بند سوم- تفاوت‌های قراردادهای اتکایی مازاد خسارت با اتکائی نسبی
ذیلاً به ذکر پاره ای از تفاوت‌های موجود بین قراردادهای اتکایی مازاد خسارت با قراردادهای اتکائی نسبی پرداخته می شود:
ـ برخلاف قراردادهای اتکایی نسبی که واگذاری آن ها باید مورد به مورد صورت پذیرد در قراردادهای اتکائی مازاد خسارت ارسال بردروی خسارت از طرف واگذارنده برای بیمه گر اتکائی کافی است.
ـ در قراردادهای اتکایی مازاد خسارت، عملیات حسابداری به حداقل ممکن رسیده ولی مستلزم محاسبات پیچیده فنی است.
ـ هزینه های اداری در قراردادهای اتکایی مازاد خسارت کاهش مییابد.
ـ حق بیمه سهم بیمه گر اتکائی بر عکس اتکایی نسبی مورد به مورد برای هر خطر محاسبه نمی شود بلکه حق بیمه درصدی از کل حق بیمه توافق شده واگذارنده در یک رشته و یا تمامی رشته ها است که به ازاء آن خسارت‌های اعلام شده واگذارنده در طول سال مالی دیگر دچار نوسان و تغییرات است زیرا بستگی مستقیم به حجم حق بیمه، ضریب خسارت و بازار اتکایی مربوطه دارد.
ـ در قراردادهای مازاد خسارت، ذخایری جهت پرداخت خسارت معوقه نگهداری می‌کنند لذا واگذارنده باید شخصاً پیش‌بینی مالی لازم را برای توافق خود بنماید.[۱۱۹]
بند چهارم- انواع بیمه اتکایی مازاد خسارت
همان طورکه قبلاً بیان شد این نوع خسارت بر سه دسته تقسیم میگردد .[۱۲۰]
الف : پوشش بیمه ای مازاد خسارت برای هر ریسک
هدف در این مورد آن است که بیمه گر اتکایی در هر ریسکی ( خطر بیمه شده ) که خود توان جبران آن را ندارد ، مورد حمایت قرار بگیرد . برای مثال شرکت بیمه یک کارخانه را بیمه می‌کند و صد هزار واحد پول را سهم نگهداری خود و مازاد بر آن را نیز سهم بیمه گر اتکایی قرار میدهد . پس اگر این کارخانه ۳۰۰ هزار واحد پول زیان ببیند ، ۱۰۰ هزار واحد پول سهم خسارت واگذارنده است و ۲۰۰ هزار واحد پول سهم خسارت بیمه گر اتکایی است .
ب : پوشش اتکایی مازاد خسارت برای حوادث فاجعه آمیز
این پوشش واگذارنده را در مقابل حوادث بزرگ و جبران ناپذیر که اتفاقی اند حمایت می‌کند مثل سیل ، زلزله و طوفان و آتش سوزی های مهیب و …
مثلاً واگذارنده یک پل را بیمه کرده و سهم خود را ۷ میلیون واحد پول و مازاد آن را تا سقف ۳۰ میلیون واحد پول بر عهده اتکایی است . حال اگر در اثر سیل این پل ۴۰ میلیون واحد پول خسارت دید ، خسارت بدین منوال خواهد بود :
۱: ۷ میلیون واحد پول سهم خسارت واگذارنده
۲: ۲۳ میلیون واحد پول سهم خسارت اتکایی
۳: ۱۰ میلیون واحد پول دیگر نیز سهم واگذارنده است
ج: پوشش اتکایی مازاد زیان در مدت معین
این پوشش از بیمه در مقابل نتایج فاجعه آمیز یک رشته از بیمه در زمان معین که در اثر افزایش تعداد و میزان خسارت ها به وجود آمده است ، از شرکت بیمه حمایت می‌کند .
