تحلیل های تجربی به کار برده می شوند، در سه گروه مورد بحث و بررسی قرار می گیرند:
داده های سری زمانی
داده های مقطعی
داده های تلفیقی سری زمانی و مقطعی
داده های تابلویی ترکیبی از داده های مقطعی و سری زمانی می باشد، یعنی اطلاعات مربوط به داده های مقطعی در طول زمان مشاهده می شود. بدین صورت که چنین داده هایی دارای دو بعد می باشند که یک بعد آن مربوط به واحدهای مختلف در هر مقطع زمانی خاص است و بعد دیگر آن مربوط به زمان می باشد. در مجموع، داده های پانلی دارای مزایای فراوانی نسبت به داده های مقطعی یا سری زمانی هستند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
داده های مقطعی و سری زمانی صرف، ناهمسانی های فردی را لحاظ نمی کنند، لذا ممکن است که تخمین تورش داری به دست دهند، در حالی که در روش پانل می توان با لحاظ کردن متغیرهای مخصوص انفرادی این ناهمسانی ها را لحاظ کرد.
داده های تابلویی دارای اطلاعات بیشتر، تغییرپذیری بیشتر، همخطی کمتر، درجه آزادی بالاتر و کارایی بالاتر نسبت به سری زمانی و داده های مقطعی می باشند. به خصوص اینکه یکی از روش های کاهش همخطی، ترکیب داده های مقطعی و زمانی به صورت داده های تابلویی می باشد.
با مجموعه داده های تابلویی، می توان اثراتی را شناسائی و اندازه گیری کرد که در داده های مقطعی محض یا سری زمانی خالص قابل شناسائی نیست. گاهی استدلال می شود داده های مقطعی، رفتارهای بلندمدت را نشان می دهند، در حالی که در داده های سری زمانی براثرات کوتاه مدت تأکید می شود. با ترکیب این دو خصوصیت در داده های تابلویی، که خصوصیت متمایز پانل دیتاست، ساختار عمومی تر و پویاتری را می توان تصریح و برآورد کرد.
۴-۲ نتایج آزمون مانایی
سری های زمانی، یکی از مهمترین داده های آماری مورد استفاده در تجزیه و تحلیل تجربی هستند. در تحقیقات همواره چنین فرض شده که سری زمانی ماناست و اگر این حالت وجود نداشته باشد، آزمون های آماری که اساس آن ها بر پایه t، F، خی دو و … بنا شده
است، مورد تردید قرار می گیرد. از طرفی اگر متغیرهای سری زمانی مانا نباشد، ممکن است مشکلی به نام رگرسیون کاذب بروز کند.
مانایی دو حالت دارد: ضعیف و قوی. ما معمولا حالت ضعیف را بررسی می کنیم. اگر تمامی گشتاورها در طول زمان ثابت باشد، سری، مانای قوی است؛ ولی اگر گشتاورهای مرتبه اول و دوم ثابت باشد سری مانای ضعیف است.
یک متغیر سری زمانی وقتی ماناست که میانگین، واریانس و ضریب خود همبستگی آن در طول زمان ثابت باقی بماند.
H0 : داده ها دارای ریشه واحد هستند.
H1 : داده ها دارای ریشه واحد نیستند (مانا بودن داده ها).
با توجه به این موضوع که داده های مورد نظر در این پژوهش در جدول زیر با بهره گرفتن از آماره نرمال بررسی شده است، می توان بیان داشت که داده ها مانا هستند.
لذا پیش از آزمون فرضیات، تحقیق، لازم است مانایی تمام متغیّرهای مورد استفاده در تخمین ها، مورد آزمون قرار گیرد. زیرا مانایی متغیّرها چه در مورد داده های سری زمانی و چه داده های تابلویی باعث بروز مشکل رگرسیون کاذب می شود.
در آزمون مانایی روند بررسی مانایی همگی به غیر از روش هادری به یک صورت است و با رد H0 عدم مانایی رد می شود و بیانگر مانایی متغیّر است. بنابراین با رد فرضیه H0 نامانایی یا ریشه واحد رد می شود و مانایی پذیرفته می شود. که یا در سطح و یا با یک تفاضل و یا با دو تفاضل مانا می شود که برای تشخیص این قسمت به احتمال بدست آمده آن توجه می شود که بایستی از ۵ درصد کوچکتر باشد. با توجه به نتایج حاصل از آزمون ها مشخص گردید که تمام متغیّرها مانا هستند. نتایج در جدول زیر ارائه شده اند. نتایج جدول زیر و بررسی مقادیر آماره های محاسبه شده و احتمال پذیرش آنها نشان می دهد که تمامی متغیّرها در سطح مانا شدند.
جدول ۴-۱ آزمون مانایی

«پس اگر براى شما از جانب من رهنمودى رسد، هر کس از هدایتم پیروى کند نه گمراه مى‏شود و نه تیره‏بخت»
مقصود از هدایت در این دو آیه ی شریفه که از آیات مربوط به خلقت حضرت آدم _{( علیه السلام )} و خروج او از بهشت و هبوط به زمین می باشد، هدایت غریزی و حتی هدایت عقلی نیست بلکه هدایتی مراد است که از طریق وحی تشریعی به حضرت آدم_{( علیه السلام )} و نسل او خواهد رسید ^[۸۹].
در جای دیگر فرموده است:
« قُل إنَّنِی هَدانی رَبّی إلی صِراطٍ مُستَقیمٍ دِینآً قِیماً مِلَّهَ أبراهیمَ حَنیفاً وَ مَا کانَ مِنَ المُشرِکین»^[۹۰]
«بگو: «آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است: دینى پایدار، آیین ابراهیمِ حق‏گراى! و او از مشرکان نبود.»
از همین روست که اگر کتابهای آسمانی مانندتورات و انجیل و قرآن به عنوان کتابهای هدایت توصیف شده اند، زیراکه این کتابها عقاید و احکام و آداب دینی را در بر دارند.
چنان که درباره ی قرآن می فرماید : «شَهرُرَمَضَانَ الَّذِی اُنزِلَ فِیهِ القُرآنُ هَدیً لِلنَّاسِ»^[۹۱]
«ماه رمضان [همان ماه‏] است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است‏.»
و نیز درباره ی تورات و انجیل می فرماید :
«وَ أنزَلَ التَّورَاهَ وَالإنجِیلَ مِن قَبلُ هَدیً لِلنَّاس » ^[۹۲]
«و تورات و انجیل را پیش از آن براى رهنمود مردم فرو فرستاد.»
بنابراین دین، رسالت هدایت بشر را برعهده دارد. دین هموراه بشر را بسوی معارف حقیقی و اخلاق فاضله و اعمال نیک دعوت می کند و معلوم است که اصلاح عالم انسانی هم در همین سه چیز است. از نظر علامه طباطبائی، تنها دین است که می تواند بشر را در تمام شئون مادی و معنوی به اصطلاح دعوت کند، هم در اعتقادات، هم در اخلاق و هم در رفتار. بنابراین اگر در دنیا امید خیر و سعادتی باشد، باید در دین و تربیت دینی امید داشت و در آن جستجو کرد.^[۹۳]

