۲-۱-۵-۳-۱- شرایط درونی

همان طور که ‌در مورد سایر توانایی‌های آموخته‌شده صادق است، نگرش نیز به وجود بعضی توانایی‌های پیش‌نیاز در یادگیرنده نیاز دارد. نخستین پیش‌نیازها مهارت‌های ذهنی از نوع مفاهیم و مقدار معینی اطلاعات مربوط است (گانیه، ۱۹۸۵، ترجمه نجفی زند، ۱۳۷۳).

تصور^[۷۲]: روشن است که اولاً یادگیرنده باید تصور مجموعه شئ، رویداد یا شخصی که نگرش جدید نسبت به آن جهت خواهد یافت را دارا باشد. در غیر این صورت، آموزش باید این تصور را قبل از ارائه پیام نگرشی ایجاد کند.

اطلاعات^[۷۳]: اطلاعات مربوط نیز برای یادگیری نگرش‌ها پیش‌نیاز مهمی است. مخصوصاً این‌که چنین اطلاعاتی احتمالاً به موقعیت‌هایی که قرار است در آن‌ ها عمل انتخابی صورت گیرد مربوط باشد. مثلاً اگر هدف نگرش امتناع از نوشیدن مشروبات الکلی قبل از رانندگی باشد، اطلاعات مربوط به موقعیت‌هایی که در آن‌ ها احتمالاً چنین نوشیدنی رخ می‌دهد به عنوان زمینه برای یادگیری نگرش، ضروری است.

برای معلمانی که می‌خواهند نگرش‌های مثبت در دانش آموزان ایجاد کنند، غیرمعمول نیست که تأکید بر تصور و اطلاع آموزی داشته باشند. این نوع بازده‌های یادگیری پیش‌نیازهای اساسی برای کسب نگرش‌ها را می‌سازند. بااین‌حال، تصور و اطلاعات صرفاً پیش‌نیاز شرایط درونی هستند، آن‌ ها رخدادهای حساسی نیستند که یادگیری نگرش را موجب شوند (گانیه، ۱۹۸۵، ترجمه نجفی زند، ۱۳۷۳).

۲-۱-۵-۳-۲- شرایط بیرونی

شرایط بیرونی مطلوب برای یادگیری در ایجاد نگرش‌ها، برحسب این‌که چه سرمشقی از تغییر نگرش موردنظر باشد، چندین شکل مختلف به خود می‌گیرد؛ ‌بنابرین‏، ممکن است برای بعضی از انواع نگرش‌ها، فنون شرطی‌سازی کلاسیک به کار روند، در بعضی دیگر معمولاً می‌توان به سهولت دید که اصول وابستگی تقویت در یادگیری نگرش نقش مهمی را بازی می‌کند. مردم آنچه را گه خوب از عهده انجامش برمی‌آیند، دوست دارند. انواع اعمال شخصی که به موفقیت منتهی می‌شوند به‌احتمال‌زیاد اعمالی هستند که فرد نسبت به آن‌ ها نگرش مثبت ابراز می‌کند. در بسیاری از موقعیت‌های آموزشی یک نگرش مثبت مطلوب می‌تواند به وسیله ممکن ساختن موقعیت برای دانش‌آموز در یک مورد به سهولت تضمین گردد. بااین‌حال، درمجموع چنین به نظر می‌رسد که کاربرد روش سرمشق سازی انسانی قابل‌استفاده‌ترین و مؤثرترین رویکرد در یادگیری نگرش باشد. به طور خلاصه، این روش نمایش یا بیان انتخاب مطلوب عمل شخصی (نگرش) توسط یک فرد مورداحترام یا مورد تحسین را شامل می‌شود. چنین شخصی ممکن است این پیام را شخصاً یا به وسیله رسانه‌ای مثل تلویزیون یا مطلب نوشتنی ارائه دهد (گانیه، ۱۹۸۵، ترجمه نجفی زند، ۱۳۷۳).

۲-۱-۵-۴- الگوهای تغییر نگرش

اگرچه نگرش‌ها دارای ثبات و دوام قابل توجهی هستند، اما بااین‌حال، امکان تغییر آن‌ ها وجود دارد و فنونی برای تغییر نگرش معرفی‌شده‌اند. تغییر نگرش در چارچوب چند الگوی مشخص تبیین شده است که عبارت‌اند از: الگوهای یادگیری^[۷۴] شامل نظریه محرک – پاسخ و نظریه مشوق‌ها و تعارض‌ها و الگوهای شناختی^[۷۵] شامل نظریه های تعادل^[۷۶]، توافق^[۷۷]، قضاوت اجتماعی^[۷۸] و همسازی شناختی^[۷۹] و الگوی روانکاوانه شامل نظریه کارکردی^[۸۰] (کریمی، ۱۳۸۰).

۲-۱-۵-۴-۱- الگوهای یادگیری

۲-۱-۵-۴-۱-۱-. نظریه محرک و پاسخ

۲-۱-۵-۴-۱-۱-۱- نظریه هاولند^[۸۱]

یک نمونه از الگوی یادگیری برای تغییر نگرش الگوی هاولند و همکاران وی است که در آن تغییر نگرش از محرک آغاز و بعد به مرحله توجه، ادراک و پذیرش رسیده و بالاخره به تغییر نگرش می‌ انجامد. در این الگو توجه، ‌به این واقعیت اشاره دارد که همه پیام‌های محرک موردتوجه قرار نمی‌گیرند؛ مثلاً، هنگام رانندگی در جاده‌ها به همه تابلوهای تبلیغاتی توجه نمی‌کنیم و تنها بعضی از این تابلوها را که شاید از جنبه‌ای برای ما جالب‌تر باشند، موردتوجه قرار می‌دهیم. طبعاً وقتی به یک تابلوی تبلیغاتی توجه نمی‌کنیم، تأثیر آن تابلو بر ما صفر است و ‌بنابرین‏، در تبلیغ کالا یا مطلب موردنظر خود برای ما موفق نیست؛ اما حتی اگر ما به آن تابلو توجه هم می‌کردیم، باز امکان داشت که آن تبلیغ در ما مؤثر نباشد.

