نخست، بی مبالغه باید اذعان کرد که پس از ابتهاج (ﻫ . الف. سایه) بهمن صالحی نامورترین شاعر گیلانی روزگار ماست، و اگر انصاف باشد و تعارفات متداول را فراموش کنیم، در طیفی از شعرها درخشش و برجستگی بیشتری را در کارنامه دارد.
«در طول چند دهۀ اخیر، به ویژه در دهههای چهل و پنجاه هیچ یک از همگنان و هم سالان او، و هیچ یک از پسینیان و از پی آمدگانش- علی رغم بهره وریِ برخی از حمایت ژورنالیسم مقتدر پایتخت و انزواگراییِ صالحی و بی نصیبی اش از روابط عمومی و خصوصی- هرگز به مرتبتِ شعری او دست نیافتند. صد البته، آینده بر ما نامکشوف و ناپیداست، ای بسا شاعرانی دیگر افق های والاتری را فتح کنند. نکتۀ دیگر این که بی شک هر خواننده ای در دیدار با هر شاعری، بخشی از کارنامۀ او را بیشتر میپسندد، همانگونه که ممکن است بخشی را کمتر بپسندد یا این که نپسندد. افزون بر این، بار گذرِ زمان در چشم خود شاعر نیز، برخی شعرها تنها در اندازه های یک خاطرۀ شخصی جذّابیت مییابند و نه بیش از آن، این امر دربارۀ این قلم و این شاعر نیز صادق خواهد بود، امّا با این همه انصاف آن است که در صورت فراهم آمدن گزینهای شایسته، دفتری موفق و ارزشمند از بهمن صالحی به یادگار میماند، با برگهایی معطّر و دلاویز در باغستانِ هزار رنگ شعر معاصر ایران» (همان: ۱۹-۱۸).
اینک بهمن صالحی، شاعرِ عزیز و ارجمند روزگار ما در هفتمین دهۀ عمر به عددِ پُر رمز و راز چهارده میرسد؛ با زمزمههای آدینه؛ ترانه خوانِ معصوم چهاردهم؛ سفرنامۀ صمیمانۀ حنجرهای عاشق از پرسههای سبز در ساحتِ گل نرگس …
این دفتر در پیوست با «نخل سرخ» و «بانوی آب»، سه گانۀ عاشقانه ای است که در ریشه در عشقی یگانه دارند برخی از شعرهای این کتاب، سالها پیش از انقلاب در جرایدی نظیر فردوسی به چاپ رسیدهاند، به هر تقدیر سال ۱۳۳۹ سال آغاز این زمزمههاست که در سفرِ عمر رفیق راه و روح شاعر بودهاند. … و حرف آخر این است که، کلمات فقیر، تنها به رسم حقگزاری تقدیم شد تا پیش درآمدی باشد بر «زمزمه های آدینه»، هر چند خواندن و باز خواندنِ این زمزمهها- چونان سرودن شان- پیش درآمدی نمیخواهد الّا شیدایی و انتظار که توشۀ راهِ هر دو سراست.
برای همۀ شاعرانی که عاشقانه و دور از ریب و ریا به خاندان نور و کرامت و والایی عشق میورزند، توفیق در شعر و زندگی آرزو میکنم و امید آن که شاعر پیش کسوت ما جناب بهمن صالحی در پناه حضرت حق هم چنان بپاید و به خوشدلی بِی انقطاع، آدینه به آدینه بر این زمزمهها برگهایی دگر بیفزاید. چنین باد! (همان: ۲۰-۱۹).
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۳-۱-۱ آشنایی با کتابهای بهمن صالحی
کتابها:
باد سرد شمال
کسوف طولانی
نخل سرخ
میثاق عاشقان
بانوی آب
خطوط دلتنگی
گزیده ادبیات معاصر
مردی از گیلان
افق سیاه
باغ کاغذی
خنجر گل سرخ
۳-۱-۱-۱ خطوط دلتنگی
«خطوط دلتنگی» دفتر غزلهای بهمن صالحی، شاعر توانمند و صمیمی خطّه سبز گیلان، بی هیچ مجادله و تعارفی یکی از دفترهای شعر موفق روزگار ماست.
شاعر، در خطوط این دفتر، گزیده چهار دهه از لحظههای پر شور تغزّلش را به شیفتگان غزل هدیه میکند. این غزلها با حال و هوای متفاوت و فراز و فرودهایشان، بازتاب تجربههای گوناگون و آینه تحول و زبان شاعر درگذر ایامند. غزلهای صالحی به گواهی این دفتر، خصوصاً در سالهای نزدیک به انقلاب اسلامی از درخشش حماسی خاصی بهرهور میشوند که از هر نظر قابل تأمل است (صالحی، ۱۳۷۲: ۵).
۳-۱-۱-۲ سردار قبیله شقایق
این کتاب که متضمن شرح حال اجمالی کوتاه میرزا کوچک جنگلی – با زبانی ساده – و نیز بهترین مدایح و مراثی شاعران متعهّد درباره اوست، در واقع برای نسل جوان بعد از انقلاب تدوین گردیده است. نسلی که ظلم ستیزی و عدالت خواهی را از نیاکان خویش میراث برده و به سابقه سنتهای فرهنگی و ادبی، همه بار حماسی قهرمانان خود را در ادبیات منظوم جستجو میکند.
هر چند دسترسی به همه اشعار سروده شده غیرممکن و در صورت امکان نیز چاپ تمامی آنها را در حوصله حجم اندک انی دفتر نیست امّا همین اندازه میتواند بیانگر احساسات و عواطف شاعران راستین و ظلمستیز ایران باشد که نه تنها در زمان حال اینکه همواره در طول قرون متمادی و در سیاهترین ادوار تاریخ استیلای اقوام بیگانه – همانند جاودان یاد شعر فارسی، حافظ – منادی آزادیخواهی و مبشّر رهایی انسان ایرانی از قید ستم و استبداد – در راستای ترویج فرهنگ شیعی– بودهاند (صالحی، ۱۳۸۲: ۹).
امید که مؤلف در انجام این رسالت که شناخت هرچه بیشتر جوانان نسبت به مسائل تاریخی و معرفی یکی از شخصیتهای بلندپایه جهان اسلام در محدوده جغرافیایی خاص میهن اسلامی ما گیلان است. اندک توفیقی حاصل نموده باشد که در این کتاب در آستانه هشتادمین سال شهادت میرزا، سپاسنامهای – هر چند کوچک – بر خون او و دیگر شهیدان بزرگ نهضت جنگل محسوب شود (همان: ۱۰).
۳-۱-۱-۳ باغ کاغذی
این کتاب جمعآوری شعرهایی که در آثار دیگر خودش به چاپ رساندهاست، این مجموعه همه آن چیزی است که توانستهایم و نه آنچه خواستهایم، که شعر ناب، شعری که در زیر مجموعه وحی قرار دارد – خود فراتر از اینهاست» (صالحی، ۱۳۸۷: ۵).
۳-۱-۱-۴ خنجر گل سرخ
«خنجر و گل سرخ» سروده «بهمن صالحی» می باشد .این مجموعه دربارهی جنگ و دفاع مقدس است که در قالب سپید سروده شده است.
۳-۱-۱-۵ کسوف طولانی
مجموعه شعر دفاع مقدس از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ میباشد.
۳-۱-۱-۶ نخل سرخ
در قلمرو شعر و ادبیات پایداری، حماسه خرمشهر از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چنان که هیچ واقعه ای به اندازه حماسه خرمشهر ذهن شاعران را به خود مشغول نکرده است. از سوی دیگر مضمون زیباترین و ماندگارترین شعرهای جنگ تحمیلی به این حماسه اختصاص یافته و آثاری خلق شده که با رویکرد اجتماعی افزون تری روبه رو شده است. مجموعه حاضر، گلچینی از ادبیات پایداری ایران درباره حماسه سترگ فتح خرمشهر و گرامی داشت قهرمانان آن دوران است.