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۷. انواع دین
دین به معنای اعتقاد به آفریننده ای برای جهان و انسان و دستورات عملی متناسب با این عقاید می باشد. از این رو، کسانی که مطلقاً معتقد به آفریننده ای نیستند و پیدایش پدیده های جهان را تصادفی و یا صرفاً معلول فعل و انفعالات مادی و طبیعی می دانند بی دین شمرده می شوند. اما کسانی که معتقد به آفریننده ای برای جهان هستند، هر چند عقاید و مراسم دینیشان توأم با انحرافات وخرافات باشد با دین شمرده می شوند.^[۹۴]
حال اگر به بخش اعتقادات دین توجه کنیم و نسبت آنها را با واقعیت در نظر بگیریم، می توان دین را به دین حق و دین باطل تقسیم کرد.
۳-۷-۱. دین حق و دین باطل
اگر محتوای یک دین مطابق با واقعیت بود آن را دین حق و اگر مطابق با واقعیت نبود آن را دین باطل می نامیم. زیرا مجموعه ی عقاید و اوصاف اخلاقی و احکام فقهی و حقوقی یا حق است یا باطل و یا ممزوج از حق و باطل. پس مجموعه ی عقاید و اخلاق و مقررات حق را دین حق و جز آن را دین باطل نامند. خواه باطل محض باشد یا حق مخلوط، زیرا مجموع حق و باطل نیز باطل است نه حق.^[۹۵]
قرآن کریم، ره آورد انبیاء را دین حق می داند زیرا آیینی است که دارای عقاید درست و مطابق با واقع است و رفتارهایی را مورد توصیه و تأکید قرار می دهد که از صفات کافی برای صحت و اعتبار برخوردار باشد. چنان که خداوند به پیامبر گرامی اسلام ( ص ) می فرماید:
«اَلحَقُّ مِن رَبِّکَ » ^[۹۶]
« [آنچه درباره عیسى گفته شد] حق [و] از جانب پروردگار تو است‏.»
و نیز:
«اِنَّ الدِّین عِندَاللهِ الإسلام »^[۹۷]
«در حقیقت، دین نزد خدا همان اسلام است‏»
و نیز:
«وَمَن یَبتَِّغ غَیرَ الإسلامِ دِیناً فَلَن یُقبَلُ مِنهُ»^[۹۸] و هر که جز اسلام، دینى [دیگر] جوید، هرگز از وى پذیرفته نشود».
سیدقطب می گوید: دین به معنای راه است ودین الحق درقرآن(هماه دین خدا)راهی است که تنهاراه راستین و بی خطرباشد. دین حق راه هدایت است وراه طبیعت و فطرت^[۹۹]. در حالی که دین باطل ره آورد طاغوت وطاغوتیان است. چنان که خداوند هنگام سخن گفتن ازباطل گرایی فرعون می فرماید: فرعون به قومش گفت من می ترسم موسی کلیم دین شماراعوض ویادرسرزمین شما فساد کند، از این رو، باید او را از بین برد:
« إنِّی اَخافُ أن یُبَدِّلَ دِینَکُم اَو أن یُّظهَر فِی الأرضِ الفَساد»^[۱۰۰] «من مى‏ترسم آیین شما را تغییر دهد یا در این سرزمین فساد کند»
یعنی موسی می خواهد آیینی راکه در کشور مصر حکومت می کند و بر افکار و اندیشه ی مردم سایه افکنده دگرگون سازد. آن چه بر مردم مصرحکومت می کرد مجموعه‌ی عقاید و قوانین اجتماعی و نظامی و سیاسی غیرالهی و محصول اندیشه ی بشر یاغی بود که امری باطل است و قرآن ازآن به دین یاد می کند: «دینکم»^[۱۰۱]
۳-۷-۱-۱. واحد بودن دین حق وتعدد دین باطل
دین حق، بیانی است ازحقیقت عالم وچون حقیقت یک چیزاست،دین حق هم فقط یکی خواهد بود. شهید مطهری درباره ی حقیقت واحد که ازآن به نور یا راه راست نیز تعبیرمی کنند، چنین می فرماید:
نکته ای که اهل تفسیر بدان توجه کرده اند این است که قرآن همواره ظلمات را جمع می آورد و همراه با الف ولام که افاده ی استغراق می کندوشامل همه‌ی تاریکیها می شود. معنای آن این است که راه راست یکی بیش نیست حال آن که مسیرانحراف وگمراهی متعدد است.^[۱۰۲]
دین حق واحد است چون مبدأ فاعلی دین حق، خدایی است که هم ذات او نامتناهی وهم قدرت وجودی اش نا محدود است و نیز حق در نظام هستی همواره ثابت وواحداست. اما دین باطل متعدد است زیرا مبدأ فاعلی دین باطل، هوی وهوس انسان است وهوس ها متفرق هستند. از این رو ادیان باطل متفرق و پراکنده است لذا ازاین رو،خداونددرقرآن در برابر صراط مستقیم که واحد است از راه‌های پراکنده سخن می گوید: «وَأَنِ اعْبُدُونِی هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ » ^[۱۰۳].
«و اینکه مرا بپرستید این است راه راست!»
انسان که ازراه الهی ودین حق دورشودگرفتاردام های باطل گوناگون خواهدشد.
۳-۸. امتیازات دین حق (دین اسلام)
الف) جامعیت اسلام:
یکی از ویژگی های اسلام در برابر دیگر ادیان، جامع بودن آن است. اسلام برنامه تکاملی بشر تا پایان تاریخ را به ارمغان آورده است.به عبارتی می توان بیان کرد که مسأله‌ای نیست، مگر اینکه دین اسلام درباره‌ی آن آیه ویا روایتی را از معصومین (ع) بیان کرده است. شاید به طور جزئی بیان نکرده باشداما کلیات آن در قرآن مورد تاکید قرارگرفته است که لازم است توسط معصومین (ع) تبیین گردد «وَلا رَطْبٍ وَلا یَابِسٍ إِلا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ»^[۱۰۴] «و هیچ تر و خشکى نیست مگر اینکه در کتابى روشن [ثبت‏] است».
ب) جاودانگی:
یکی دیگر از امتیازات آن، جاودانگی است. جاودانگی به معنی پایدار ماندن و باقی ماندن هر چیز می‌باشد. این موضوع را می توان برای عقاید، ادیان، اصول علمی و یا اجسام مادی بکار رود. در یک تعریف ساده هر چیز ماندگار برای زمان های طولانی می توان جاودان نامید در صورتیکه قابلیت تطبیق را در زمان های مختلف در خود حفظ کرده باشد به عبارتی با تغییرات زمان و محیط سازگار باشد زیرا شرط ماندگاری و جاودانگی، داشتن قدرت تغییر و تطابق می‌باشد
آموزه های معرفتی و اعتقادی ادیان، به خصوص دین اسلام، قابل نسخ و تغییر نیست؛ این که آفریدگار جهان ممکن، خداوند متعالی با صفات کمال خاص است و حکمت و عدالت خداوند مقتضی رستاخیز دیگری است، این که اصول عقلی و وجدانی مقتضی است که انسان در برابر آفریدگار خویش تسلیم و سپاس گذار و منقاد باشد، از اصول و پایه های ادیان الهی است که به دلیل برگشت آن ها به عالم واقعیت، وجود جاودان و ثابتی دارند. به بیان دیگر، گوهر ادیان، تنها به فرض دو طرف، یعنی خدا و انسان، احتیاج دارند و با تحقق آن دو، وجود گوهر ادیان خود به خود پایدار خواهد بود و نمی توان آن را لغو و نادیده انگاشت.
حکم شریعت به معنای احکام فرعی اعم از عبادی، اجتماعی، اقتصادی و جزایی که از آن می توان به صدف دین تعبیر کرد که می تواند از حکم گوهر دین متفاوت باشد. از این رو شرایع پیامبران (ص) پیشین با یکدیگر تفاوت هایی داشتند. به همین دلیل در قرآن کریم، دین در همه جا به صورت مفرد و شریعت به صورت جمع استعمال شده است. چنان که حقیقت و گوهر دین در نزد خداوند، اسلام است اما شریعت برای هر قومی مختلف بوده است؛ «إنَّ الدّین عِندّاللهِ الإسلاَمُ» ؛^[۱۰۵] « لِکُلٍّ جَعَلْنَا مِنکُمْ شرِْعَهً وَ مِنْهَاجًا»^[۱۰۶].
«در حقیقت، دین نزد خدا همان اسلام است‏» « براى هر یک از شما [امّتها] شریعت و راه روشنى قرار داده‏ایم‏».
بنابراین جاودانگی معارف و آموزه های معرفتی آیین مقدس اسلام از منظر عقل جای بحث ندارد، زیرا عقل به مجرد تصور و مطابقت آن ها با وقایع، به جاودانگی و استمرار ابدی آن ها حکم کرده و در عدم امکان نسخ آن ها تردیدی نمی کند.
اما در مسئله شریعت، عقل این احتمال را محال نمی انگارد که شریعت اسلام مانند شرایع پیشین متغیر و غیر جاودان باشد، از این رو ثبات و جاودانگی شریعت اسلام به دلیل درون دینی نیازمند است.
ج) اجتهاد پذیری:
یکی دیگر از امتیازات آن، اجتهاد پذیری و پویایی آن است به طوری که هیچ وقت به بن بست نمی‌رسد. و مشکل لاینحل در آن وجود ندارد.
این هم از برکت وجود حجج الهی وامناء الهی یعنی ائمه معصومین (ع) است که ادامه مسیر ولایت رسول الله (ص) را طی می کنند و این مسیر تا جهان برپاست هرگز متوقف نخواهد شد. ضرورت اجتهاد واعتقاد به ولایت فقیه در دوران غیبت کبری آخرین حجت حق، از همین جا معلوم می‌گردد.
با اجتهاد پذیری و وجود فقیه و مرجع تقلید، اجرا وتشخیص احکام اسلام در دوران غیبت هیچ گاه به بن بست نمی‌رسد.
د) سهل و آسان گیری:
یکی دیگر از امتیازات شریعت اسلام، سهل گیری در آن است. آیاتی در قرآن‌کریم وجود دارد که بیان می کند خداوند خواهان عسر و سختی نیست، به عبارتی دین اسلام، دین آسان و راحتی می‌باشد:
«یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ»^[۱۰۷].
«خدابرای شما آسانی می خواهد وبرای شما دشواری نمی خواهد».