عامل دوم، یعنی ادراک ‌به این نکته اشاره می‌کند که ممکن است برخی پیام‌ها پیچیده یا بسیار مهم باشند به‌طوری‌که گیرندگان موردنظر از آن سر درنیاورند. بالاخره در مرحله سوم، پیش از آن‌که هیچ تغییر نگرشی ایجاد شود، ما باید تصمیم بگیریم که پیام را می‌پذیریم یا نه (کریمی، ۱۳۸۰).

در الگوی هاولند یک پیام که هدف آن تغییر نگرش باشد با پیام‌رسان، با زمینه‌ای که پیام ارائه می‌شود و باشخصیت پیام‌گیر در تعامل است. مهم‌ترین عامل مؤثر ‌در مورد پیام‌رسان، موضوع قابلیت قبول اوست که از وضع ظاهر او گرفته تا تخصص او و مهم بودن او برای پیام گیران همگی در این قابلیت قبول مؤثرند. خود پیام ازنظر تأثیر، بستگی به عوامل چندی از قبیل یک‌جانبه بودن یا دوجانبه بودن، ایجاد هیجان و به‌ویژه ترس در پیام گیران، ترتیب تقدم و تأخر پیام‌هایی که در قابلیت هستند و نوع وسیله‌ای که پیام را منتقل می‌کند، دارد. همچنین، یک پیام برای مؤثر بودن باید ‌در زمینه ای مناسب و در حالی که پیام‌گیر بتواند آن را دریافت کند، ارسال شود وگرنه توجه پیام‌گیر اصولاً به آن جلب نخواهد شد (کریمی، ۱۳۸۰).

شکل ۲-۲ مراحل مختلف فرایند تغییر نگرش بر طبق الگوی هاولند را نشان داده است:

توجه

ادراک

پذیرش

توجه

ادراک

پذیرش

پاسخ

( تغییر نگرش )

محرک

شکل۲-۲: مراحل تغییر نگرش بر طبق الگوی هاولند ( هاولند و همکاران، ۱۹۵۳ ؛ به نقل از کریمی ، ۱۳۸۰ )

۲-۱-۵-۴-۱-۲- نظریه مشوق‌ها و تعارض‌ها

این نظریه، موضوع نگرش را برحسب یک تعارض گرایشی – اجتنابی^[۸۲] در نظر می‌گیرد. این دیدگاه نیز معتقد است که نگرش حاصل مجموعه‌ای از عناصر مثبت و منفی است، یعنی، برآیند سود و زیان حاصل از داشتن نگرش خاصی است. وقتی ‌در زمینه داشتن نگرش شخص دچار تعارض می‌شود، موضعی را اتخاذ می‌کند که او را به حداکثر منافع برساند (کریمی، ۱۳۸۰).

۱-۲-۵-۴-۲- الگوهای شناختی

۱-۲-۵-۴-۲-۱- نظریه تعادل

طبق نظریه تعادل، در یک نظام تعادلی، دو شخص و یک شئ یا سه شخص در روابط متقابل‌اند. در این نظام سه نوع ارزشیابی وجود دارد: ارزشیابی فرد از هر یک از اشیاء یا اشخاص و از رابطه آن اشیاء یا اشخاص با یکدیگر. با فرض این‌که هر ارزشیابی مثبت یا منفی است، بدون تفاوتی در نیرومندی آن‌ ها، چهار موقعیت ممکن وجود دارد: یا همه ارزشیابی‌ها مثبت‌اند، یا دو ارزشیابی مثبت و یکی منفی است، یا یکی مثبت و دو تا منفی است و یا این‌که همه ارزشیابی‌ها منفی‌اند. موقعیت‌های اول و سوم متعادل یا ازنظر شناختی هماهنگ تلقی می‌شوند، در حالی که موقعیت‌های دو و چهارم نامتعادل‌اند. نظریه تعامل معتقد است که یک سیستم از حالت عدم تعادل به سوی حالت تعادل حرکت می‌کند. بدین ترتیب که یکی از حالت‌های عدم تعادل به سمت یکی از حالت‌های متعادل حرکت خواهد کرد (کریمی، ۱۳۸۰).

۱-۲-۵-۴-۲-۲- نظریه توافق

استراتژی سیستم‌های اطلاعاتی

این استراتژی، تکنولوژی سیستم‌هایی که حداقل برای عملیات، طرح‌ریزی و کنترل فعالیت‌های تجاری ضروری هستند را در اختیار سازمان قرار می‌دهد. در برخی موارد، سیستم‌های اطلاعات جامع به عنوان اساس و پایه مزیت رقابتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مزیت امکان مدیریت هزینه و استفاده کارآمد و همزمان اطلاعات بازار را فراهم می‌کند. (روستا، ۱۳۸۴)

۲٫ ۳٫ ۳٫ فرایند طراحی و اجرای استراتژی بازاریابی

این چهارچوب دارای یک کانون تصمیم‌گیری مشخص است. برنامه‌ریزی و اجرای یک استراتژی بازاریابی در برگیرنده تصمیم‌های مرتبط بسیاری است درباره آنچه که باید انجام شود، زمان و نحوه انجام آن. (واکر، ۱۳۸۳)

۱٫ تجزیه و تحلیل. بخش قابل توجهی از تجزیه و تحلیل مشتریان، رقبا و خود شرکت می‌باید قبل از طراحی یک استراتژی انجام شود. این امر دیدگاه ما را نشان می‌دهد مبنی بر اینکه تصمیم‌های استراتژیک موفق معمولا نتیجه درک عینی، دقیق و مبتنی بر مدرک و دلیل از بازار و بافت محیطی آن است. تجزیه و تحلیل جامع و مستمر بازار و محیط، مدیران را قادر می‌سازند تا به شیوه‌ای منسجم و مناسب، چنین تعدیلات و تغییراتی را اعمال کنند. یک طرح استراتژیک بازاریابی خوب ، باید بر چهار عنصر محیطی که می‌توانند بر موفقیت نهایی و تناسب آن طرح تاثیر بگذارند، متمرکز باشد: ۱٫ استراتژی‌ها، قابلیت‌ها و منابع داخلی شرکت

۲٫ بافت محیطی. مثل روندهای گسترده اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیک. که یک شرکت در آن بافت رقابت خواهد کرد ۳٫ نقاط قوت و نقاط ضعف نسبی رقبا و تغییراتی که در محیط رقابتی رخ می‌دهد ۴٫ نیازها، خواسته‌ها و ویژگی‌های مشتریان موجود و بالقوه. مدیران بازاریابی این عناصر را چهار سی می‌نامند. اجزای این فرآیندشامل موارد زیر است:

هماهنگ کردن استراتژی با دیگر استراتژی‌ها و منابع شرکت. بخش زیادی از وظیفه مدیر بازاریابی، کنترل و تجزیه و تحلیل نیازها و خواسته‌های مشتری و فرصت‌ها و تهدیدهای به وجود آمده ناشی از فعالیت‌های رقبا و تغییرات رخ داده در محیط بیرونی است. مدیران بازاریابی اغلب نقش عمده‌ای در تهیه اطلاعات برای طراحی استراتژی‌های بنگاهی و تجاری، ایفا می‌کنند. مدیران بازاریابی همچنین مسئولیت اصلی طراحی و اجرای طرح‌های بازاریابی استراتژیک را برای یکایک بازارهای محصول و برای خانواده محصول و برای خانواده محصولات به عهده دارند. اما توجه به محیط داخلی و خارجی و بهره‌گیری از منابع و قابلیت‌های موجود شرکت نقشی اساسی در این مرحله ایفا می‌کنند.

تجزیه و تحلیل فرصت‌های بازار. قدم بعدی در طراحی یک طرح بازاریابی ‌استراتژیک، نظارت و تجزیه و تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای ایجاد شده توسط عوامل خارج سازمان است.

تجزیه و تحلیل محیطی و تجزیه و تحلیل رقیب. مدیران بازاریابی می‌باید روند تغییرات گسترده‌ای را که در محیط اجتماعی و اقتصادی رخ می‌دهند، کنترل و تجزیه و تحلیل کنند. این روندها عبارتند از تحولات جمعیت شناختی، اقتصادی، تکنولوژیکی، سیاسی، حقوقی و فرهنگی- اجتماعی.

پویایی صنعت و تغییر استراتژیک. محیط‌های رقابتی و بازار یک صنعت ایستا نیستند، اما می‌توانند در طی زمان به شدت تغییر کنند. در این بخش الگوهای خرید رقیب و مشتریان چگونگی حرکت یک صنعت یا بازار- محصول در مسیر مراحل مختلف چرخه حیات بررسی می‌شود.

تحقیقات بازاریابی و ارزیابی پتانسیل بازار. مدیران بازاریابی می‌باید اطلاعات عینی درباره مشتریان بالقوه، رضایت و وفاداری مشتریان فعلی، الگوهای عمده فروشی شرکت و نقاط قوت و ضعف رقبا را جمع‌ آوری و کسب نمایند. اطلاعات حاصل از بررسی‌ها و تحقیقات می‌باید به برآوردهای حجم فروش و سود مورد انتظار یک شرکت از اجرای یک برنامه بازاریابی خاص در یک بازار خاص تبدیل شود.

تصمیم‌های مربوط به بخش‌بندی بازار، تعیین بازارهای هدف و تعیین موقعیت بازار. یکی از اصلی ترین وظایف مدیران بازاریابی، تقسیم مشتریان به بخش‌های بازار است- یعنی زیر مجموعه های متمایزی از مردمی که نیازها، شرایط و ویژگی‌های یکسانی دارند- آن ها را وا می‌دارد تا به شیوه‌ای یکسان به یک کالا یا خدمت خاص یا به یک طرح بازاریایی استراتژیک خاص پاسخ بدهند. سپس مدیر بازاریابی باید تعیین کند که کدامیک از آن بخش‌ها، فرصت‌های جذاب و مطمئن‌تری را به شرکت‌معرفی می‌کنند. در نهایت مدیران بازاریابی باید درباره نحوه تعیین موقعیت یک کالا یا خدمت در بخش هدف می‌باید تصمیم‌ بگیرند، یعنی محصول و طرح بازاریابی آن را با توجه ‌به این دو هدف مهم طراحی کنند: ۱٫ تأکید بر ویژگی‌های ظاهری و منافعی که مورد پسند مشتریان در آن بخش هدف می‌باشد و ۲٫ متمایز کردن محصولات شرکت از رقبا هم زمان با تلاش برای تحقق هدف اول.(واکر، ۱۳۸۳)

طراحی استراتژی‌های بازاریابی برای موقعیت‌های خاص. طرح‌های استراتژیک یک محصول می‌باید تقاضای بازار و موقعیت رقابتی آن بازار هدف را نشان بدهد. برای شرایط بازار مختلف و در مراحل مختلف چرخه حیات محصول، استراتژی‌های مختلفی می‌باید استفاده کرد که استراتژی‌ها شامل استراتژی‌های مورد استفاده در معرفی کالا و خدمات جدید به بازار، استراتژی‌های مناسب برای ایجاد یا حفظ یک سهم بازار در حال رشد، بازارهای بالغ یا در حال زوال می‌باشد.

اجرا و کنترل استراتژی بازاریابی. یک عامل اساسی و نهایی در موفقیت یک استراتژی، توانایی شرکت است در اجرای آن استراتژی به نحوی مؤثر و اجرای موفق یک استراتژی به عوامل زیر بستگی دارد: ۱٫ هماهنگی یا عدم هماهنگی استراتژی با منابع، ساختار سازمانی، سیستم‌های کنترل و هماهنگی و مهارت‌ها و تجربه پرسنل و کارکنان شرکت.

وظایف نهایی در فرایند مدیریت بازاریابی عبارتند از تعیین اینکه آیا طرح‌های بازاریابی استراتژیک، اهداف و انتظارات را برآورده می‌سازد یا خیر. و در نهایت یک مدیر بازاریابی باید در جسستجوی راه‌های ارزیابی عملکرد بازاریابی و طراحی طرح‌های اقتضایی، وقتی که کارها خوب پیش نمی‌روند، را معرفی و بررسی می‌کند. (واکر، ۱۳۸۳)

۲٫ ۳٫ ۴٫ الگوهای برنامه‌ریزی استراتژیک بازاریابی

الگوهای زیادی ‌در مورد استراتژی بازاریابی ارائه شده‌اند که در این بخش برخی از این الگوها تشریح می‌شود.