مثلاً شرکت بیمه حمایت مازاد زیان خود را در مقابل اثر آفت بر مزارع کشاورزی به میزان ۳۰% به ضریب خسارت ۸۰% اخذ می‌کند . پس اگر ضریب خسارت ۱۰۵% شد ، سهم شرکت اتکایی ۲۵% خواهد بود .
فصل چهارم
برخی از متداول ترین رشته‌های موضوع عقد بیمه اتکایی
بیمه اتکایی آتش‌سوزی
بیمه اتکایی باربری در یایی
بیمه اتکایی هواپیما
بیمه اتکاییعمر
اکنون توجه خود را معطوف به جنبه‌های خاص رشته‌های اصلی بیمه خواهیم نمود و این کار را با بیمه آتش سوزی آغاز می‌کنیم.
مبحث نخست- بیمه اتکایی آتش سوزی
گفتار نخست- تبیین موضوع
اگرچه روش و عرف بازار تابع یک اصول کلی است که انعطاف پذیر مباشد و در نتیجه آن تا حدودی طبقه بندی بیمه های اتکایی هم اختیاری می‌باشد . بیمه ی اتکایی آتش سوزی یکی از همین موارد است . بیمه ی آتش سوزی اصولاً مرتبط با بیمه ی اموال بوده و خطراتی را تحت پوشش قرار میدهد که به عناوین مختلف می‌تواند باعث بروز صدمه و زیان به دارایی ها شود .
اگرچه این سیستم و روش بسیار پیچیده تر شده است زیرا مقادیر متنابهی بیمه نامه در مورد منزل مسکونی و ساختمان ها و اموال تجاری تحت عنوان « بیمه نامه های جامع » سایر موارد مشابه را هم در بر می‌گیرد و علاوه بر بیمه های مسئولیت که به نامه بیمه های « حوادث » نامیده می شود ، تسری داده است ، زیرا بسیاری از شرکت ها که در بعضی از کشورها فعالیت می نمایند مایلند که در بیمه نامه های حوادث ، پوشش مسئولیت خسارات ناشی از آتش سوزی و خطرات تبعی را هم بگنجانند . مثلاً تسری پوشش آتش سوزی در مورد اتومبیل متداول و معمول است و بیمه گران فرانسوی کلیه خطرات بیمه نامه های مسئولیت را که در ارتباط با بیمه نامه های آتش سوزی صادر میگردد از قبیل خطرات آتش سوزی « منازل مسکونی » و « بیمه مسئولیت » در قبال همسایه و بیمه ی « مسئولیت مستأجر » را هم ضمیمه می نمایند .
استثنا کردن جنگ، جنگ داخلی، خطرات اتمی و هسته ای عرف معمول و متعارف بازار است . زیرا بیمه گر اتکایی نمی خواهد که در معرض تجمع خطراتی قرار گیرد که بیمه گر واگذارنده هیچگونه کنترل و یا دخالتی در این امر نداشته است.[۱۲۱] در پوشش اتکایی آتش سوزی ممکن است شرایطی گنجانده شود و خطراتی را استثناء کرد و یا محدد به محدوده ی خاص و … شود که در زیر دو قرارداد را به عنوان نمونه می آوریم .
قرارداد اول؛رشته‌های تحت پوشش و محدوده جغرافیایی :
بیمه نامه های « آتش سوزی و خطرات تبعی » که با شرط پوشش عدم النفع در سایر مناطق دنیا (به استثناء بیمه نامه های صادره در ایالت متحده آمریکا و کانادا ) و با توجه به استثنائات موجود در ضمیمه ۱ این قرارداد صادر شده باشد ، دارای پوشش بیمه ای می‌باشد .
ضمیمه ۱
در این قرارداد بیمه گر مسئول در جبران خساراتی که ناشی از عوامل زیر باشد ، نخواهد بود :
۱- جنگ و جنگ داخلی
۲- خطرات ناشی اتمی و یا هسته ای
۳- بیمه های اتکایی اجباری
۴- قراردادهای بیمه و بیمه اتکایی مازاد خسارت
قرارداد دوم؛ رشته‌های تحت پوشش:
