اگر محصولی که به وفور موجود باشد و دارای سالم ترین بستهبندی و به منزل مشتری تحویل داده شود، نسبت به محصولات دیگر با شرایط مساوی موقعیت برتری خواهد داشت. در مواردی که بین محصولات و قیمتآموزشها تفاوت وجود دارد، توزیع ممکن است در جلب رضایت مشتریان نقش مهمی داشته باشد.
۲-۱-۴- مفهوم جدید خدمت به مشتریان
مفهوم خدمت به مشتریان نیز مانند مفهوم کیفیت، شامل تعاریف جدید شده است و دیگر، بخش کوچکی در ساختمان مرکزی شرکت به ارائه خدمات اختصاص ندارد بلکه کل سازمان از مدیران عالی تا کارکنان عادی، همگی در برآوردن ساختن نیازهای مشتریان موجود و بالقوه نقشی برعهده دارند. حتی اگر فردی در موقعیتی نباشد که به طور مستقیم از مشتری حمایت کند. میتواند از کارمندانی که به مشتریان خدمت میکنند پشتیبانی کند. شغلی که به طور سنتی «خدمت به مشتریان» نامیده میشود، پیچیدهتر از سفارش گرفتن، پس گرفتن محصولات مرجوعی یا پاسخگویی به شکایتآموزشها میباشد.
بر اساس این نگرش، خدمت به مشتریان شامل کلیه اموری است که شرکت به منظور جلب رضایت مشتریان و کمک به آنآموزشها برای دریافت بیشترین ارزش از محصولات یا خدماتی که خریداری کردهاند انجام میدهد. این تعریف جامع همه چیز را در بر میگیرد، از طراحی محصولی که نگهداری آن ساده است تا کمک به مشتریان برای دور انداختن محصولی که دیگر استفاده اولیه ندارد. هرچیزی که اضافه بر محصول فیزیکی عرضه و موجب تفکیک محصول از محصولات رقبا میشود خدمت به مشتریان محسوب میگردد. واژه ارزش افزوده در بازاریابی نشان دهنده موارد اضافه شده به محصول که ارزش آن محصول را برای مشتریان بالا میبرد، میباشد. (روستا و همکاران،۱۳۷۶)
در جدول (۲-۲) راههای ایجاد ارزش افزوده با ارائه خدمات با ذکر مثال نشان داده شده است.
راههایی برای افزودن ارزش
مثلاً
انعطافپذیری
۱- اجازه دهید مشتری طرح مورد دلخواه خود را انتخاب یا حتی ارائه دهد (در بانک).
۲- بازگرداندن محصولات خریداری شده (خردهفروشی).
در نظر نگرفتن برخی از اشتباهات
۱- انجام بعضی امور به طور نسیه در صورتی که مشتری آشناست.
۲- اطلاعرسانی در مورد اقداماتی که او به اشتباه انجام داده است قبل از انجام اقدام بعدی.
برخورد مناسب با مشتریان
۱- پاسخگویی به سؤالات مشتری و ارائه توضیحات در صورتی که مشتری درخواست نمود.
۲- در نظر گرفتن سلیقه مشتری و ارائه پیشنهادات در مورد آنچه گواه مشتری است.
ارائه اطلاعات مفید
۱- ارائه جزوهآموزشها در مورد سازمان و یا بروشورهای تبلیغاتی که مشتری را در جهت انجام اموراتش کمک مینماید.
در نظر گرفتن راحتی و آسایش مشتری
۱- انجام بعضی امور از طریق تلفن، پست و …
۲- ارائه تسهیلاتی که میتواند راحتی مشتریان را در بر داشته باشد.
۲-۱-۵- برنامهای برای ارائه خدمات به مشتریان
شرکتهایی که خدمات عالی به مشتریان ارائه میکنند دارای ویژگیهای مهم و مشترکی از قبیل توجه به خواستهآموزشها، نیازها و انتظارات مشتریان هستند. سیستمی را طراحی کردهاند که در آن در هر مرحله از مبادله با مشتریان بخوبی رفتار میشود و دیگر اینکه بسیاری از کارکنان این شرکتها به خدمت گرایش دارند. چگونه شرکتآموزشها میتوانند این ویژگیآموزشها را توسعه دهند؟ در اینجا برنامهای را شرح میدهیم که به طور متداول برای افزایش توانایی ارائه خدمات مؤثر به مشتریان به هر سازمانی پیشنهاد میشود.