● الگوی مالکوم ‌مک‌ دونالد^[۴۶]: بر اساس این ایم مدل باید بین فرایند و ستاده تفکیک قائل شد چون ستاده اثر بخش حاصل شناخت و درک کافی از مفاهیم و فرآیندهای بازاریابی است. مک دونالد بازاریابی را فرایند تطبیق و سازگاری بین قابلیت‌ها و امکانات سازمان و خواسته‌های مشتریان می‌داند.

● الگوی فیلیپ کاتلر^[۴۷] و گری آرمسترانگ^[۴۸]: استراتژی بازاریابی از این دیدگاه به عنوان فرایند ایجاد و حفظ تعادل استراتژیک بین اهداف، منابع و فرصت‌های در حال تغییر سازمان تعریف گردیده است.

● روش گروه مشاورین بوستون^[۴۹] که بر اساس ماتریس سهم/ رشد بازار است.

این الگو نشان می‌دهد که نهاد های اجتماعی و نظام های رسانه ای با مخاطبان تعامل برقرار می‌سازند تا نیاز ها، علایق و انگیزه های افراد را برانگیزانند. بر اساس نظریه وابستگی، افرادی که به بخش ویژه ای از رسانه ها وابسته می‌شوند به طور شناختی، مؤثر و رفتاری تحت تاثیر آن بخش قرار خواهند گرفت و در حقیقت هوش هیجانی آن ها از طریق آن بخش از رسانه تاثیر می پذیرد.

وابستگی زمانی گسترش می‌یابد که انواع مخصوصی از محتوای رسانه ها برای ارضای نیاز های مخصوصی به کار روند. افراد به طور مختلف نیاز هایشان را با رسانه ها رفع می‌کنند و هر فرد ممکن است در زمینه‌های مختلف از رسانه ها به طور متفاوتی استفاده کند.

علاوه بر این، نیاز های فرد همیشه کاملا فردی نیست، بلکه ممکن است به وسیله فرهنگ یا شرایط اجتماعی گوناگون شکل گیرد. به عبارت دیگر، نیاز ها، انگیزه ها و استفاده های افراد از زسانه ها به عوامل خارجی مشروط است که ممکن است در اختیار افراد نباشند. این عوامل خارجی برای اینکه نشان دهند رسانه ها چگونه قابل استفاده هستند، در گسترش گزینه های غیر رسانه ای دیگر محدودیت و مانع ایجاد می‌کنند. برای مثال ؛ ممکن است فرد مسنی که رانندگی نمیکند و دوستان کمی دارد بیشتر از سایرین به تلوزیون وابسته شود. کلا هرچه رسانه سریع تر در دسترس باشد، سود دریافتی بیشتر خواهد بود و استفاده از رسانه هرچه از نظر اجتماعی و فرهنگی پذیرفته تر باشد، به احتمال بیشتری استفاده از آن رسانه مناسب تر جایگزین کارکردن محسوب خواهد شد. علاوه بر این، فرد هرچه جایگزین های بیشتری برای ارضای نیاز هایش داشته باشد به رسانه خاصی کمتر وابسته خواهد شد. تعداد گزینه های کارکردی به هر حال فقط موضوع انتخاب فرد یا حتی موضوع ویژگی های روانشناختی نیست، بلکه به وسیله عواملی نظیر در دسترس بودن رسانه های مخصوص نیز محدود می شود (همان).

آنچه در این نظریه می بینیم وابستگی افراد به رسانه برای نیاز جستجوی اطلاعات است و در نتیجه همین جستجوی اطلاعات که در تئوری ادراک اجتماعی هم به آن اشاره شد، سبب وابستگی فرد به رسانه خاصی می شود و در نتیجه این وابستگی به رسانه قدرت تاثیر گذاری بزرگی می‌دهد که از طریق آن می‌تواند جنبه‌های مختلف هوش هیجانی مخاطب را افزایش دهد. در حقیقت ما در اینجا تلاقی دو نظریه وابستگی و نظریه ادراک اجتماعی را می‌بینیم که وابسته شدن فرد به رسانه خاص سبب تاثیر بر عامل ادراکی او و در نتیجه افزایش هوش هیجانی او توسط رسانه منتخب می شود.

شبکه‏های اجتماعی، به خصوص آنهایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، به خصوص آنهایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکان‏هایی در دنیای مجازی‏اند که مردم خود را خلاصه‏وار معرفی و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکرانشان را در زمینه‌های مختلف مورد علاقه فراهم می‏ کنند. البته در بعضی از این موارد، مثل مای‏ناسا، سمت‏وسوی اصلی این علایق (فضا) مشخص است. به نظر می‏رسد شبکه‏های اجتماعی هم‏اکنون هم روزبه‏روز محبوب‏تر می ‏شوند. با شبکه‏های اجتماعی، دیگر افراد برای پیداکردن همفکران خود در موارد گوناگون تنها نیستند؛ یک دوست آرژانتینی برای تحلیل بازی‏های یوکاجونیورز، یک دوست سوئدی برای صحبت درباره‏ فناوری اطلاعات، یک دوست فرانسوی برای صحبت درباره‏ فیلم‏های سینمای مستقل یا یک دوست مصری برای بحث درباره‏ مسائل خاورمیانه. مسلماًً در دنیای حقیقی هیچ‏گاه افراد علاقه‏مند، موضوعات مورد علاقه‏ی خود را ‌به این گستردگی نمی‏یافتند. ‌به این دلیل و شاید دلایل مشابه این، سرویس‏های شبکه‏های اجتماعی، به یکی از مهم‏ترین ارکان اینترنت در دو سه سال اخیر تبدیل شده‏اند. (یزدان‏پناه، ۱۳۸۹)

۲-۳ اعتیاد اینترنتی:

اعتیاد به اینترنت یا وابستگی به اینترنت را می توان نوعی استفاده از اینترنت دانست که به ایجاد مشکلات روان شناختی، اجتماعی، تحصیلی و حرفه ای در زندگی افراد منجر می شود. تاریخچه ی ظهور این اعتیاد به عنوان یک اختلال جداگانه، اولین بار در سال ۱۹۹۵ توسط ایوان گلدبرگ مطرح شد و در سال ۱۹۹۶ توسط یانگ توسعه یافت. از آن پس مراکز درمانی در سراسر امریکا و حتی دادگاه و سیستم قانونی این کشور وابستگی به اینترنت را به عنوان یک اختلال روانی واقعی پذیرفت. وابستگی به اینترنت را اعتیاد مدرن نامگذاری کرده‌اند. در واقع وابستگی های دیگر است؛ اگر چه این نوع وابستگی مشکلات جسمی اعتیاد های شیمیایی ‌را ندارد، مشکلات اجتماعی ناشی از آن همانند اعتیاد های دیگر است(شایق ۱۳۸۷).

امروزه محیط های مجازی که با پیشرفت علوم رایان های گسترش پیدا کرده‌اند، زمینه جدیدی را برای رضایت بخشی مجازی به وجود آورده اند که بررسی عوامل مؤثر بر آن ها و پیامد های ناشی از آن ها اهمیت پیدا ‌کرده‌است. جذابیت این گونه از محیط ها اگرچه مجازی اند ولی به تدریج قادرند جای عناصر واقعی در زندگی انسان را بگیرند. به طوری که فرد، بودن در این فضا ی مجازی را ارضا کننده تر از دنیای واقعی بداند (دوران ۱۳۸۱). اینترنت، فرهنگ رسانه ای جهانی یکپارچه است، که اشکال سنتی جامعه پذیری خانواده و مدرسه را به مبارزه خوانده و اغلب از آن سبقت گرفته است. دنیای اینترنت در عین حال که روابط کودکان و نوجوانان را در جهان مجازی افزایش می‌دهد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی کاسته می شود. بر این اساس انگیزه ی کاری بهره وری و بازده کاری این افراد در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت پایین می‌آید.

دنیای مجازی، چت روم ها^[۱۱] و بازی های اینترنتی^[۱۲] به راحتی جایگزین انگیزه ی ایجاد شبکه های ارتباط اجتماعی و گسترش و تعمیق روابط در این شبکه و یا انگیزه فعالیت در حوزه های دیگر همانند حوزه انگیزشی تحصیل، انگیزش برای اشتغال و همانند این ها می شود.

در تحقیقات اخیر به تاثیر چشم گیر استفاده بیمار گونه از اینترنت بر تنش های اجتماعی، علمی و شغلی پرداخته شده است، افرادی همچون یونگ و سایر روان شناسان معتقدند که زیاده روی در استفاده از اینترنت می‌تواند برای سلامت فکری و فیزیکی فرد خطرناک باشد. همچنین در تحقیقات صورت گرفته از سوی شاتون^[۱۳] (۱۹۹۱) کریفیتز^[۱۴] (۱۹۹۷) یونگ^[۱۵] (۱۹۹۸)، اعتیاد اینترنتی را نشان دادند و مشاهده کردند که کاربران کامپیوتر و وابسته با اینترنت به تدریج زمان کمتری را با افراد واقعی در مقایسه با زمان استفاده از کامپیوتر و رابطه روی خط می گذارانند. این مطالعات نشان می‌دهند کسانی که معتادان اینترنتی خوانده می‌شوند، به طور تقریبی حدود ۴۰ الی ۵۵ ساعت ساعت در هفته را به جستجوی روی خط اینترنت می گذرانند (کوپر^[۱۶] و گرینفیلد ۱۹۹۹).

اعتیاد به اینترنت امروزه در کانون توجه است زیرا افرادی که دچار اعتیاد اینترنتی هستند روز به روز در حال افزایش اند و این امر باعث گردیده است که این افراد، خانواده ها و جامعه با معضلات مختلفی دست به گریبان شوند. اعتیاد به اینترنت تبعات و مشکلاتی از قبیل مشکلات تحصیلی و خانوادگی برای کاربران خود ایجاد می‌کند. ممکن است اعتیاد به اینترنت همانند سایر موارد اعتیاد آثار و علائم جسمانی به دنبال نداشته باشد اما هوارض اجتماعی که این معضل در پی دارد آن را در زمره ی دیگر موارد اعتیاد قرار می‌دهد (غفاری ۱۳۸۵).

این آزمون برای کلیه سال‌های دوره تحقیق از طریق داده های شرکت‌های نمونه اجرا می‌شود و (ضریب متغیر مستقل)، درجه پایداری سود در طول دوره تحقیق است. یعنی اگر مخالف صفر و معنی‌دار باشد، در نتیجه می‌توان گفت سود شرکت پایدار می‌باشد.

۲-۲-۳-۱- ارتباط کیفیت سود با پایداری سود

کیفیت سود مفهومی است که دارای جنبه‌های متفاوتی است و از این‌رو تعاریف متعدد و معیارهای اندازه‌گیری متفاوتی در رابطه با آن مطرح شده‌اند. خواجوی و همکاران (۱۳۸۹)، برخی از این تعاریف را برشمرده‌اند:

روساین و همکاران^[۳۵] (۱۹۹۹)، سودی را با کیفیت‌تر می‌داند که پایدارتر باشد. بنیش و وارگاس^[۳۶] (۲۰۰۲)، کیفیت سود را احتمال پایداری عایدات جاری در آینده می‌دانند. وایت و همکاران^[۳۷] (۲۰۰۳)، کیفیت سود را میزان محافظه‌کاری اعمال شده در سود گزارش شده می‌دانند. از نظر بائو^[۳۸] (۲۰۰۴)، کیفیت سود را می‌توان درجه نزدیکی سود شرکت با میزان جریان‌های نقدی ایجاد شده تعریف کرد. لاگی و مارکورات^[۳۹] (۲۰۰۴)، سود با کیفیت را سودی می‌دانند که محتوای اطلاعاتی بیشتری داشته باشد. کرسکن هایتر و ملوماد^[۴۰] (۲۰۰۴)، سود با کیفیت بالا را سودی می‌دانند که به ارزش شرکت در بلندمدت نزدیک‌تر بوده و حاوی محتوای اطلاعاتی بیشتری باشد.

کیفیت سود را می‌توان به سه دسته پایداری سود، سطوح ارقام تعهدی و سودی که ‌منعکس کننده معاملات اقتصادی مربوط است تقسیم کرد (خواجوی و ناظمی، ۱۳۸۴).