عربستان سعودی که خود را به‌عنوان قدرت هژمون منطقه‌ای می‌شناسد ، همواره این رهبری از سوی ایران به چالش کشیده شده است، لذا بر طبق منطق نئورئالیسم تهاجمی چنین بازیگرانی از انگیزه برتری بر یکدیگر برخوردارند. بدین معنا که این کشور همواره خود را در یک فضای رقابت منطقه‌ای با ایران می‌بیند که رابطه‌ی دو کشور فاقد هرگونه فضای اعتماد ساز است.
عربستان سعودی که به داشتن سیاست محافظه‌کارانه‌ی حفظ وضع موجود شناخته می‌شود با مجموعه تحولاتی که در دهه اخیر در منطقه خاورمیانه رخ داد، درنهایت مجبور به پوست‌اندازی در این حوزه شده است .برای آنکه بتوانیم این شرایط را به‌طور دقیق تفسیر کنیم می‌بایست نگاهی به تحولات بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بیندازیم که طی آن منطقه‌ی خاورمیانه با تغییرات گسترده‌ای روبه‌رو شد که عربستان را در مقابل رقیب سنتی و استراتژیک خود بیش‌ازپیش در موضع ضعف قرار می‌داد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تحولاتی که به نظر می‌رسید با حضور نظامی آمریکا در افغانستان و عراق که در شرق و غرب ایران واقع می‌شدند عملاً قدرت نفوذ ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد اما این مسئله نه‌تنها منجر به کاهش نفوذ ایران نشد بلکه درنهایت با کنار رفتن دو تهدید در شرق و غرب این کشور یعنی طالبان در افغانستان و حزب بعث در عراق عملاً حوزه‌ی نفوذ ایران به‌طور چشمگیری افزایش یافت . این امر به‌قدری برای عربستان غیرمنتظره بود که تحولات عراق را هدیه‌ای در سینی طلا برای ایران تفسیر نمود.
این کشور در تحولات لبنان و سوریه بعد از سال ۲۰۰۶ نیز در مسیر کاهش جایگاه در قبال ایران قرار گرفت .از طرف دیگر با توجه به سیستم استبدادی و بسته‌ی نظام سیاسی عربستان که فرید زکریا از آن به‌عنوان عتیقه‌ی قرن ۲۱ یاد می‌کند شروع موج تحولات بیداری اسلامی نیز شرایط داخلی این کشور را به سمت تغییرات بنیادین سوق می‌داد. از طرف دیگر تحولات انقلابی در خاورمیانه باعث سقوط متحدان اصلی این کشور در مصر، تونس و یمن شده بود و بحرین نیز در این مسیر قرار داشت تا به سرنوشت دیگر دیکتاتوری های ساقط‌شده دچار شود که در نهایت همه‌ی این عوامل منجر به کاهش نفوذ عربستان در سطح منطقه‌ای می‌شد.
از آنجاکه نظریه‌پردازان واقع‌گرایی تهاجمی معتقدند دولت‌ها به دنبال آن هستند تا جایگاه هژمونیک خود را در نظام بین‌الملل افزایش دهند و در این مسیر در صورت فراهم شدن شرایط به دنبال تغییر توزیع قدرت می‌باشند ، عربستان نیز با تغییر جهت‌گیری سیاست خارجی از حالت انفعال به سمت رویکردهای کنشی سوق داده‌شده است.مجموع شرایط حاصله ناشی از حوادث عراق و قدرت گیری شیعیان و هم‌چنین تحکیم محور مقاومت با راهبری ایران و حزب‌الله و سوریه و هم‌چنین کاهش نفوذ این کشور در لبنان و تحولاتی که از بیداری اسلامی ناشی می‌شد دولتمردان سعودی را متقاعد کرد که می‌بایست در جهت تغییر توزیع قدرت گام بردارند.
لذا با شروع تحولات بیداری اسلامی در بحرین با اقدامات ضدانقلابی که از محافظه‌کاری آن‌ها ناشی می‌شد اقدام به مداخله‌ی نظامی در این کشور نمودند تا مانع ایجاد تغییرات بنیادین در بحرین شوند. این مداخله نه‌تنها از جهت حفظ دولت هم‌پیمان آل خلیفه برای سعودی‌ها اهمیت داشت بلکه وقوع تحولات بنیادین در این کشور شیعی و هم‌مرز با مناطق شرقی عربستان ، می‌توانست زمینه‌ساز ایجاد شوک در مناطق شرقی این کشور شده و درنهایت با توجه به وجود زمینه‌های تحول و اعتراضات در عربستان درنهایت موج تغییرات ناشی از بیداری اسلامی دامن‌گیر این کشور شود.
لذا بر طبق منطق رئالیسم تهاجمی هدف اصلی هر دولتی آن است که سهم خود را از قدرت جهانی به حداکثر برساند. که این به معنای کسب قدرت به زیان دیگران است. از طرف دیگر این کشور برای آنکه بتواند رقیب سنتی خود را در موضع ضعف قرار دهد در رویکردی تهاجمی که از تغییرات ساختاری در نظام سیاسی خاورمیانه به ضرر عربستان ناشی می‌شد، به عرصه‌ی تحولات سوریه که به‌عنوان کشور هم‌پیمان ایران شناخته می‌شود به‌عنوان بازیگر کلیدی تحت عنوان رهبری جهان سنی ورود کرد تا از این طریق ضمن دور ساختن تحولات از منطقه‌ی خلیج‌فارس بتواند تحولات سوریه را به سمت مدنظر خود سوق دهد تا با ایجاد تغییر سامانمند در نظام سیاسی این کشور آن را از مدار ایران خارج کند.
از طرف دیگر عربستان که با اعتراضات داخلی روبه‌رو بود ،آنچه برای این کشور مهم‌تر به نظر می‌رسید انحراف افکار عمومی داخلی نسبت به تحولات صورت گرفته در خاورمیانه بود تجربه‌ای که مدت‌ها قبل‌تر در قبال مسئله فلسطین از آن استفاده کرد .عربستان دوباره از این فرصت بهره گرفت تا بتواند از طریق تحولات سوریه خود را به‌عنوان حامی مردم مظلوم سوریه تعریف کند و از این طریق افکار مردم عربستان را از سمت مسائل داخلی عربستان به سمت مسائل بیرونی سوق دهد.عربستان تا حدود زیادی توانست به این هدف خود برسد چراکه بعد از اظهارات محمد العریفی و بیانیه ملک عبدالله مردم عربستان در ریاض و دیگر شهرهای این کشور علیه سیاست‌های بشار اسد در تاریخ ۷ آگوست ۲۰۱۱ تظاهرات کردند و از دولت‌مردان عربی خواسته‌شده بود از مخالفان دولت اسد حمایت کنند.
از طرف دیگر اقدام عربستان در سرکوب تحولات داخلی کشورش و لشکرکشی به بحرین و اقدامات مداخله‌جویانه در سوریه و حمایت از گروه‌های تروریستی القاعده در این کشور را می‌توان از اصل دیگر رئالیسم تهاجمی که طی آن دولت‌ها طبق اصل خودیاری و بر اساس منافع ملی خود حرکت می‌کنند و هرگز این منافع را تابع منافع دولت‌های دیگر و یا جامعه‌ی جهانی نمی‌کنند منطبق ساخت، مسئله‌ای که به‌وضوح خود را در جهت‌گیری‌های داخلی و خارجی عربستان در تحولات منطقه‌ای نشان داده است. این کشور برای آن‌که خود و هم‌پیمانانش را از ورطه‌ی تغییرات بنیادین نجات دهد متوسل به واکنش نظامی شده است به‌طوری‌که این مسئله خود را در تحولات بحرین و یمن نشان داد و هم‌چنین با سرکوب مخالفین داخلی عملاً خط بطلانی بر تمام ارزش‌های حقوق بشری کشید . چراکه برای این کشور حفظ حکومت آل سعود بیش از هر عامل دیگری در اولویت است.
هم‌چنین با توجه به آن‌که نظام سیاسی در عربستان فاقد هرگونه مشروعیت سیاسی است و با توجه به فراهم بودن زمینه‌های مالی ناشی از فروش چشمگیر نفت این کشور برای آن‌که بتواند در مقابل هرگونه تهدید در عرصه‌ی تحولات داخلی و حملات احتمالی خارجی ایستادگی کند در وضعیت رقابتی با ایران مبادرت به خرید گسترده‌ی سلاح و تجهیزات نظامی از دول غربی نموده است به‌طوری‌که این کشور در صدر خریداران تجهیزات نظامی در منطقه‌ی خاورمیانه قرار دارد. مسئله‌ای که با ایران هراسی و شیعه هراسی نظام سلطه بیش‌ازپیش بر شدت آن افزوده‌شده است.
رئالیست‌های تهاجمی و در رأس آن‌ها فرید زکریا معتقدند درصورتی‌که کشورها با افزایش ثروت ملی مواجه شوند به‌سرعت سمت ایجاد ارتش منظم و کارآمد پیش می‌روند(میرشایمر ، ۱۳۸۸: ۶۳)..این دیدگاه به‌وضوح در خصوص شرایط عربستان صادق به نظر می‌رسد .از نگاه رئالیست‌های تهاجمی قدرت‌های منطقه‌ای برای آنکه بتوانند در مقابل دیگر قدرت‌های همان منطقه ایستادگی کنند به دنبال حصول به بیشترین توان نظامی می‌باشند.مسئله‌ای که خود را در خصوص تلاش این کشور برای دست‌یابی به فنّاوری هسته‌ای نشان داده است.از نگاه عربستان ایران هسته‌ای که بزرگ‌ترین چالش برای این کشور محسوب می‌شود تنها در صورت برتری نظامی و هسته‌ای ، یارای رقابت و حفظ بقاء دارد لذا به‌سرعت به دنبال رایزنی در خصوص دست‌یابی به این فنّاوری از طریق پاکستان بوده است.( www.tabnak.ir) لذا برای تبیین اقدامات و واکنش عربستان به تحولات انقلابی خاورمیانه و تغییر رویکرد سیاسی این کشور رئالیست‌های تهاجمی بهترین تبیین را در اختیار می‌گذارند. واکنش این کشور به بیداری اسلامی در دو طیف متضاد اما هم‌جهت تفسیر می‌شود بدین معنا که در خصوص تحولات داخلی کشورش و تحولات بحرین اقدام به استفاده از مشت آهنین در خنثی‌سازی انقلاب نمود که این مسئله از سیاست حفظ وضع موجود این کشور ناشی می‌شود اما در خصوص تحولات سوریه مبادرت به مداخلات شبه مستقیم از طریق حمایت مالی و تسلیحاتی و دیپلماتیک از مخالفین دولت سوریه نموده است که این مسئله از سیاست تغییر وضع موجود در زمین حریف (ایران) ناشی می‌شود.
فصل ۳
بیداری اسلامی و تحولات داخلی عربستان سعودی
جنبش‌های مردمی در جهان عرب که با قیام تونس در اواخر سال ۲۰۱۰ آغاز شد و در سال ۲۰۱۱ به تعداد قابل‌توجهی از کشورهای عربی سرایت نمود آغازگر مرحله‌ی نوینی در حیات سیاسی و اجتماعی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و هم‌چنین دگرگونی‌هایی در نظم منطقه‌ای شده است. (اسدی؛۱۳۹۱ ص ۴۲۱)برخلاف سایر تحولاتی که درگذشته در منطقه‌ی خاورمیانه رخ می‌داد و ناشی از مداخلات خارجی و کودتا و جنگ و یا حداکثر اقدامات برخی از احزاب ناسیونالیست صورت می‌گرفت تحولات شکل‌گرفته بعد از سال ۲۰۱۱ در خاورمیانه مردمی بود به‌طوری‌که از شعارها برمی‌آید و شعارهایی نظیر « الشعب یرید» به‌عنوان شعار محوری تمامی معترضین در کشورهای عربی استفاده می‌شد بیانگر ظهور نیروی نوینی به نام اراده‌ی مردمی در عرصه‌ی سیاست کشورهای عربی بوده است که بالطبع در برابر حکومت‌های اقتدارگرای حاکم در این کشورها قرار می‌گیرند.(Farazmand, 2011: 11)
شکل‌گیری تحولات سال ۲۰۱۱ در منطقه‌ی خاورمیانه علاوه بر تغییر پویش‌های درونی منطقه‌ای، سبب تغییر ژئوپلیتیک منطقه به‌ خصوص بر ضد عربستان سعودی شد؛زیرا علاوه بر خطر ورود تحولات به درون خاک خود با سقوط متحدانی نظیر مبارک در مصر و بن علی در تونس مواجه شد. (Mabon,2012:531)
اگرچه برخلاف سایر کشورهای منطقه ، عربستان با ناآرامی‌های طولانی‌مدت مواجه نشد اما باوجود بیکاری ۳۹ درصدی جوانان این کشور و هم‌چنین وجود نابرابری‌های گسترده‌ی اقتصادی میان جامعه و طبقه حاکم،منجر به افزایش اصطکاک میان جامعه و حاکمان سعودی شده است از طرف دیگر عربستان با چالش دیگری چون فقدان مشارکت سیاسی و مسئله‌ی جانشینی روبه‌رو شده است (Cordesman,2012:26)
