۴- تفسیر نتایج و انتخاب نهایی ابعاد مناسب مدیریت کیفیت خدمات برای مدل مدیریت کیفیت خدمات راهور.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
برای تبیین نحوه استفاده از تحلیل عاملی و فرایند آن در این تحقیق مختصراً بدان اشاره می شود.
- تحلیل عاملی
تحلیل عاملی یکی از روشهای آماری است که بیشترین استفاده را در تحقیقات چند متغیری دارد. محققان غالباً متغیرهای زیادی را در یک تحقیق اندازه گیری می کنند. هر یک از این متغیرها منعکسکننده جنبه های مختلفی از یک مفهوم جامع هستند. تحلیل عاملی بر اساس ملاکهای تجربی و علمی تعداد متغیرها را که خیلی زیاد هستند، به چند عامل کاهش میدهد و به این ترتیب با تبدیل متغیرها به چند عامل تجزیه و تحلیل و تفسیر آنها آسانتر می شود. تحلیل عاملی، عمل تقلیل متغیرها به عاملی را از طریق گروهبندی کردن متغیرهایی که باهم همبستگی متوسط یا نسبتاً بالایی دارند، انجام میدهد (دلاور، ۱۳۸۹، ۲۲۵).
به منظور پی بردن به متغیرهای زیربنایی یک پدیده یا تلخیص مجموعه ای از داده ها از روش تحلیل عاملی استفاده می شود. داده های اولیه برای تحلیل عاملی، ماتریس همبستگی بین متغیرهاست. تحلیل عاملی، متغیرهای وابسته از قبل تعیینشدهای ندارد (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۵؛ نقل از Tinsley & Tinsley, 1987).
تحلیل عامل روش مناسبی در ساختن مقیاس برای رشتهای از متغیرهای غیردوشقی و فاصلهای است. تحلیل عامل روش ریاضی پیچیدهای برای تقلیل مجموعه بزرگی از متغیرها به مجموعه کوچکتری از متغیرهای اساسی است که عامل خوانده میشوند. در این بخش فقط به منطق و مراحل تحلیل عامل میپردازیم.
هدف اصلی در تحلیل عامل، بررسی این امر است که بر اساس پاسخ افراد به پرسشها میتوان معدودی عوامل عامتر را مشخص کرد که شالودهی پاسخ افرادند یا نه (دواس، ۱۳۸۵، ۲۵۴).
در این روش متغیرهایی که با هم همبستگی دارند، دستهبندی میشوند. دسته نخست؛ عامل اول نامیده می شود و نمایانگر متغیرهایی است که بیشترین همبستگی درونی را با یکدیگر دارند.
ضریب همبستگی هر متغیر با هر عامل، وزن عامل[۲۸۳] نامیده می شود.
پس از تعیین و نامگذاری عامل اول، محقق به شناسایی عوامل دیگر اقدام می کند. البته این مرحله از تحلیل، به این بستگی دارد که متغیرهای مورد مطالعه بر اساس همبستگی درونیشان به چند دسته تقسیم شده باشند (دلاور، ۱۳۸۹، ۲۲۶).
موارد استفاده تحلیل عاملی را به دو دسته کلی میتوان تقسیم کرد: الف) مقاصد اکتشافی، ب) مقاصد تأییدی (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۵؛ نقل از Tinsley & Tinsley, 1987).
موارد استفاده اکتشافی نیز به دو رویکرد کلی تقسیم می شود:
مواردی که هدف آن پیدا کردن متغیرهای مکنون یا سازههای یک مجموعه متغیر اندازه گیری شده است. برای نیل به این هدف از روش تحلیل عامل مشترک[۲۸۴] (یا تحلیل عامل اصلی)[۲۸۵] و با بهره گرفتن از ماتریس همبستگی یا کواریانس متغیرهای اندازه گیری شده (نمره سؤالات یک آزمون یا ریزنمرات آزمونها) استفاده می شود. از لحاظ نـظری متغیرهای مکنون یا سازهها علل زیربنـایی متغیرهای اندازه گیری شـده است. رگرسـیون متغیرهای اندازه گیری شده، روی متغیرهای مکنون وزنهایی فراهم می آورد که بارهای عاملی نامیده می شود. تحلیل عامل مشترک، واریانس هر متغیر اندازه گیریشده را به دو واریانس مشترک و واریانس اختصاصی افراز می کند. واریانس مشترک، تغییرات مشترک متغیرهای اندازه گیری شده را با متغیرهای مکنون نمایان می کند.