۲-۲-۳-۲- روش‌های ارزیابی کیفیت سود

به طور کلی چهار روش برای ارزیابی کیفیت سود به شرح زیر مطرح است :

۱- روش مبتنی بر مربوط بودن با ارزش سهام: در این روش ارتباط بین مقادیر مختلف سود و قیمت سهام (بازار) به کمک رگرسیون اندازه‌گیری می‌شود. هر چه میزان ضریب همبستگی تعدیل‌شده بیشتر باشد، سود متغیر مرتبط‌تر با ارزش است (بارس و همکاران^[۴۱]، ۲۰۰۱).

۲- روش مبتنی بر محتوای اطلاعاتی: در این روش ارتباط بین تغییرات قیمت یا بازده سهام، با سطوح یا تغییرات غیرمنتظره مقادیر مختلف سود به کمک رگرسیون اندازه‌گیری می‌شود. هر چه میزان ضریب همبستگی تعدیل شده به یک نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده بار اطلاعاتی بیشتری است.

۳- روش مبتنی بر توانایی پیش‌بینی: در این روش مهم آن است که مقادیر گذشته سود بتواند مقادیر آینده را پیش‌بینی کند. هر چه میزان قدرمطلق میانگین خطای پیش‌بینی کمتر باشد، آن مقدار توانایی پیش‌بینی بیشتری دارد.

۴- روش مبتنی بر سود اقتصادی: در این روش بیشتر معیارهای مبتنی بر پیش‌بینی هزینه سرمایه مدنظر قرار می‌گیرد. استنباط این است که این ارقام کیفیت بالاتری نسبت به سود حسابداری دارند. معیار ارزش افزوده اقتصادی از جمله معیارهایی است که بر این روش اتکا دارد (کارنل و لاندسمن^[۴۲]، ۲۰۰۳).

۲-۲-۴- جریان‌های نقدی

استاندارد حسابداری شماره ۲ کشورمان که به بحث ‌در مورد صورت جریان وجوه نقد می‌پردازد، تعاریف زیر را در ارتباط با جریان‌های نقدی به کار گرفته است:

وجه نقد‌ عبارت‌ است‌ از موجودی‌ نقد و سپرده‌های‌ دیداری‌ نزد بانک‌ها و مؤسسات‌ مالی‌ اعم از ریالی‌ و ارزی‌ (شامل‌ سپرده‌های‌ سرمایه‌گذاری‌ کوتاه‌مدت‌ بدون‌ سررسید) به‌ کسر اضافه‌ برداشت‌هایی‌ که‌ بدون‌ اطلاع‌ قبلی‌ مورد مطالبه‌ قرار می‌گیرد.

جریان‌ وجه نقد‌ عبارت‌ است‌ از افزایش‌ یا کاهش‌ در مبلغ‌ وجه نقد ناشی از معاملات‌ با اشخاص‌ حقیقی‌ یا حقوقی‌ مستقل‌ از شخصیت‌ حقوقی‌ واحد تجاری‌ و ناشی از سایر رویدادها.

وجه نقد در این‌ استاندارد تنها به‌ موجودی‌ نقد و سپرده‌های‌ دیداری‌ نزد بانک‌ها و مؤسسات‌ مالی‌ اعم از ریالی‌ و ارزی‌ (شامل‌ سپرده‌های‌ سرمایه‌گذاری‌ کوتاه‌مدت‌ بدون‌ سررسید) اطلاق‌ می‌گردد. در مواردی‌ که‌ اضافه‌‌برداشت‌ در حساب جاری‌ مجاز باشد (مثلا اضافه‌‌برداشت‌ در حساب‌های‌ بانکی‌ خارج‌ از کشور توسط‌ واحد تجاری‌)، مانده‌ اضافه‌برداشت‌هایی‌ که‌ بدون‌ اطلاع‌ قبلی‌ مورد مطالبه‌ قرار گیرد باید از مبلغ‌ مذکور کسر گردد.

ویژگی‌ دیداری‌ بودن‌ ‌در مورد اقلام‌ تشکیل‌دهنده‌ وجه نقد بدین‌ معنی‌ است‌ که‌ این‌ اقلام‌ بدون‌ اطلاع‌ قبلی‌ قابل‌ برداشت‌ یا مطالبه‌ باشد. سپرده‌های‌ سرمایه‌گذاری‌ بلندمدت‌ وجه نقد تلقی‌ نمی‌شود، زیرا هدف‌ از نگهداری‌ آن ها تحصیل‌ سود است‌. هرگاه‌ برای‌ تسویه‌ اضافه‌برداشت‌های‌ بانکی‌ مهلتی‌ تعیین‌ شده‌ باشد، در صورتی‌ می‌توان‌ آن‌ ها را در محاسبه‌ وجه نقد منظور کرد که‌ مهلت‌ مذبور از یک‌ روز کاری‌ تجاوز نکند.

تعریف‌ مذکور در بند فوق دربرگیرنده‌ اقلامی‌ از سرمایه‌گذاری‌ها و استقراض‌ کوتاه‌مدت‌ که‌ معمولا در صورت‌ جریان‌ وجوه نقد سایر کشورها تحت‌ عنوان‌ معادل‌ وجه نقد از آن ها یاد می‌شود، نیست‌. معادل‌ وجه نقد بنا بر تعریف‌ رایج‌ عبارت‌ از سرمایه‌گذاری‌های‌ کوتاه‌مدت‌ سریع‌التبدیل‌ به‌ وجه نقد است‌ که‌ احتمال‌ خطر کاهش‌ در ارزش‌ آن‌ ناچیز بوده‌ و به‌ آسانی‌ و بدون‌ اطلاع‌ قبلی‌ قابل‌ تبدیل‌ به‌ مبلغ‌ معینی‌ وجه نقد باشد و موعد آن‌ در زمان‌ تحصیل‌ تا سررسید حداکثر سه‌ ماه‌ باشد، به‌ کسر وام‌ها و قرض‌الحسنه‌های‌ دریافتی‌ از بانک‌ها و سایر اشخاص‌ که‌ ظرف‌ سه‌ ماه‌ از تاریخ‌ تحصیل‌ قابل‌ بازپرداخت‌ است‌.