باوجود چنین چالش‌های فراوانی در حکومت عربستان امّا مردم عربستان برخلاف سایر کشورهای خاورمیانه نتوانستند تحولات بنیادی در کشور خود رقم بزنند . امّا فراخوان فیس‌بوکی تحت عنوان روز خشم در تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۱۱ امیدهای معترضین را برای شکل‌گیری تحولات در عربستان امیدوار ساخت. (Mabon, 2012:532)
حکام عربستان سعودی از زمان شکل‌گیری بیداری اسلامی در خاورمیانه به خاطر سیستم سیاسی استبدادی خود ، از همان ابتدا هرگونه تحرک انقلابی را محکوم کرده است زیرا آغاز هرگونه تغییری در سیستم سیاسی منطقه‌ای می‌توانست به معنای از دست رفتن رهبری این کشور در منطقه باشد.قبل از شروع تحولات، عربستان باور داشت که با حمایت ایالات‌متحده و شکل‌دهی ائتلاف متحد در برابر ایران شیعی ، رهبر بلامنازع منطقه است اما با وقوع بیداری اسلامی متحدین استراتژیک عربستان مانند بحرین ، مصر و یمن موقعیت متزلزلی در منطقه پیدا کردند.(موسوی ، ۱۳۹۱: ۱۲۸)
با توجه به اهمیتی که نظریه‌پردازان رئالیسم تهاجمی برای منافع ملی ورای ارزش‌های جهانی قائل‌اند، لذا از این منظر عربستان سعودی برای سرکوب بیداری اسلامی بسیار قاطعانه عمل کرد.هم در کشور خود و هم در سراسر منطقه رهبران این کشور از راه‌های ضدانقلاب استفاده کردند به‌طوری‌که بسیاری از تحلیل گران روش عربستان در حفظ سیستم فعلی منطقه‌ای را تلاشی در جهت همان راهبرد تفسیر می‌کنند..(موسوی ، ۱۳۹۱: ۱۲۹) لذا در تبیین تأثیرگذاری این جنبش‌ها بر حکومت آل سعود که در کنار ایران به‌عنوان دومین قطب منطقه‌ای در خاورمیانه محسوب می‌شود در دو وجه قابل‌بررسی است:
اول این‌که این جنبش‌ها چه اثراتی بر جامعه‌ی سیاسی و مسائل داخلی این کشور گذاشته است؟
دومین عامل این‌که تحولات منطقه‌ای چه تأثیراتی بر محیط پیرامونی عربستان و در عرصه‌ی سیاست خارجی عربستان در قبال این تحولات و کشورهای منطقه داشته است؟
بامطالعه و بررسی کشور عربستان می‌توان به‌راحتی میان این کشور و کشورهایی که به انقلاب‌های مردمی دچار شدند شباهت‌های بسیاری یافت . از طرف دیگر برای این‌که بتواند در رقابت منطقه‌ای خود با ایران ،اوضاع را به نفع منافع خود پیش ببرد و ایران را در رقابت منطقه‌ای سنتی در موضع ضعف قرار دهد سیاست خارجی با استاندارد دوگانه، در قبال تحولات منطقه‌ای از خود بروز داده است. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۲۲)
به‌طور کل درحالی‌که حفظ وضع موجود در منطقه‌ی خلیج‌فارس برای عربستان سعودی در اولویت است، با مشاهده‌ی جنبش‌های دموکراسی خواهی در منطقه ، سران این کشور آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین تهدید برای حکومت خود معنا نمودند. پاسخ عربستان سعودی ، ضرورت توسل به خشونت و هزینه کردن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار نشان‌گر وحشت‌زده شدن ریاض نسبت به تحولات منطقه‌ای بوده است.لذا ریاض با «دستی هدایت‌کننده» و «مشتی آهنین» سعی در مدیریت این تحولات داشته است.(محمودی، ۱۳۹۰)
در این فصل به دنبال بررسی تأثیرات بیداری اسلامی بر شرایط داخلی عربستان هستیم که این کشور توانست آن را با رویکردی مقابله‌ای دووجهی امنیتی – اقتصادی کنترل کند و مانع از بروز تحولاتی بنیادین در کشورش شود.
۳-۱- وضعیت داخلی عربستان و زمینه‌های شکل‌گیری اعتراضات
حکومت عربستان بنا بر ماهیت آن، حکومتی پادشاهی محسوب می‌شود و ساختار قدرت در آن به‌گونه‌ای است که همه‌چیز به خاندان سعودی ختم می‌گردد. دولت برای حفظ قدرت به ترکیبی از زور و نهادهای اداری مانند گارد ملی و بوروکراسی متکی است . به‌علاوه، عنصر کلیدی در فرمول سیاسی این دولت عبارت است از مشروعیت خاندان حاکم که مبتنی بر میراث فرهنگی و سنت تاریخی است. این مشروعیت مبتنی بر اقتدار، با دسترسی به ثروت نفت تقویت‌شده و درنتیجه دولت توانسته است از این طریق از تقاضاهای اجتماعی برای انجام تغییرات سیاسی ساختاری چشم‌پوشی کند. (کرمی،۱۳۹۰،الف: ۸۱)
ساختار سیاسی و اجتماعی عربستان نتوانسته خود را متناسب با تحولات جدید تطبیق دهد.نظام حکومتی عربستان مطابق با ساختارهای سنتی و ابتدائی حکومت‌داری است و قانون اساسی ،هیئت‌وزیران و مجلس به معنای واقعی وجود ندارد و از طرف دیگر آزادی مطبوعات، آزادی بیان،عدالت سیاسی و انتخابات دموکراتیک و … در جامعه‌ی سیاسی عربستان قابل‌مشاهده نیست.(عباسی، ۱۳۹۰ : ۲۶)
بر این اساس کنترل ، نظارت و پاسخگویی در نظام سیاسی عربستان مفهومی ندارد و تنها عقلانیت و خواست پادشاه است که تعیین‌کننده‌ی چگونگی توزیع منابع و شیوه حکومت در این کشور است. از طرف دیگر پست‌ها و مقامات کشوری صرفاً در اختیار شاهزادگان خاندان آل سعود قرار دارد و به‌ندرت می‌توان افرادی را یافت که خارج از این خاندان توانسته باشند به پست‌های سیاسی و امنیتی دست‌یافته باشند.در این کشور احزاب حق فعالیت ندارند و شهروندان نه‌تنها حق مشارکت در عرصه‌ی سیاسی را ندارند بلکه بسیاری از گروه‌ها و شهروندان نظیر زنان و شیعیان از حقوق اجتماعی خود نیز محروم هستند و همواره مورد تبعیض واقع می‌شوند.لذا اتکا دولت سعودی به درآمد نفت و ایدئولوژی وهابیت به‌منظور کسب مشروعیت و امنیت در جهت تداوم بقای رژیم سیاسی منجر به بی‌نیازی از مشارکت سیاسی شهروندان شده است و این عامل سبب از بین رفتن جایگاه مردم در این نظام سیاسی شده است. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۱)
۳-۲- معضلات داخلی عربستان سعودی
۳-۲-۱- سیاسی
در عربستان سعودی مفهوم دولت تمایز خاصی با مفهوم آن در روابط بین‌الملل دارد و دولت در این کشور بازتاب‌دهنده‌ی تنوع محدوده‌ی جغرافیایی است و به همین دلیل است که ملی‌گرایی و سرمایه‌داری تاکنون نتوانسته دگرگونی‌هایی را در این محیط بسته تحقق بخشد.عربستان در اختیار ۵ هزار شاهزاده است که مشاغل کلیدی و هدایتگر را در دست دارند و از این عده حدود ۹۰ نفر حاکمیت را در دست دارند.زمامداران سعودی را که مشروعیت خود را از یک ‌طرف در اتحاد و ائتلاف با علمای وهابی در حوزه‌های داخلی و از طرف دیگر در همراهی با واشنگتن در حوزه‌های خارجی می‌دیدند در تردید میان ایجاد برخی تغییرات و اصلاحات سیاسی و اجتماعی و یا تداوم نظم قبلی قرارداد لذا مجموع این فشارها رژیم عربستان را به انجام برخی تغییرات ملزم کرد.(عباسی،۱۳۹۰: ۴۷)
عدم وجود فضای دمکراتیک در این کشور یک چالش جدی محسوب می‌شود به‌طوری‌که در رتبه‌بندی که توسط اکونومیست در سال ۲۰۱۱ در خصوص کشورهای دارای شاخص‌های دموکراسی انجام داد عربستان در رتبه‌ی ۱۶۱ این لیست قرار گرفت که دارای حقایق بسیاری در خصوص وضعیت آشفته‌ی دموکراسی در این کشور است.مجلس، انتخابات و احزاب درروش حکومت سعودی جایی ندارند و قوای سه‌گانه در کشور مستقیماً زیر نظر نهاد “پادشاهی” قرار دارند. این شکل حکومت دیوار بزرگی را برای ارتباط این کشور با سایر کشورها ایجاد کرده است. کشورهای غربی تا جایی که امکان دارد برای منافع خود به ارتباط تجاری با عربستان می‌پردازند و درباره شکل حکومت و دمکراسی در عربستان سکوت می‌کنند . .(ماهنامه اقتصاد ایران،۱۳۹۱: ۲۳)
این در حالی است که فساد و فقدان سازوکارهای مناسب برای توزیع درآمد و ایجاد رفاه عمومی نیز بسیاری از قشرهای کم‌درآمد را در جامعه‌ی عربستان آزار می‌دهد.درمجموع به‌رغم آمارهای خیره‌کننده‌ی دولتی، مسائل و معضلات اقتصادی که از سوی اکثریت شهروندان عربستانی احساس می‌شود قابل‌توجه است.لذا با توجه به بالفعل بودن بسیاری از چالش‌های متفاوت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌توان شاهد مهیا بودن بستر ایجاد جنبش‌های مردمی جهان عرب بر شهروندان عربستانی باشیم که با توجه به ایده‌هایی که از جانب تحولات اخیر در کشورهای عربی هم چون رفع تبعیض و محدودیت‌ها، حذف فساد و ایجاد رفاه اجتماعی و اقتصادی برای همه و آزادی‌های اجتماعی مطالبات جدیدی از سوی زنان و شیعیان و جوانان عربستانی مطرح شد. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۴)
۳-۲-۲- جانشینی و جنگ قدرت میان شاهزادگان
اگرچه نقش پررنگ خاندان آل سعود در بسیاری از تحولات منطقه‌ای در وهله‌ی اول نشان‌دهنده‌ی تعیین‌کنندگی این کشور در منطقه است اما شواهد نشانگر آسیب‌پذیری بیش‌ازپیش عربستان سعودی است.ترور نافرجام محمد بن نایف، که پس از پدرش نایف بن عبدالعزیز دومین مقام ارشد وزارت کشور عربستان است تضاد درونی خاندان سلطنتی عربستان را که رفته‌رفته به مرحله‌ی غیرقابل‌کنترلی رسیده را مشخص می‌کند و نکته‌ی مهمی که بسیاری از کارشناسان به آن اذعان دارند تهدیدی است از درون خاندان سلطنتی آل سعود را با چالشی اساسی روبه‌رو می‌کند. (خواندنی،۱۳۸۸: ۲۶)
همزمان با قیام مردم خاورمیانه و شمال آفریقا، در عربستان سعودى علاوه بر اعتراض‌های مردمى علیه خاندان آل سعود، بحران جانشینى در این خاندان به اوج خود رسیده است. با مرگ شاهزاده نایف بن عبدالعزیز ولیعهدى با دوره‌ای ۸ ماهه خاندان حاکم در عربستان آشکارا بحران‌های سیستمى و هنجارى را به چشم دید. به لحاظ سیستمیک وضعیت قدرت در این کشور، که سران آن با بحران کهن‌سالی و بیمارى و درعین‌حال جنگ شاهزاده‌ها مواجه‌اند، پیچیده‌تر از هر زمان دیگرى شده است .(عمادی ،۱۳۹۱: ۳۴)
خاندان آل سعود از سال ۱۹۳۲ بر عربستان حکومت می‌کنند. اولین پادشاه عربستان «ملک عبدالعزیز » بود که منشور« عبدالعزیز » را تنظیم کرد. در این منشور آمده تا زمانى که پسران من زنده‌اند، قدرت به نوه‌هایم نخواهد رسید. به‌عبارت‌دیگر در عربستان برخلاف دیگر کشورهاى پادشاهى قدرت از پدر به پسر نخواهد رسید بلکه برادر جایگزین برادر در قدرت خواهد شد.
منشور عبدالعزیز دو مشکل اساسى براى انتخاب ولیعهد و پادشاه ایجاد کرد:

1. 1. ملک عبدالعزیز داراى همسران زیادى بوده است. ابن سعود به روایتى با ۲۲ زن ازدواج‌کرده است که حاصل این ازدواج‌ها ۴۴ فرزند ذکور بوده که در زمان مرگ ابن سعود ۳۵ تن از آن‌ها زنده بوده‌اند. همین مساله خود یکى از موضوع‌های اختلاف‌برانگیز در خاندان آل سعود بوده است. به‌نحوی‌که پس از مرگ ملک فهد،پادشاه قبلى عربستان، عبدالله بن عبدالعزیز، که برادر ناتنى ملک فهد بود، به‌عنوان پادشاه برگزیده شد و سلطان بن عبدالعزیز، برادر تنى ملک فهد، ولیعهد عربستان شد. همین مساله موجب اختلاف بر سر قدرت در عربستان شده است.

1. 1. اختلاف سنى اندک میان پادشاه و شاهزادگان، ازآنجایی‌که قدرت از پادشاه به برادرش منتقل می‌شود لذا میان پادشاه این کشور و دیگر شاهزادگان اختلاف سنى چندانى وجود ندارد. شاهزادگان عربستان سعودی همگى به لحاظ سنى در شرایطى هستند که انتخاب هر یک از آن‌ها به سمت ولیعهدى، بحران قدرت در عربستان را به‌عنوان یک معضل در سال‌های آینده تداوم می‌بخشد

نکته مهم و نگران‌کننده براى سردمداران رژیم آل سعود این است که در حال حاضر بحران قدرت و جانشینى در عربستان با قیام‌های مردم خاورمیانه و شمال آفریقا همزمان شده است. بسیارى از کارشناسان بر این باورند که همزمانى این دو مساله با توجه به نارضایتی‌ها و اعتراض‌های اخیر مردم عربستان علیه حکومت آ ل سعود می‌تواند براى این کشور معضل جدى ایجاد کند. (رضی ، ۱۳۹۰: ۳۹)
۳-۲-۳- اقتصادی
در عرصه‌ی اقتصادی نیز عربستان به‌رغم دارا بودن درآمدهای نفتی و تلاش برای متنوع سازی اقتصادی با چالش اقتصاد تک‌محصولی مبتنی بر نفت و صنعت پتروشیمی هم‌چنین تهدید ناشی از جایگزینی انرژی‌های نو به‌جای سوخت‌های فسیلی روبه‌روست.عدم توزیع عادلانه و مناسب درآمدها و ثروت‌های اقتصادی و مواجه بودن شهروندان با مشکلات اقتصادی نیز برای دولت چالش‌هایی را ایجاد می‌کند.نرخ بیکاری بالا که رقمی تا ۳۰ درصد عنوان می‌شود و قرار گرفتن بیش از ۲۰ درصد شهروندان زیرخط فقر در این خصوص قابل‌توجه است. (اسدی؛۱۳۹۱ : ۴۳۳)
لذا به خاطر آن‌که ۶۰ درصد جمعیت عربستان زیر ۱۸ سال سن دارند و ۲۸ درصد آن‌ها بیکار می‌باشند همین امر موجب شد ملک عبدالله که برای عمل جراحی کمرش در اوایل سال ۲۰۱۱ به آمریکا رفته بود به‌محض ورود به خاک عربستان دستور داد تا ۳۶ میلیارد دلار کمک رفاهی به مردم اعطا شود که به هر شهروند سعودی دو هزار دلار رسید و حقوق کارکنان دولت هم ۱۵ درصد افزایش یافت(عباسی؛۱۳۹۰: ۴۹)
در بعد داخلی ، عربستان از مشکلات و نابسامانی‌های متعدد اقتصادی رنج می‌برد:

• • وابستگی شدید اقتصادی به صادرات نفت ؛

• • بالا بودن نرخ بیکاری ؛

• • افزایش جمعیت (که به دلیل پاسخگو نبودن امکانات کشور،در آینده به مسئله‌ای اساسی بدل می‌شود)

• • فساد مالی عربستان؛

• • فقر اقتصادی به‌ویژه در مناطق شرقی

• • انحصار دولتی بر بخش عظیمی از فعالیت‌های اقتصادی .( هرمزی،۱۳۸۷: ۳۸۹)

از طرف دیگر حضور بالای اتباع خارجی در ۷۵ درصد مشاغل به دلیل فقدان آموزش‌ها و مهارت‌های لازم در بین سعودی‌ها و هم‌چنین روحیه‌ی کاری و انتظار دستمزد بالا یکی از دلایل نرخ بیکاری بالا در این کشور محسوب می‌شود. .( Fretag, 2012 :25)
۳-۲-۴-اجتماعی

مگر دستی شبی دزید و با خود برد. (همان:۶۶۸)
و این یغماگر سفاک چنان بر زندگی بشریت پنجه افکنده و آن ها را گرفتار خویش ساخته که هیچ مفر رهایی از آن نیست و خوبیِها را فقط در خواب دید. صنعت تکنولوژی، این دستاورد مهم بشر، هستی زیبای انسان سنتی را به جنگلی از آهن مبدل ساخت که سنگدلی و قسات را برای بشر به ارمغان آورده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در شعر «عصر ارتباطات ماهواره» مشیری نفرت خویش را از تمدن جدید به صراحت بیان می کند:
در خانه هستی و می بینی
در ژرف اقیانوس آرام
نسل فلان ماهی، - هزاران سال پیش از ما–
نابودگردید است.
در خانه ات هستی و می خوانی،
نور فلان سیاره، صدها سال نوری
-تا بگذرد از کهکشان ما –
پهنای این هفت آسمان را در نوردیده است.
در خانهِات هستی و از این گونه بسیار
هر روز میِبینی و میِخوانی و میِدانی.
اما نمیِدانی
اینک سه روز است
همسایهِات، تنهای تنها، در اتاقش
از این جهان بی ترحم چشم پوشیده است
…
همسایه بیمار
همسایه تنها
داروی قلبش را
در استکان هم ریخته
نزدیک لب آورده
آه ! اما ننوشیده است . (همان: ۱۲۳۵)
مشیری در شعر «زمین و آدمی» خود، ابتدا به آفرینش زمین اشاره میِکند و پس از آفرینش، شروع زندگی ورودش، گل و سبزه و پرنده و …تا آنجا که می گوید:
…
زمان های زیبایی و خرمی،
همه پاکی وشاد و بی غمی؛
که ناگه دراو پا نهاد آدمی !
وآمدن آدمی همان و کشتن برادر و جنگ و نابرابری، پلیدی و بری که باعث ربوده شده چهرهِی ایزدی ازما میشود. و پیشرفت انسان و تمدن. آبِها را به مرداب تبدیل میِکند و غبار سیاه و سرب هوا را تیره و کور میکند .
زمین مانده اینک بدین روز و حال
فرو برده سر زیر بال
کمر بسته انسان به نابودی اش،
چه داری امیدی به بهبودی اش.”
و سپس با یقین می گوید:
… و لیکن مرا ، این یقین–با دریغ –
که این نازنین را بشر کشته است ! (همان:۱۳۴۸)
و باز در شعر «مسیح بردار» از غبار و دود شهر و تمدن، هوای سربی–کوره ی آهن، رود زهرناک و … سخن گفته است که چگونه تن مسیح طبیعت را به چار میخ ستم کوبیده اند و اورا به اندوهی جاودانه دچار کردهِاند.
چه می گذشت آن جا
که از طلوع سحر
به جای موج سپاس از دمیدن خورشید
به جای بانگ نیایش در آستانه ی صبح
غبار و دود به اوج کبود، جاری بود!
هوای سربی سنگین به سینهِها میِریخت
لهیب کورهِی آهن به شهر میِپیچید. (همان :۶۹۱)
۴-۱-۱-۲٫ بازگشت به طبیعت:
یکی از رویکردهای رمانتیسم در نقد تمدن و بیگانگی با زندگی پر تصنع شهری، رویکرد به طبیعت است که به صورت زندگی ساده و عالم بی خبری نمود پیدا میِکند.
رمانتیسمِها به طبیعت زنده و پویا از دید یک ناظرعینی نظر نمیِکنند بلکه به ادراکی درون گرایانه از آن دست میِیابند. «در این نگرش طبیعت فقط پدیدهِای بیرونی نیست که شاعر یا نویسنده آن را با بیِطرفی توصیف کند، بلکه هم چون یک موجود زنده و دارای شخصیت است که میِتوان با آن یگانه شد و با آن پیوند همدلانه برقرار کرد. همدلی با طبیعت و دیدن و باز نمودن احساسات و عواطف انسانی در آن از شاخصیهای اصلی رمانتیکِهاست. در این رویکرد، شاعر و نویسنده، در طبیعت آن احساس و عاطفهِای را مجسم میِکند که خود دچار آن است، از همین روی که تشخیص یا شخصیت بخشی از ویژگیِهای سبکی اشعار رمانتیکِهاست»
(جعفری، ۱۳۷۸: ۸۷).
مشیری نیز از طبیعت و عناصر مربوط به آن به وفور در سرودهِهایش بهره جسته است. به طوری که طبیعت و انسان در اشعار او به یگانگی میِرسد که دردهای انسان از زبان طبیعت بیان میِشود و شاعر سخنان خویش را با متوسل شدن به عناصر طبیعت به گوش مخاطبان میِرساند . ناگفته نماند که طبیعت گرایی که در رمانتیسم وجود دارد، یکی از مشخصه های آن است و نباید ذهن خواننده را با ناتورالیسم دچار اشتباه کند، زیرا ناتورالیسم طبیعت گرایی صرف است اما رمانتیسم اینِگونه نیست بلکه یکی از چشم اندازهای رمانتیسم نسبت به دلزدگی از وضع موجود رویکرد به طبیعت است.
عناصر طبیعت در صور خیال شعر مشیری سهم به سزایی دارد توصیفِهای عاشقانهِی شعری مشیری، ترکیبی از انسان و طبیعت است یعنی همان یگانگی انسان و طبیعت که در دفتر «بهار را باور کن »با توجه به عنوانِهای شعری، استفاده از عنصر طبیعت اوج میِگیرد همچون گلیهای کبود، ناقوس نیلوفر، پرواز با خورشید، سینه گرداب، صفیر، درخت، بهار میِرسد،ابر و …
در شعر پرواز با خورشید شاعر با بهره گرفتن از صنعت تشخیص، همزاد پنداری بین انسان طبیعت و برعکس برقرار کرده است.

