تجارت الکترونیک به شیوه امروزی در دهه ۱۹۶۰ بر مبنای (۲EDI) شکل گرفت. در واقع مبادله الکترونیک داده ها را می‌توان پدر تجارت الکترونیک امروزی به‌حساب آورد. با گذشت زمان و پدیدآمدن ابزارهای ذخیره و بازاریابی و پردازش داده ها و دسترسی عامه مردم و سازمان‌ها و همچنین پیشرفت فناوری‌های مخابراتی و شبکه های رایانه‌ای گسترده، فرصتی پدید آمد که بازیگران صحنه تجارت آن را بسیار سودمند یافتند .
تجارت الکترونیک نیم قرن پیش درBERLIN AIRLIFT ریشه گرفت. این فعالیت به مبادله الکترونیک داده ها بدل گردید یعنی تبادل اسناد استاندارد شده الکترونیکی مربوط به مبادلات از یک رایانه به رایانه دیگر. اگرچه، آنچه هم‌اکنون می‌توان نام تجارت الکترونیک سنتی بر آن نهاد تنها بهEDI محدود نمی‌شده است و دامنه گسترده‌ای از شکلهای گوناگون پیام، رمزینه(BARCODE) و پرونده ها را در حاشیه ارسال رایانه‌ای اسناد، دربرمی‌گیرد.
طی بیست سال گذشته یکی از روندهای عمده در گسترش تجارت الکترونیک، کاهش چشمگیر قیمت سخت‌افزارهای رایانه‌ای و مهمتر از آن ایجاد استانداردهای جهانی برای توسعه سخت‌افزارها بوده است. چنین فرآیندی را استانداردسازی یکپارچه سیستم‌های باز می‌نامند. درمورد نرم‌افزارها نیز چنین روندی وجود داشته است اما استانداردهای نرم‌افزاری هنوز به اندازه استانداردهای سخت‌افزاری یکپارچه و سازگار نیستند .
روند بعدی پس از یکپارچه‌سازی و استانداردکردن، پدیدآمدن امکانات شبکه‌ای و توانایی ارتباط میان سیستم‌های گوناگون رایانه‌ای بوده است. شبکه های ارتباطی به این ترتیب مهمترین نقش را در اطلاع‌رسانی و سهیم شدن در اطلاعات بازی کرده‌اند .
مهمترین این شبکه ها در دهه ۱۹۶۰ جهت انجام همکاری‌های تحقیقاتی میان واحدهای نظامی گوناگون در وزارت دفاع آمریکا شکل گرفت. این شبکه که رپانت نام داشت مبنای اولیه اینترنت امروزی به‌شمار می‌رود.
امروزه به لطف کاهش چشمگیر قیمت سخت‌افزارها و انعطاف‌پذیری و سازگاری استانداردهای نرم‌افزاری، امکان مبادله اطلاعات در سطح جهان با هزینه های اندک برای عامه مردم فراهم شده است. مبنای اصلی و بنیادی تجارت الکترونیک دسترسی سریع، ارزان و آسان به اطلاعات است.
توسعه تجارت الکترونیک نه یک انتخاب که یک الزام سیاسی است ، از این رو دولت ها خواه ناخواه بایستی خدمات رسانی به موقع و افزایش توامان توانمندی های تکنولوژیک در این زمینه را در دســــتور کار خود قرار دهند .(اشتریان ۱۳۸۹)
تجارت الکترونیک در حال گسترش جهانی است و یکی از روش های تجاری تلـــــقی می شود . به کارگیری این نوآوری جدید توسط شرکت‌ها چه کوچک و چه بزرگ موجب خلق مزایای متعددی شده و این مزایا سبب تقویت انگیزه شرکت های کوچک به این پدیده گردیده است .با توجه به نقش کلیدی شرکت‌های کوچک در اقتصاد کشور ایران در صورت به کارگیری آن ها از تجارت الکترونیکی می‌توانند بهره وری و کارایی کل سیستم اقتصادی را ارتقاء بخشند . شناخت عوامل تاثیر گذار در به کارگیری تجارت الکترونیک می‌تواند در برنامه ریزی و تصمیم گیری بهتر در این زمینه به مدیر / مالک شرکت کوچک کمک کند . (حاج کریمی ۱۳۸۸)
۱-۱- بیان مسئله