عدم‌شمول‌ معادل‌ وجه نقد در تعریف‌ وجه نقد در این‌ استاندارد به‌ دلایل‌ زیر صورت‌ گرفته‌ است:

الف- تشخیص‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد از سایر سرمایه‌گذاری‌های‌ کوتاه‌مدت‌ واحد تجاری‌ یا استقراض‌های‌ کوتاه‌مدت‌ بر اساس‌ یک‌ مرزبندی‌ اختیاری‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. این‌ نحوه عمل‌ موجب‌ می‌شود اولا نقش‌ صورت‌ جریان‌ وجوه نقد در کمک‌ به‌ استفاده‌ کنندگان‌ صورت‌های‌ مالی‌ جهت‌ ارزیابی‌ نقدینگی‌ و انعطاف‌پذیری‌ مالی‌ تضعیف‌ گردد و ثانیاً تصویری‌ مصنوعی‌ از نحوه عمل‌ واقعی‌ مدیریت‌ مالی‌ واحدهای‌ تجاری‌ که‌ اغلب‌ به‌ چنین‌ تفکیکی‌ بین‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد و سایر فعالیت‌های‌ سرمایه‌گذاری‌ یا تامین‌ مالی‌ اعتقاد ندارند، ارائه‌ شود.

ب‌- تعریف‌ وجه نقد بدون‌ شمول‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد تطابق‌ بیشتری‌ با تفکر حاکم بر مدیریت‌ فعالیت‌های‌ اقتصادی‌ و فرهنگ‌ رایج‌ تجاری‌ کشور دارد.

ج‌‌- انعکاس‌ جریان‌های‌ نقدی‌ مرتبط‌ با اقلام‌ معادل‌ وجه نقد تحت‌ عنوان‌ جریان‌های‌ نقدی‌ ناشی از سرمایه‌گذاری‌های‌ کوتاه‌مدت‌ یا جریان‌های‌ نقدی‌ ناشی از فعالیت‌های‌ تامین‌ مالی‌ در صورت‌ جریان‌ وجوه نقد، هماهنگی‌ بیشتری‌ بین‌ این‌ صورت‌ و طبقه‌بندی‌ اقلام‌ مربوط‌ در ترازنامه‌ فراهم‌ می‌آورد.

د‌- عدم‌ شمول‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد در تعریف‌ وجه نقد، قابلیت‌ مقایسه‌ جریان‌های‌ نقدی‌ واحدهای‌ تجاری‌ مختلف‌ را افزایش‌ می‌دهد.

۲-۲-۴-۱- انواع جریان‌های نقدی

طبق نظر پابلو فرناندز^[۴۳] (۲۰۰۲) اغلب در متون مالی، تعریف زیر برای جریان نقدی حسابداری بیان می‌شود:

(۲-۷) استهلاک + سود خالص پس از کسر مالیات = جریان نقدی حسابداری

در اینجا سه تعریف متفاوت دیگر از جریان وجوه نقد ‌به این شرح ارائه می‌شود:

۱- جریان نقدی حقوق صاحبان سهام: جریان نقدی است که پس از تامین نیازهای سرمایه‌گذاری انجام شده، نیازهای سرمایه در گردش، پرداخت هزینه های مالی، هزینه های کارکنان و ایجاد بدهی جدید، در شرکت باقی می‌ماند.

تحلیل های موردی دیگر نیز ‌به این تصویر جدید از رفتار مادرانی که کودک D- نزدیک شونده داشتند اضافه گردیده . بر اساس فرضیه مین و هسه (۱۹۹۰ ) که رفتار ترسیده یا ترساننده مادر می‌تواند کودک را آشفته کند ، ما گروه کوچکی از مادران که فقط رفتار ترسیده داشتند را مورد آزمایش قرار دادیم .

جدول شماره ۲-۲ دلبستگی درمانده / بیمناک ؛ مربوط به دلبستگی مادرانی که نوباوه آن ها در جلسات باز دیدار به صورت آشفته – نزدیک شونده (D- ایمن) طبقه بندی شدند.

۱٫ ‌پاسخ‌گویی‌ با تأخیر با بی توجهی به علامت های نوباوه ، که معمولاً در نهایت مادر تسلیم خواست های مداوم نوباوه می شود . ( برای مثال ، فقط پس از تلاش مصرانه نوباوه ،‌مادر به او ‌خوش‌آمد می‌گوید یا او را در آغوش می‌گیرد ).

۲٫ گوشه گیری یا فاصله گیری ( برای مثال ، ناتوان از خوشامدگویی است ، با حفظ فاصله با نوباوه تعامل برقرار می‌کند ، با فاصله می‌ایستد ، دور نوباوه می چرخد ، نوباوه را طوری نگه می‌دارد که صورتش به سمت بیرون است ).

۳٫ ‌پاسخ‌گویی‌ سطحی ( برای مثال ، به مدت کوتاه او را در آغوش می‌گیرد و سپس از او دور می شود ؛ در هنگام تماس با کودک ، حالت اسپند روی آتش را دارد .

۴٫کودک را از خودش به سمت اسباب بازی ها سوق می‌دهد یا از اسباب بازی برای آرام کردن نوباوه استفاده می‌کند

۵٫ در لحظات تشدید دلبستگی مثلاً در هنگام استقبال یا مواردی که نوباوه در جستجوی تماس است ، تردید یا فشار عصبی دارد ( برای مثال ، والد مردد است ، میخکوب شده است ، از کنار نوباوه عبور می‌کند ، برگشته و از او دور می شود ، نوباوه را دست می اندازد ، صدایش می لرزد ، پرحرفی می‌کند ، لکنت پیدا می‌کند )

۶٫ تماس فیزیکی کمی بین مادر و نوباوه وجود دارد مثل اینکه نوباوه ، تقاضای تماس داشته باشد .

۷٫ کناره گیری از نقش والد (برای مثال ، احساس قدرت کم ، همکاری کم هنگام پیشقدم شدن کودک ، هدایت یا حمایت کم).

۸٫ممکن است به نظر برسد نسبت به نوباوه تا حدودی بیمناک ، فرمانبردار است و می‌خواهد دل او را به دست بیاورد ( برای مثال ،‌در هنگام استقبال صدایی که شدیداًً‌ترسیده است دارد ،‌ابتدا تردید می‌کند اما سپس تسلیم علامت های نوباوه می شود ).

۹٫ ممکن است اندکی عاطفه منفی یا مزاحمت نشان دهد ؛ اما دهشت زا یا تهدید کننده نیست .