۳-۲ آشنایی با غلامرضا رحمدل
در سال ۱۳۳۰ در شرفشاده لاهیجان به دنیا آمد. قبل از دوره دبستان ۲ سال به یادگیری قرآن در مکتب خانه پرداخت. دوره دبستان را در روستا گذراند. این مدرسه توسط یک معلم در شش پایه اداره شده و با بخاری هیزمی گرم می شد و دانش آموزان موظف بودند در اولین روز هر هفته یک پشته هیزم و یک بطری نفت با خود به مدرسه ببرند. مقطع متوسطه را در دبیرستان مهدویه لنگرود، طی کرد. قبل از دوران سربازی کار میکرد و بعد از سربازی در سال ۱۳۵۳ یک سال به آموزگاری پرداخت و شبانه به تحصیل خود در دانشگاه تربیت معلم ادامه داد.
قبل از دوره دبستان ۲ سال به یادگیری قرآن در مکتب خانه پرداخت. دوره دبستان را در روستا گذراند.این مدرسه توسط یک معلم در شش پایه اداره شده و با بخاری هیزمی گرم میشد و دانشآموزان موظف بودند در اولین روز هر هفته یک پشته هیزم و یک بطری نفت با خود به مدرسه ببرند.
مقطع متوسطه را در دبیرستان مهدویه لنگرود، طی کرد. قبل از دوران سربازی کار میکرد و بعد از سربازی در سال ۱۳۵۳ یک سال به آموزگاری پرداخت و شبانه به تحصیل خود در دانشگاه تربیت معلم ادامه داد.
در سال ۱۳۶۴ با مدرک کارشناسی ارشد در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و سپس تحصیلاتش را تا اخذ مدرک دکترا ادامه داد. از اساتید وی در دوران تحصیل در دانشگاه میتوان به دکتر شفیعی کد کنی، دکتر زرین کوب، دکتر شعار، دکتر ضیا الدین سجادی، دکتر آموزگار، دکتر حاکمی، دکتر رنجبر، دکتر احمدی بهنام، دکتر احمدی، دکتر حریرچی، دکتر تجلیل، دکتر سادات ناصری و دکتر بحرالعلومی اشاره کرد (عباسی، ۱۳۸۲: ۷۴).
دکتر رحمدل در کنار تدریس به سرودن شعر و تحقیق پرداخت. اگر وی از اوایل انقلاب و جنگ در تهران بود، مرد اول صفحات شعر انقلاب و دفاع مقدس میشد. دوری از مرکز، حجب و حیای بیش از حد و فروتنی خاص او کاری کرد تا در بیشتر مواقع حقش ضایع شود و برخی شاعران زرنگ بیرمق به جای ایشان به شهرت برسند. اما، در اوج جنگ، ناگهان غزلی از رحمدلِ جوان، چونان خمپارهای منفجر شد که ترکش آن، سراسر محافل ادبی را پوشاند. دکتر رحمدل اولین کرسی استادی دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه گیلان را در اختیار داشت و استاد تمام این دانشگاه بود. استاد، متاهل و همسر ایشان خانم دکتر آذرکوشا بود. این زوج دارای چهار فرزند به نامهای سمانه، ساره، صادق و علی بودند. وی پس از ۳۰ سال تلاش در عرصه ادبی و علمی در ۲۵ فروردین سال ۱۳۸۸ در بیمارستان گلسار رشت درگذشت. پیکر پاکش را در شرفشاده لاهیجان به خاک سپردند (همان: ۷۸).
۳-۲-۱ آثار غلامرضا رحمدل
کتابها:
عروض انتشارات دانشگاه گیلان
دیدگاه های حکومتی سعدی انتشارات دانشگاه گیلان
از زمزمه تا فریاد ( مجموعه شعر ) انتشارات دانشگاه گیلان
تذکره شهدای کربلا (شهدای بنی هاشم ) انتشارات دانشگاه گیلان
تذکره شهدای کربلا (شهدای انصار ) انتشارات دانشگاه گیلان