شکل۴-۳: نمودار مربوط به متغیرانعطاف پذیری در دوگروه ۹۱
شکل۴-۴: نمودار مربوط به متغیر سرعت در دو گروه ۹۳
شکل۴-۵: نمودار مربوط به متغیرچابکی در دو گروه ۹۴
شکل۴-۶: نمودار مربوط به هماهنگی در دو گروه ۹۵
شکل۴-۷: نمودار مربوط به متغیر تعادل در دو گروه ۹۶
شکل۴-۸: نمودار مربوط به متغیر درصد چربی در دو گروه ۹۸
شکل۴-۹: نمودار مربوط به متغیر BMI در دو گروه ۹۹
شکل۴-۱۰: نمودار مربوط به متغیر افسردگی در دو گروه ۱۰۰
اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله
محقق: معصومه خیرکار پرتوی
چکیده
زمینه و هدف: تمرینات پیلاتس به عنوان یک روش جدید در بهبود آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی شناخته شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله انجام شده است.
روش­: تحقیق حاضر نیمه تجربی بود. افراد مورد مطالعه ۳۰ نفر بودند که ۱۵ نفر(با میانگین سنی ۸۲/۰±۰۰/۱۳ سال، وزن ۹۸/۸± ۷۰/۵۰ کیلو گرم و قد ۷۵/۶± ۴۰/۱۶۳ سانتی متر) به عنوان گروه تجربی ۸ هفته از پروتکل تمرینی پیلاتس استفاده کردند. ۱۰ نفر نیز (با میانگین سنی ۸۲/۰±۱۳ سال، وزن ۶۵/۱۱±۵۰/۵۰ کیلو گرم و قد ۶۸/۷±۸۰/۱۵۹) به عنوان گروه کنترل هیچ تمرینی را انجام ندادند. به منظور گردآوری داده ­ها از آزمون های آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ­ها از آمار توصیفی، آزمون کولموگراف- اسمیرنوف برای تعیین نرمال بودن توزیع داده ­ها، و آزمون t برای تعیین معناداری تفاوت میانگین­ گروه­ ها استفاده شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یافته­های تحقیق: تحلیل آماری داده ­ها نشان داد که یک دوره تمرینات پیلاتس بر استقامت عضلانی، استقامت قلبی- تنفسی، قدرت انعطاف پذیری، هماهنگی، سرعت، چابکی، تعادل، درصد چربی بدن(BF)، تعادل و افسردگی شرکت­ کنندگان تأثیر معنادار داشت(۰۵/۰> P). اما تمرینات پیلاتس بر شاخص توده­ی بدن(BMI) گروه تجربی تأثیر معنادار نداشت(۰۵/۰ < P).
نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج، به نظر می­رسد تمرینات پیلاتس می ­تواند به عنوان روشی مفید در بهبود آمادگی جسمانی، ترکیب بدن و کاهش افسردگی در دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن، مورد استفاده قرار گیرد.
واژه­ های­کلیدی: پیلاتس،، ترکیب­بدنی، آمادگی­جسمانی، افسردگی، دختران غیرورزشکار با اضافه وزن
فصل اول
کلیات پژوهش
۱-۱. مقدمه
یکی از مهم­ترین نعمت­های خداوند، نعمت تندرستی و سلامت بهینه است که با انجام فعالیت­های منظم بدنی و تغذیه­ی صحیح حاصل می­ شود. یک جامعه نیز، تنها زمانی قادر خواهد بود راه ترقّی و تکامل را طی کند که برخوردار از افرادی سالم و با نشاط باشد. با توجه به این امر مهم، ورزش و تحرک بدنی همیشه به عنوان بخشی از نیاز ساختاری انسان و اجتماع مورد توجه همه ی افراد جامعه بوده است. با وجود این، پیشرفت­های صنعتی و زندگی ماشینی در دهه­های اخیر، میزان فعالیت های بدنی انسان را به حداقل خود رسانده و بشر را با فقرحرکتی^[۱] روبرو کرده است. فقر­حرکتی، به نوبه ی خود مشکلات بزرگتری به نام چاقی^[۲] و اضافه وزن را به دنبال دارد که امروزه بسیاری از افراد با آن دست به گریبان هستند(۸، ۵۸).
هرچند عوامل متعددی مانند عادت­های تغذیه­ای نادرست، اختلال­های غدد درون ریز و غیره در افزایش وزن و چاقی نقش دارند، اما چنین به نظر می­رسد که برخی از عوامل مانند بی تحرکی و کاهش فعالیت­های بدنی منظم، از عمده عوامل افزایش شیوع اضافه وزن در نوجوانان بوده و به عنوان علت بنیادی بسیاری از ناهنجاری­های قلبی- عروقی شناخته می­ شود(۱۳). نتایج مطالعات و آمارهای مختلف نیز بیانگر آن است که کاسته شدن فعالیت جسمانی و سوق داده شدن افراد به سمت زندگی غیرفعال، یکی از دلایل اصلی افزایش بافت چربی در بدن می باشد(۱۴، ۶۳).
بررسی سبک زندگی نوجوانان در دنیا نیز نشان می­دهد که انتقال از ابتدای دوره­ نوجوانی به مراحل
بعدی نوجوانی، همواره با کاهش میزان فعالیت بدنی، افزایش بی تحرکی و خانه­نشینی نوجوانان همراه است و این مسئله نگرانی عمده­ای را برای بهداشت و سلامت عمومی ایجاد کرده است. بر همین اساس، ضروری است تا نوجوانان با توسعه فعالیت­های جسمی، یک شیوه­ زندگی فعال را در پیش گیرند، لذا پژوهشگران پیشنهاد می­ کنند که نوجوانان در دوران تحصیل باید حداقل ۶۰ دقیقه یا بیشتر در روز در فعالیت­های متوسط تا شدید، متنوّع و لذّت بخش جسمی شرکت جویند. این فعالیت­های جسمی منظم، نه تنها برای رشد و تکامل طبیعی آنان ضروری است، بلکه شیوه­ زندگی فعال را در سال­های نوجوانی فراهم ساخته و با کاهش خطرهای بیماری­های مزمن در سال­های بعد همراه خواهد بود(۴۹). دسته­ی دیگر از پژوهشگران نیز بر این باورند که سازگاری بهتر با محیط، نیاز به تعادل آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی در فرد دارد و چنانچه افراد از نظر وضعیت جسمانی و ترکیب بدنی شرایط مساعدی نداشته باشند، معمولاً گوشه گیر، بدبین و افسرده شده و از تعادل روانی مناسبی برخوردار نخواهند بود(۵۲). علاوه براین، غالب یافته­های پژوهشی براین مطلب تأکید دارند که افرادی که فعالیت فیزیکی منظم و سخت انجام می­ دهند، نسبت به افرادی که فعالیت­های متوسط و سبک انجام می­ دهند در وضعیت سلامتی بهتری قرار دارند که حاکی از ارتباط نزدیک آمادگی جسمانی با ترکیب بدنی و سلامت روانی می باشد(۳۷).
بنابراین، به منظور کسب آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی مطلوب و نیز پیشگیری یا کاهش بیماری­های جسمی و روحی، به نظر می­رسد که تحرک بدنی و انجام تمرینات ورزشی از جمله پیلاتس^[۳]، در دوره­ نوجوانی و برای این قشر از افراد جامعه بسیار مفید می باشد. زیرا، از نظر برخی پژوهشگران، تمرینات پیلاتس، یکی از روش­های تمرینی جدید است که به نظر می رسد در کاهش وزن و در نتیجه کاهش بیماری­های قلبی- عروقی مؤثر می باشد(۸). به رغم این باور که پدیده­ ورزش قادر است ساختار جدیدی را برای شرکت در فعالیت های جسمانی و ترکیب بدنی مناسب افراد فراهم کند. برخی نتایج تحقیقی نشان می دهند که هر چه افراد به آگاهی بیشتری درباره ی اهمیت آمادگی جسمانی دست می­یابند، برای رسیدن به آن بیشتر تلاش می­ کنند(۲۸).
انجام تمرینات ورزشی و کسب آمادگی­جسمانی در دوران نوجوانی می ­تواند نقش مهمی را در اجرای موفق فعالیت­های زندگی روزمره­ و نیز پیشگیری و رفع مشکلات جسمانی و روان شناختی به ویژه در افراد با اضافه وزن بازی کند. از آنجا که چگونگی اثرات فعالیت بدنی، بستگی به نوع ورزش و فعاالیت جسمانی دارد(۷۲)، تمرینات پیلاتس می تواند با افزایش عملکرد جسمانی، ترکیب بدنی مطلوب و نیز عملکرد روانی مناسب(۳۹) برای این گروه از نوجوانان کمک مؤثر باشد.
۱-۲. بیان مسأله
امروزه کم­تحرکی ناشی از زندگی ماشینی، زمینه ساز بروز برخی از ناهنجاری های عضلانی- اسکلتی، و اضافه وزن در افراد می باشد. از طرفی، این افراد، غیر از مشکلات جسمانی و حرکتی، همیشه در معرض خطر سلامت جسمی و روحی- روانی قرار دارند. فشارخون و سطح کلسترول بالا^[۴]، همراه با ناهنجاری­های تنفسی که در طول سال­های زندگی آشکار می­شوند؛ از پیش بین­های قدرتمندی برای بیماری قلبی، دیابت بزرگسالی، برخی از انواع سرطان و مرگ زودرس در این افراد می­باشند(۱۱). از سویی، کاهش فعالیت­های بدنی که منجر به ترکیب نامتعادل بدنی می­گردد، زمینه­ برخی مشکلات روانی از جمله افسردگی را نیز فراهم می آورد. محققان نشان داده­اند که انجام ورزش به جهت تنظیم میزان انتقال دهنده­های عصبی، علاوه برتعادل و توازن در کارکرد عصبی موجب کاهش افسردگی^[۵] می­ شود(۴۷). افسردگی، یکی از شایع ترین و ناتوان­کننده­ترین اختلال روانپزشکی است که از هر بیماری دیگری اختلال بیشتری ایجاد می­ کند(۱۰). همچنین، این اختلال با شیوع ۳ تا ۶ درصد در سنین نوجوانی، یکی از رایج­ترین ناراحتی­های روانی بین نوجوانان است که علاوه بر مشکلات تحصیلی، موجب ناامیدی و احساسات منفی می­گردد (۶).
بنابراین، فقر­حرکتی و ناهنجاری­های ناشی از آن، یکی از مسایل مهم و مورد توجه در جامعه و حوزه ­های پژوهشی مربوطه است. در این رابطه، انجام تمرینات ورزشی و کسب آمادگی­جسمانی^[۶] از جمله راهکارهایی است که نقش مهمی در اجرای موفق فعالیت­های زندگی روزمره­ و نیز پیشگیری و رفع مشکلات جسمانی و روان شناختی به ویژه در قشر نوجوان دارد. هرچند نتایج جدید پژوهشی بیانگر آن است که چگونگی اثرات فعالیت بدنی، بستگی به نوع ورزش و فعاالیت جسمانی دارد(۷۲). اما یافته­های تحقیقی متعدد نشان داده­اند که کاهش قابلیت ­های جسمانی نه تنها می ­تواند منجر به اثرات مخرب قابل­توجهی در اجرای فعالیت­های روزمره شود(۷۳). بلکه، ترکیب­بدنی^[۷] نامناسب را هم موجب می­گردد. امروزه ثابت گردیده است که اضافه وزن و چربی بدنی بالا به دلیل کم تحرکی و نداشتن فعالیت جسمانی منظم ضمن کاهش قدرت و عملکرد نسبی افراد(۷۰)، بر روی سرعت، استقامت، تعادل و چابکی آنها نیز
اثر منفی می­ گذارد(۵).