این برنامه دارای نه مرحله میباشد که عبارتند از: (روستا و همکاران،۱۳۷۶)
مرحله اول: انتظارات مشتریان را درک کنید
اولین و آخرین معیار رضایت مشتری این است که آیا انتظارات او برآورده میشود یا خیر. بنابرین ابتدا باید مشخص شود که آن انتظارات چه میباشند، سپس اهدافی تعیین نمود و نیروی سازمانی را در زمینههایی که برای مشتریان دارای اهمیت بیشتری است متمرکز نمود.
در مورد انتظارات مشتریان باید استانداردهای خاصی از رضایت در هر قسمت از بازار شناسایی شود ولی میتوان از استانداردهای عمومی شروع کرد.
مشتریان گوناگون اولویتهای مختلفی برای ویژگیهای ذیل قائلند و اگرچه ممکن است به برخی از آنآموزشها اصلاً اهمیت ندهند، شرکت باید برای حصول اطمینان همه آنآموزشها را بررسی کند.
-
- نسبت ارزش به قیمت
-
- کیفیت محصول
-
- مزایا و ترکیبات
-
- ضمانتنامهآموزشها
-
- برطرف کردن مشکلات
- تجربه خرید
مرحله دوم: برای مشتریان اولویت برقرار نماید.
هنگام ایجاد اولویتآموزشها سه گروه عمومی را میتوان شناسایی کرد:
-
- مشتریان هستهای یا اصلی: مشتریان اصلی آن افراد یا سازمانهایی هستند که ارائه خدمات عالی به آنآموزشها سودآور است. آنآموزشها ۲۰ تا ۳۰ درصد محصولات را خریداری میکنند و باید هر کار ممکن برای جلب رضایت آنآموزشها انجام شود.
-
- مشتریان درحال رشد که توانایی مشتری اصلی شدن را دارند. به این مشتریان باید تا حد امکان توجه شود بدون اینکه مشتریان اصلی فراموش شوند.
- بقیه مردم: به این مشتریان باید حداقل خدمات ارائه شود.
مرحله سوم: اهداف خدمت را تعریف کنید.
پس از تحلیل انتظارات مشتریان و انتخاب طبقههایی از مشتریان برای ارائه خدمات میتوان اهداف خدمات را تعریف کرد. برای مثال هدف خدمات مک دونالدز، کیفیت، خدمت، ارزش و نظافت است. انتخاب اهداف خدمات به موقعیت بازار منحصر بفرد شرکت بستگی دارد. این اهداف باید دارای ویژگیهای ذیل باشند:
-
- نیات شرکت را به طور دقیق بیان کند.
-
- شرکت را از رقبایش متمایز سازد.
-
- با زبانی قابل فهم برای مشتریان نوشته شود و برای آنآموزشها ارزشمند باشد.
- قابل دستیابی باشد.
مرحله چهارم: در تمام سطوح سازمان، تعهد به ارائه خدمات را ایجاد کنید.
نباید فقط مدیرعامل شرکت متعهد به ارائه خدمات به مشتریان باشد یا فقط کارمندان متعهد به این امر گردند، بلکه باید همه افراد سازمان در این کار مشارکت داشته باشند.
بدون حمایت مالی و مدیریتی، افرادی که خدمت ارائه میدهند، علیرغم کوشش بسیار نمیتوانند مشتریان را راضی نگه دارند.
تعهد به ارائه خدمات به مشتریان باید واقعی باشد، نه درحد شعار یا وسیلهای برای تبلیغات.
مرحله پنجم: انتظارات مطلوب در مشتریان ایجاد کنید
میزان رضایت مشتری را میتوان به طور نسبی بدین صورت بیان کرد: اگر ادراکات او از خدمات دریافت شده از انتظاراتش کمتر باشد نتیجه نارضایتی است. اگر خدمات مطابق با انتظاراتش باشد احساس آرامش میکند، ولی خیلی راضی نیست ولی اگر خدمات بیش از انتظارات او باشد، راضی خواهد بود. به دو طریق میتوان خدمات بیش از انتظارات مشتریان ارائه داد:
راه اول، سخت کار کردن، بیشتر پول خرج کردن و انجام دادن کارهای اضافی است.