هُ، وَ أَبْقی لَهُ رَداءَ الشَبابُ
(ابونواس؛ ۱۴۰۷: ۳۱۵)
ترجمه
۱- خداوند به زندگی امین برکت ببخشد و به او طول عمر عطا کند و همیشه او را جوان و شاداب نگه دارد.
شاعر برای خلیفه طول عمر و پایداری حکومت را از طریق سه جملهی هم معنا باترکیب متفاوت آرزو میکند، دعا در جمله اول به صورت« خداوند به زندگی امین برکت ببخشد» آمده است. این یک دعای کلی و فراگیر برای خلیفه است تا خداوند در تمام امور مادی و معنویش به او برکت ببخشد، جملهی دعایی دوم عبارت است از: خداوند به او دوام ببخشد، بقاء یکی از اشکال دعا برای طول عمر ویژه به صورت معین است، در حالی که دعا در ساختار سوم آن به شکل یک تصویر حسی متکی بر استعاره مکنیه آمده است، (او را همیشه جوان و شاداب نگاه دارد)، زیرا لباس به عنوان استعاره گرفته شده است که یک ابزار مادی برای جوانی است که خود جوانی یک چیز معنوی است.و این بدان خاطر است که خلیفه را به شکل یک جوان قوی نشان دهد، و معمولا این امر، جوانی را به زیبایی و سر زندگی مربوط میسازد، در اینجا یک واکنش میان تصویر استعاری و میان حرکت نفس و احساس وجدانی آن میبینیم که در خلال آن یک همرنگی بین زندگی مادی و معنوی انجام میشود که تصویری سحر آمیز است و با بارهای احساسی آمیخته به تصویر حسی همراه خواهد بود. (عبدالحمید ناجی؛۱۹۸۴:۲۲۵)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
دعای طول عمر برای امین در نزد ابو نواس تکرار میشود و میگوید:
۱-یـــــا اَمینَ اللهَ عـِــــــــشْ اَبداً
۲-کیْفَ تَسْخُو النَّفْسُ عَنْکَ، وَقَدْ
فَاِذَا أَفَنَیْتَـــنا فـَــــــکُنْ
قُمتَ بِا لْغالی مِنَ الثَّمَنِ(ابونواس؛ ۱۴۰۷: ۳۱۴)
ترجمه
۱- ای امین الهی برای همیشه زنده بمان زمانی که ما مردیم باز هم زنده بمان و زندگی کن.
۲- چگونه جان از تو روی بر میتابد در حالی که تو گرانبهاترینی.
شاعر ممدوح خود را با اسلوب ندا مورد خطاب قرار داده و لفظ جلاله الله را به اسم ممدوح برای نوعی قداست بخشیدن به آن اضافه کرده است و یک نشان دینی بر او میافزاید(یا امین الله)، و این چیزی است که خلفای عباسی برای آن میکوشند و این تلاش آنان شاید به دو دلیل باشد.
۱- قیافهی حق به جانب گرفتن ریاکارانه بعنوان جانشینان پیامبر اسلام (ص) در برابر دعوت اهل البیت(ع)
۲- افزودن نشان مهابت و قدرت بر حکومت خود.
دعای طول عمر برای خلیفه با جمله(همیشه زنده باش). آمده است که به معنای خداوند عمرت را در زندگی زیاد کند.
گفته شده که ابونواس به امین خلیفه عباسی اخلاص داشته است در حالی که این حس را به هارون الرشید یعنی پدر امین نداشته است و اگر گاهیهارون را مدح کرده است صرفاً به خاطر طمع یا دوری از خشم او بوده است.
و از این نوع مدحهای غیر مخلصانه و از رویترس که با صیغه دعا (زنده بمان) در مدحهارون سروده است،
قول ابوالعتاهیه (وفات ۲۱۱ هـ) است که میگوید:
۱- عِشْ ما بَدا لَکَ سالِمـــاً
۲- یَسعی عَلیکَ بما اشتهیـ
فِی ظِلِّ شاهِقَهِ الْقُصُورِ
تَ لدَی الرَّواح و البُکورِ
(ابو العتاهیه؛ ۱۴۲۱: ۱۴۳)
ترجمه
۱- سالم زندگی کن با آنچه که برای تو در سایه قصرهای عظیم پدیدار گشته است.
۲- به سوی تو میشتابد هر آن چه را که در صبحگاهان و شامگاهان میل داری.
شاعر برای ممدوح خود (خلیفه) آرزو دارد که به سلامت و تندرستی در نعمتهایی که به دو صورت فراهم گشته است زندگی کند: ۱- مکان اقامتش (قصرهای عظیم) ۲- در نعمتها، لذت بردن از غذا و نوشیدنی که در این عبارت مشخص میشود (آنچه که آرزو میکنی) در واقع دعا برای زندگی کردن در سایه قصرهای عظیم و لذت بردن از غذا و نوشیدنی لذیذ، چیز مهمی در حق خلفای عباسی نبوده است زیرا آنها همیشه در ناز و نعمت و رفاه زندگی میکردند. و شاعر میخواهد با این تمجید ظاهری و آرزوی دنیوی برای او از شر خلیفه عباسی در امان باشد.
ابوتمام (وفات ۲۲۹ هـ) نیز مامون را با لفظ (سالم نگاهدار) در گفتار خود میخواند.
۱- إِسْلَمْ اَمیرَ الْمُومِنینَ لِأُمَّـــه