۱۰٫ مادران بیمناک گاهی رفتارهای مثبت نشان می‌دهند ( برای مثال ، گرما یا علاقه طلب نشده نسبت به کودک ابراز می‌کنند که تأخیر یا درنگ نداشته و اجباری یا عجولانه نیست مثل لبخند خیلی درخشان ، صدای خیلی صاف و علاقه مثبت در هنگام بازی که ملایم و خودبخودی است ؛ در هنگام ورود به اتاق داشتن احساس مسئولیت برای شروع و هدایت تعامل با کودک به سبکی که متناسب با فرزند پروری مناسب است ، حتی اگر این تعامل هماهنگ با پیام های نوباوه نباشد ).

۱۱٫ رفتارهای منفی معمولاً در میان مادران بیمناک دیده نمی شوند . ( برای مثال ، دائماً در جستجوی محبت یا توجه از طرف کودک بودن ، خود ارجاعی دائمی ، یا به صورت ترسناکی جلوی نوباوه ظاهر شدن ، مزاحمت مداوم از طریق رفتار کنترل کننده نسبه به کودک )

جدول شماره ۲-۲

در میان کودکان آن ها ، ۴۳% نیمرخ D – نزدیک شونده داشتند ، در حالی که تنها ۹% از کودکان مادرانی که رفتار ترساننده داشتند ، این نیمرخ را نشان دادند . وقتی که رفتارهای ترسیده و کناره گیری والد در کنار هم قرار گرفتند ، ۸۰ % از مادران کودکان D- نزدیک شونده را در بر گرفتند ، و این مادران هم از مادرانی که کودک سازمان یافته داشتند و هم از مادرانی که کودک D- اجتنابی – مقاوم داشتند ،متمایزبودند ( لیونز روث و برونفمن ، آتوود^[۵۹] ، ۱۹۹۹ )

شناسایی دقیق الگوهای مراقبی که کودکان D‌- نزدیک شونده دریافت می‌کنند ، حداقل به دو دلیل مهم است . نخست آنکه ، دلایل متعددی در ادبیات ذکر شده مبنی بر اینکه والدین این گروه به سختی شناسایی نمی شوند ، زیرا رفتار های کناره گیرانه و بیمناک اما غیر خصمانه آن ها را به سختی می توان از رفتارهای مطمئن و ساختار یافته والدگری متمایز ساخت . دوم آنکه ، این الگوی رفتاری بیمناک اما غیر خصمانه احتمالاً در خانواده هایی با در آمد متوسط کم خطر شایع تر است . یعنی جایی که ۱۵ % از کودکان در طبقه آشفته قرار می گیرند . سرانجام ، شواهد فراوانی وجود دارد که کودکان D -‌نردیک شونده به اندازه کودکان D ، اجتنابی – مقاوم در معرض انواع پیامدهای منفی قرار دارند . این پیامدها شامل ترشح کورتیزول بالا در پاسخ به تنیدگی زاهای خفیف در دوران نوباوگی ، رفتارهای خصمانه – پرخاشگرانه نسبت به همسالان در مهد کودک و کلاس دوم و میزان بالایی از الگوهای کنترل کننده نسبت به والدین در ۶ سالگی ( مین و کاسیدی ،۱۹۹۸) . استدلال ما این است ، مادران گروه درمانده – بیمناک ، در هنگامی که سیستم دلبستگی کودک برانگیخته شده است ، رفتار مراقبتی مناسب تری نشان خواهند داد و هنگامی که عواطف دلبستگی پریشان و بیمناک کودک برانگیخته و بیان می‌شوند ، این مادران بیمناک و مردد شده و به صورت متناقض یا کناره گیر رفتار خواهند کرد . در چنین مواردی ، به نظر می‌رسد احساس درماندگی زیربنایی خود مادر تشدید می شود ، هنگامی که کودک نسبت به تردید و ترس مادر در پاسخدهی به عواطف دلبستگی ، به صورت متعارض و یا با تشویش واکنش نشان می‌دهد ، احتمالاً احساس درماندگی مادر افزایش می‌یابد . این فرایند ممکن است منجر به سوء تنظیم آشکار رابطه و ایجاد رفتار کنترل کننده جبرانی در کودک شود که در دوران پیش دبستانی کاملاً مشهود می شود ( اتینکسون و گلد برگ ،‌به نقل از خانجانی ،‌هداوندخانی ،‌مفسری ۱۳۹۰) .

طبقه بندی مادران با توجه به مدل کاری درونی متخاصم – درمانده

مادران کودکانی که دلبستگی آشفته دارند را می توان به دو زیر گروه تقسیم کرد ، مادرانی که رفتارهای منفی – مزاحم و خود ارجاعی داشتند ، و مادرانی که رفتارهای بیمناک و کناره گیر نشان می‌دادند و لازم به ذکر است که مادران هر دو گروه ، برخی اشکال ارتباطهای عاطفی متناقض را نیز نشان می‌دادند .

در زیر گروه متخاصم ، ممکن است والدین با والد بدخواه کودکی خویش ، هم ذات پنداری کرده و این هویت ، توسط مدل های درونی غیر یکپارچه ، یا دوگانه حفظ می‌گردد ، مدل های درونی که روابط فرد را به مدلی متناقض و دو قطبی برایش تجسم می‌کند . به نظر می‌رسد مراقبینی که الگوی تعاملی متخاصم دارند تلاش می‌کنند احساس های تحمل ناپذیر آسیب پذیری خود را با انکار احساس های ترس و درماندگی کنترل کنند ممکن است انکار از طریق سرکوبی تجربه هوشیار هیجان های اسیب پذیر و نیز از طریق کنترل متداول دیگران در روابط ، انجام پذیرد . والدینی که در این گروه قرار دارند ممکن است نظم را با بهره گرفتن از زور ، سرکوب کردن خشم کودکان ، و وادار کردن کودک به کسب استقلال قبل از آن که زمان آن فرا رسیده باشد ، وضع کنند . پژوهشگران و درمانگران مشاهده کرده‌اند ، والدین در این خانواده ها تلاش بی حدی دارند تا رفتار کودکان را کنترل کنند و به دنبال این عمل ، مجموعه ای از رفتارهای اجباری و عاطفه منفی میان والدین و کودکان ایجاد می شود .