با توجه به ویژگی­های دوران نوجوانی، از جمله روش­های تمرینی که به نظر می­رسد به کسب آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و سلامت روانی دانش آموزان نوجوان کمک ­کند، تمرینات پیلاتس است. این نوع تمرین در سال­های اخیر مورد توجه بیشتری قرارگرفته است و برخی نتایج مطالعات تجربی جدید نیز از تأثیر مثبت ورزش پیلاتس بر سلامت روان در زنان حکایت دارد(۵۷). ورزش پیلاتس، یک شیوه­ تمرینی است که با یک سری حرکات فیزیکی، باعث ثبات تنه و افزایش قدرت و توازن بدن می­ شود و هدف این ورزش، توسعه و بهبود انعطاف­پذیری و تقویت سیستم ایمنی، قلبی- عروقی، هماهنگی، قدرت­عضلانی و تمرینات ذهنی جهت کنترولوژی می­باشد(۴۴). از تأثیرات عمده­ی ورزش ذهنی- بدنی پیلاتس این است که بر روی کنترل حرکات، وضعیت قرارگیری بدن و تنفس تمرکز صورت می­گیرد(۶۹). این روش تمرینی که در وضعیت­های ایستا و بدون طی مسافت، پرش و جهش انجام می­ شود(۵۶)، شامل حرکات کششی و قدرتی است که در طول دامنه­ حرکتی مفصل، با یک سرعت کنترل شده همراه با تمرکز و تنفس­های عمیق صورت می گیرد. اجرای این تمرینات نیاز به مهارت و تجهیزات خاصی ندارد و بر روی تشک و برای افراد عادی غیرورزشکار نیز قابل­اجرا می­باشد.
از آنجا که یکی از مشکلات افراد با اضافه وزن، عملکرد جسمانی و روانی ضعیف در انجام فعالیت­های گوناگون زندگی روزمره است، ورزش پیلاتس با ایجاد هماهنگی کامل بین جسم، ذهن و روح موجب می­گردد که فرد در این نوع تمرینات ابتدا از طریق کنترولوژی به شیوه­ای هدفمند، کنترل کامل جسم خود را در دست بگیرد و سپس از طریق تکرار کامل حرکات به شیوه­ای تدریجی ولی پیشرفت کننده، به یک نوع هماهنگی طبیعی دست یابد(۲۲). برخی یافته­های تحقیقی نیز نشان داده­اند که تمرینات پیلاتس با افزایش عملکرد جسمانی، ترکیب بدنی مطلوب و نیز عملکرد روانی مناسب همراه است(۴۰). این ورزش توسط پزشکان به عنوان یک روش منحصر به فرد از آمادگی جسمانی که در آن ترکیبی از تقویت، کشش و تنفس عضلانی به منظور توسعه عضلات تنه و بازگرداندن تعادل عضله استفاده می شود، شناخته شده است(۵۰). برخلاف ورزش­های مقاومتی­سنّتی که در آن عضلات به صورت جداگانه تمرین می­شوند، ورزش پیلاتس با یک رویکرد کل نگر نیازمند فعال­سازی و هماهنگی چندین گروه عضله در یک زمان است(۴۰). با وجود این، از نظر برخی محققان؛ ترسیم نتایج ورزش پیلاتس بر روی آمادگی­جسمانی، ترکیب بدنی و سلامت روانی هنوز نیازمند تحقیقات بیشتری است(۴۲) در این زمینه، به رغم­گزارشات پژوهشی اخیر مبنی بر ­اینکه ورزش پیلاتس برای تمام سنین، تمام تیپ­های بدنی و آمادگی­های بدنی مختلف مناسب است(پیلاتس)، همچنین، این ورزش، با حداقل امکانات و در هر مکان یعنی منزل، محل کار، فضای باز و بسته، برای هر قشری از افراد جامعه قابل اجرا می­باشد. بنابراین، باتوجه به مشکلات اقتصادی و مسایل خاص جسمانی و روان­شناختی که دانش آموزان نوجوان در این دوره­ با آن دست به گریبان هستند، سؤال اینجاست که یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس چه آثاری بر آمادگی­جسمانی، ترکیب­بدنی و میزان افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله دارد؟
۱-۳. اهمیت و ضرورت پژوهش
در اغلب کشورهای جهان، نوجوانان بخش اعظم ساختار جمعیتی را تشکیل می­ دهند(۷۶). نوجوانی، مرحله­ حساس زندگی است که در آن پایه و اساس سبک و نحوه ی زندگی آینده­ی فرد شکل می­گیرد. بنابراین، برخی از مشکلات جسمی و روان شناختی در این دوران می ­تواند برنحوه­ی زندگی آنها در آینده تاثیر گذار باشد. یکی از این مشکلات اضافه وزن و چاقی است که با افزایش خطر آثار جانبی در مراحل بعدی زندگی همراه است(۴۶). اهمیت این موضوع وقتی بیشتر آشکار می­ شود که بدانیم شیوع اضافه وزن و چاقی در دهه­های اخیر به سرعت افزایش یافته است. در ایران نیز به دلیل اینکه ۸۰ درصد افراد کم تحرک هستند، ۵۲ درصد مردان و ۷۵ درصد زنان دارای اضافه وزن می­باشند(۳۱).
با توجه به اهمیت سلامتی قشر نوجوان و تأثیر آن در رشد و پیشرفت آینده­ی کشور، امروزه پیامد زندگی ماشینی و فقر­حرکتی؛ آنها را با مشکلات بزرگی چون اضافه وزن و چاقی درگیر ساخته است(۸). همچنین، باوجود ضرورت برخورداری نوجوانان از سلامت جسمانی و روانی، هنوز اهمیت آمادگی جسمانی به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی به خوبی شناخته شده نیست. تحقیقات جدید نیز نشان می­ دهند که برخی از اختلالات و مشکلات روان­شناختی از جمله افسردگی در اثر کم تحرکی و دوری از ورزش ایجاد می­شوند(۵۴).
از شواهد عینی و پژوهشی متعدد می­توان دریافت؛ افرادی که تحرک کمتری دارند، دارای چربی بدنی بالا بوده و این امر سبب کاهش قدرت نسبی و عملکرد ضعیف آنان می­ شود(۷۰). در این زمینه، برخی از محققان براین باورند که یکی ­از ­شایع­ترین ناهنجاری­ها، ترکیب­بدنی نامناسب به علت اضافه وزن و چاقی است که با افزایش­خطر آثار جانبی درمراحل بعدی زندگی همراه است(۴۶). از این منظر، غالب صاحب­نظران بر این ضرورت تأکید می­ کنند که اساساً پژوهش در زمینه­ آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی، یکی از مفاهیم مهم در دوران کودکی و نوجوانی است(۵۹). برخی از تحقیقات علوم­ورزشی نیز نشان داده­اند که چاقی­کودکان و نوجوانان یک مشکل بهداشتی پیچیده است که به عوامل متعددی از جمله چاقی­والدین، تغذیه­ی دوران کودکی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی و فعالیت­بدنی آنها بستگی دارد(۵۳).
اهمیت بی­تحرکی و داشتن اضافه وزن بدان حد است که علاوه بر مشکلات مربوط به عدم آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی نامناسب، بر سلامت روان به ویژه میزان افسردگی نوجوانان هم اثر می­ گذارد. در این راستا، برخی از یافته­های پژوهشی نشانگر آن است که اضافه وزن و چاقی که نتیجه­ بی­تحرکی و عدم فعالیت­های بدنی منظم در دوران نوجوانی است، نه تنها احتمال خطر بیماری­های متابولیک را در سال­های بعد افزایش داده و بر رشد و بلوغ جنسی نوجوان اثر می­ گذارد(۶۲)، بلکه، این پدیده­ با آزار و اذیّت روانی نوجوانان دانش ­آموز از طرف همسالان در محیط مدرسه و محله نیز همراه است(۴۱).
با عنایت به موارد فوق، چنین به نظر می­رسد که رفع مشکلات جسمی و روانی ناشی از فقدان فعالیت­های بدنی و بی تحرکی به ویژه در قشر نوجوان، نیازمند چاره­جویی و ارائه­ راهکارهای مناسب و باصرفه­ است. با توجه به شرایط خاص دوره­ نوجوانی و به رغم پژوهش­های محدود در این زمینه، اهمیت پژوهش حاضرکه درصدد بررسی تأثیر یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر آمادگی­جسمانی، ترکیب بدنی و میزان افسردگی ­دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ساله­ می­باشد، قابل توجه است.
۱-۴. اهداف پژوهش
۱-۴-۱. هدف کلی این پژوهش: تعیین اثر یک دوره برنامه ی تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و میزان افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله.
۱-۴-۲. اهداف ویژه
اهداف ویژه­ی این تحقیق عبارت هستند از:
۱- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر استقامت عضلانی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله؛
۲- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر استقامت قلبی- تنفسی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۳- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر انعطاف­پذیری دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴؛
۴- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر سرعت دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۵- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر چابکی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۶- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر هماهنگی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۷- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر تعادل دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۸- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر درصد چربی بدن دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۹- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر BMI دانش ­آموزان دخترغیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۱۰- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر میزان افسردگی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۱-۵. فرضیه‌های پژوهش
۱- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان استقامت عضلانی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۲- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان استقامت قلبی- تنفسی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۳- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان انعطاف پذیری دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۴- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان سرعت دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.