در موارد اکتشافی که هدف تلـخیص مجموعه ای از داده ها باشد، از تحلیل مؤلفه های اصلی[۲۸۶] استفاده می شود. در تحلیل مؤلفه های اصلی، واریانس کل متغیرهای مشاهدهشده تحلیل میگردد. ماتریس همبستگی متغیرهای اندازه گیری شده دارای قطر اصلی۱ است. در حالی که در تحلیل عامل مشترک در قطر اصلی، ماتریس همبستگی میزان اشتراک (واریانس مشترک متغیر اندازه گیری شده و متغیرهای مکنون) قرار میگیرد. وقتی میزان اشتراک به ۱ نزدیک باشد، نتایج تمام روشهای اکتشافی با نتایج مؤلفه های اصلی مشابه خواهد بود (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۵؛ بهنقل از Floyd, 1995).
در تحلیل مؤلفه های اصلی، برعکس تحلیل عامل مشترک، مؤلفه ها طوری برآورد می شود تا واریانس متغیرهای مشاهدهشده را در کمترین ابعاد نشان دهد و مؤلفه های اصلی در واقع مجموع موزون متغیرهای مشاهده شده است. بهعبارت دیگر در تحلیل مؤلفه های اصلی، متغیرهای مشاهدهشده علل متغیرهای ترکیبی (مؤلفه ها) میباشد.
در تحلیلهای عاملی تأییدی که هدف پژوهشگر تأیید ساختار عاملی ویژهای میباشد، درباره تعداد عاملها به طور آشکار فرضیهای بیان می شود و برازش ساختار عاملی موردنظر در فرضیه با ساختار کوواریانس متغیرهای اندازه گیری شده، مورد آزمون قرار میگیرد.
تحلیل عاملی را نیز برحسب نمونه یا جامعه بودن آزمودنیها و متغیرها به دو دسته توصیفی و استنباطی تقسیم می کنند. جدول (۵-۳) انواع تکنیکهای استخراج عاملها را برحسب اکتشافی- تأییدی و توصیفی- استنباطی نشان میدهد.
جدول ۵-۳: ردهبندی روشهای استخراج عاملها برحسب ویژگی اکتشافی- تأییدی و توصیفی- استنباطی بودن تحلیل
نوع تحلیل | توصیفی | استنباطی |
اکتشافی | مؤلفه های اصلی (PC) عامل مشترک (عامل اصلی) تحلیل تصویر[۲۸۷] تحلیل حداقل مانده[۲۸۸] |
تحلیل عامل متعارف حداکثر درستنمایی تحلیل عاملی آلفا (a) |
تأییدی | چندگروهی LISREL[289] |
حداکثر درستنمایی تأییدی LISREL |
(منبع: سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۵؛ بهنقل از Tinsley & Tinsley, 1987 )
تحلیل عاملی تاییدی در واقع یک مدل آزمون تئوری است، که در آن پژوهشگر تحلیل خود را با یک فرضیه قبلی آغاز می کند. این مدل که مبتنی بر یک شالوده تجربی و نظری قوی است، مشخص میکند که کدام متغیرها با کدام عاملها و کدام عامل با کدام عاملها باید همبسته شوند. برای ارزشیابی روایی سازه نیز یک روش قابل اعتماد به پژوهشگر عرضه میکند، تا از این طریق بتواند به گونه بارزی فرضیههایی را درباره ساختار عاملی داده ها که ناشی از یک مدل از پیش تعیین شده، با تعداد و ترکیب مشخصی از عاملهاست، بیازماید (هومن، ۱۳۸۷، ۲۹۶- ۲۹۵). در تحلیل عاملی تأییدی، پژوهشگر بهدنبال تهیه مدلی است که فرض می شود داده های تجربی را بر پایه چند پارامتر نسبتاً اندک، توصیف، تبیین یا توجیه می کند. این مدل مبتنی بر اطلاعات پیش تجربی درباره ساختار دادههاست که می تواند به شکل؛ ۱) تئوری یا فرضیه، ۲) یک طرح طبقه بندی کننده معین برای گویه ها یا پاره تستها در انطباق با ویژگیهای عینی شکل و محتوا، ۳) شرایط معلوم تجربی، و یا ۴) دانش حاصل از مطالعات قبلی درباره دادههای وسیع باشد (هومن، ۱۳۸۷، ۲۹۵).
ویژگیهای لازم ماتریس همبستگی برای تحلیل عاملی
ماتریس دادههایی که روی آنها تحلیل عاملی صورت میگیرد، باید دارای پنج خصیصه زیر باشد:
- ترکیب ماتریس داده ها؛ اگر محققی بخواهد ابعاد مشترکی بین چند مقیاس اندازه گیری پیدا کند، باید تمام اندازهها روی نمونه واحدی به دست آمده باشد.