بنگاههاى کوچک و متوسط، یکی از اصلی ترین ارگان‌های اقتصاد جهان کنونی هستند تا حدی که از آن به عنوان قلب اقتصاد جهان امروز یاد می شود . سازمان‌های کوچک و متوسط در رونق اقتصادی، توسعه فناوری و کارآفرینی نقش بسیار مؤثری دارند. این بنگاه ها به علت ویژگی‌های خاص خود ، از جمله اشتغالزایی و رفع معضل بیکاری ، توزیع ثروت در جامعه و کاهش فقر ، توسعه محلی و منطقه ای ، تأمین تولیدات مورد نیاز کشورها و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنایع و بنگاه های بزرگ وپرورش یک جامعه با فضای کارآفرینی و ارتقا سطح جامعه و… دارای کارکردهای منحصر به فردی هستند و به عنوان یک عامل حیاتی جهت دستیابی به اهداف گسترده توسعه جوامع(بلاخص کشورهای در حال توسعه) محسوب می‌شوند. سازمان بین‌المللی کار (ILO)معتقد است محیط سیاست‌گذاری مناسب می‌تواند عامل مهمی در ایجاد اشتغال بیشتر و بهتر )در ابعاد کمی و کیفی ( از طریق توســعه بنگاه های کوچک باشد. توسعه این سازمان‌ها در گرو ایجاد زیر‌ساخت‌های لازم است یکی از مهمترین ساختارها ایجاد بستری مناسب جهت توسعه زیرساخت های اینترنتی می‌باشد.
امروزه اینترنت سطح فوق العاده ای از ارتباط و برقراری ارتباط مستقیم و مؤثر و کارآمد با مشتریان را با هزینه های قابل قبول ایجاد می‌کند . طبق گفته یائو( ۲۰۰۴) ، ظهور اینترنت به رشد سریع تجارت الکترونیک منجر شده است که بر ماهیت کسب و کارهای مختلف تاثیر می‌گذارد . (خلیلی شهانقی ۱۳۹۱)
پیشرفت و نوآوری در زمینه تجارت ، اقتصاد و فرایندهای کسب و کار منجر به پیدایش تجارت الکترونیک شده است که نفش مهم و بسزایی در اقتصاد جهان بر عهده دارد . تجارت الکترونیک به دلیل سرعت ، کارایی ، کاهش هزینه ها و بهره برداری از فرصت های زودگذر عرصه جدیدی را در رقابت گشوده تا آنجا که گفته می شود عقب افتادن از این سیر تحول نتیجه ای جز منزوی شدن در عرصه اقتصاد جهــــــــــانی نخواهد داشت . (خلیلی شهانقی ۱۳۹۱)
تحولات عظیم رو به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات تولد تجارت الکترونیک را در سراسر جهان دامن زده است . در حالی که به وضوح ، تجارت الکترونیک ، پتانسیل تبدیل شدن به یک منبع مزیت رقابتی در هر بخش از اقتصاد کشور را به دلیل شیوه مؤثر آن از نظر کاهش هزینه برای دستیابی به مشتریان در سطح جهان دارد . (خلیلی شهانقی ۱۳۹۱)
تجارت الکترونیکی فناوریی است که به شرکت های کوچک و متوسط اجازه رقابت با همتایان بزرگترشان را می‌دهد . در واقع تحقیقات نشان داده است که مزایای مهم و قابل توجهی به وسیله شرکت های کوچک و متوسط در استفاده از تجارت الکترونیکی در سازمان هایشان به دست می‌آید . از جمله این مزایا می توان به کاهش هزینه ها ، افزایش فروش و توانایی دستیابی به بازارهای جهانی اشاره کرد .(نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا ،۱۳۹۰)
مطالعات و بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که هر کشور ، از مدل‌ها و عوامل مختلفی برای پذیرش تجارت الکترونیک در SME های خود استفاده می‌کند . هر مدل دارای شاخص های خاص خود بوده و از ابزار آماری مختلفی برای سنجش نتایج اولیه و ارائه نتایج نهایی استفاده می‌کند .
با توجه به محیط تحقیق ها و هدف های محققان تجارت الکترونیک به شیوه های مختلفی تعریف شده است . با این وجود می توان به طور عام تجارت الکترونیک را بدین صورت مطرح کرد : فرایند خرید و فروش محصول ها یا خدمت ها با بهره گرفتن از انتقال الکترونیکی داده ها از طریق اینترنت و وب (سهرابی ، خانلری ،۱۳۸۹)
