در تحقیقات صورت گرفته در ایران مدلهای مختلفی برای ارزیابی کیفیت سود مورد استفاده قرار گرفتهاند. اما هیچ یک از آنها مشابه هم نیستند و دید جامعی نسبت به کیفیت سود ندارند (بلوواری، ۲۰۰۶). هیچ یک از این تحقیقات به مقایسه این مدلها نپرداخته است. در حالی که اعتبار هر یک از این مدلها می تواند بر نتایج تحقیق تاثیرگذار باشد. مدلهای مختلفی برای ارزیابی کیفیت سود معرفی شده اند. برخی از این مدلها بر اساس سطح ارقام تعهدی است. برخی به بر اساس پایداری سود بنا شده اند و برخی دیگر به جریانهای نقدی عملیاتی متکی هستند. پایداری سود به معنای تکرارپذیری (استمرار) سود جاری است. هرچه سود پایدارتر باشد، یعنی واحد تججاری توان بیشتری برای حفظ سودهای جاری داشته است و بنابراین کیفیت سود واحد تجاری بالاتراست. به طور کلی هرچه سود گزارش شده به استفادهکنندگان کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند، آن سود با کیفیت تر است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
برخی دیگر نیز معتقدند هرچه نسبت جریان نقد عملیاتی به سود خالص بیشتر باشد کیفیت سود بالاتر است. به عبارت دیگر، یک واحد تجاری با سطح درآمد بالا و جریان نقد پایین ممکن است مشکوک به شناسایی درآمد و یا معوق نمودن هزینهها باشد.
از این رو، این فرضیه به بررسی و مقایسه اعتبار دو مدل مختلف که در تحقیقات مختلف برای ارزیابی کیفیت سود مورد استفاده قرار گرفتهاند پرداختیم. نتایج نشان دادند که مدل دیچو و دیشف در پیش بینی واکنش بازار به گزارشات مالی تعدیلی مناسب و مفید بوده است ولی کیفیت سود اندازه گیری شده بر اساس مدل اسلوان تاثیر معناداری بر واکنش سرمایه گذاران به گزارشات مالی تعدیلی نداشته است و به عبارتی این مدل توانایی پیش بینی واکنش بازار را نداشته است.
بنابراین میتوان فهمید که مدلهای مختلف اندازه گیری کیفیت سود می تواند بر کیفیت نتایج تحقیقات مختلف موثر واقع شود. از این رو باید همواره با حساسیت به انتخاب مدل برای ارزیابی کیفیت سود بپردازیم. این تحقیق شروعی برای بررسی و تحلیل این موضوع می تواند باشد که چه تفاوتی بین مدلهای مختلف اندازه گیری کیفیت سود وجود دارد.
۵-۳- محدودیتهای تحقیق
برخی از محدودیتهای تحقیق ذاتی است و برخی از آنها ناشی از شرایط محیطی و محدودیت زمانی انجام تحقیق است که محقق با آنها روبرو است. محدودیت این تحقیق به شرح زیر میباشد:
-
- اقلام صورتهای مالی بواسطه آثار تورم تعدیل نشده است، لذا کیفیت قابلیت مقایسه ای اقلام میتواند بر نتایج تحقیق اثر گذارد و تعمیم نتایج را با محدودیتهایی همراه سازد.
۵-۴- پیشنهادهای تحقیق
۵-۴-۱- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج آزمون فرضیه ها
با توجه به نتیجه فرضیه نخست تحقیق، مبنی بر اینکه شرکتهایی که کیفیت سود پایینتری دارند در مقایسه با شرکتهای با کیفیت سود بالاتر، واکنش ضعیفتری (منفیتر) در خصوص گزارش تعدیلی از بازار دریافت خواهند کرد و تایید آن مبنی بر اینکه گزارشات مالی تعدیل شده در شرکتهای با کیفیت سود پایینتر، واکنش منفیتر را در پی خواهد داشت و این در حالی است که واکنش بازار به گزارشات مالی تعدیل شده در شرکتهای با کیفیت سود بیشتر، مثبتتر بوده است. میتوان بیان نمود کیفیت سود برای سرمایه گذاران دارای محتوای اطلاعاتی زیادی است و در تصمیمات آنها نقش بسزایی ایفا می کند از این رو توجه شرکتها به موضوع کیفیت سود و به طور کل کیفیت گزارشگری مالی لازم و ضروری میباشد.
با توجه به نتیجه فرضیه دوم و برتری مدل دیچو و دیشف نسبت به مدل اسلوان، میتوان دریافت که مدل دیچو و دیشف دارای محتوای اطلاعاتی بیشتری است و به گونه بهتری قادر به نمایش کیفیت سود میباشد. به همین دلیل استفاده از این مدل برای ارزیابی کیفیت سود و کیفیت گزارشگری مالی به محققان، تحلیلگران و… توصیه میگردد.
۵-۴-۲- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی
-
- بررسی فرضیه های تحقیق با بهره گرفتن از سایر مدلهای ارزیابی کیفیت سود؛
-
- پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی در زمینه موضوع تحقیق حاضر اثر دو عامل اندازه شرکت و نوع صنعت مورد توجه قرار گیرند؛ به خصوص آزمونهایی که به تفکیک صنایع مختلف انجام میشوند.
-
- بررسی نقش کیفیت حسابرسی بر بر واکنش سرمایه گذاران به گزارشات مالی تعدیلی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
-
- همچنین نقش مالکیت نهادی به عنوان عامل تعیین کننده در انتخاب سطح کیفیت گزارشگری مالی که وجود آن منجر به افزایش کیفیت اطلاعات مالی می شود می تواند زمینه دیگری برای انجام تحقیق باشد.
۵-۵- نتیجه گیری
در این تحقیق سعی شد تا به بررسی تاثیر کیفیت سود (با بهره گرفتن از مدل دیچو و دیشف و مدل اسلوان) بر واکنش سرمایهگذران به گزارشات مالی تعدیل شده (با بهره گرفتن از بازده اضافی سهام) پرداخته شود. نتایج بدست آمده از روشهای آماری بکارگیری شده نشان داد که کیفیت سود تاثیر قابل توجهی بر واکنش سرمایه گذاران به گزارشات مالی تعدیلی داشته است بطوری که در شرکتهایی که کیفیت سود بالاتری داشته اند، میزان بازده اضافی بدست آمده مقداری مثبت و قابل توجه بوده و واکنش سرمایه گذاران به گزارشات مالی تعدیل شده در شرکتهای با کیفیت سود پایین در مقایسه با شرکتهای با کیفیت سود بالا، مقداری منفی بوده است. در واقع از دیدگاه بازار و سرمایه گذاران، گزارشات مالی تعدیل شده شرکتهای با کیفیت سود پایین، واکنش منفیتری را در پی داشته و این در حالی است که واکنش بازار به گزارشات مالی تعدیل شده در شرکتهای با کیفیت سود بالاتر، مثبتتر بوده است. به عبارت دیگر، این نتیجه بدست آمده بیانگر آن است که گزارشات مالی تعدیلی شرکتهای با کیفیت سود پایینتر، از سوی سرمایه گذاران با یک چشمانداز و دید منفی نگریسته می شود، اما در خصوص گزارشات مالی شرکتهای با کیفیت سود بالاتر، این دید منفی وجود نداشته و در عوض همراه با یک دید مثبت است. این نتیجه بدست آمده در واقع نشان دهنده تاثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر نحوه و میزان شدت تصمیمات سرمایه گذاران میباشد.
دیگر نتایج تحقیق نشان داد که از میان دو مدل مورد استفاده جهت سنجش کیفیت سود، مدل کیفیت سود دیچو و دیشف معنادار میباشد و تاثیر این متغیر بر واکنش سرمایه گذاران به گزارشات تعدیلی قابل توجه بوده است اما مدل کیفیت سود اسلوان چندان معنادار و با اهمیت نبوده است و کیفیت سود اندازه گیری شده با این مدل تاثیر معناداری بر واکنش سرمایه گذاران به گزارشات تعدیلی نداشته است.
پیوستها:
فهرست شرکتهای نمونه تحقیق
منابع و مآخذ:
الف) منابع فارسی:
-
- احمد پور، احمد و احمدی، احمد،(۱۳۸۷)، “استفاده از ویژگیهای کیفی اطلاعات در ارزیابی کیفیت سود شرکتها"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ش ۵۲، ۳٫
-
- احمدپور، احمد؛ قهرمانی صغیر، حسنا، (۱۳۸۸) “بررسی ویژگی کیفی قابلیت اتکاء اطلاعات در ارزیابی کیفیت سود شرکتها” بررسیهای حسابداری و حسابرسی، دوره ۱۶، شماره ۵۸، ۲۰-۳٫
-
- اسماعیلی، شاهپور (۱۳۸۵)، “بررسی کیفیت سود با بازده سهام"، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
-
- ثقفی، علی؛ بولو، قاسم؛ محمدیان، محمد (۱۳۹۰) “کیفیت اطلاعات حسابداری، سرمایهگذاری بیش از حد و جریان نقد آزاد” دوره ۳، شماره ۲، زمستان ۱۳۹۰، صفحه ۳۷-۶۳٫
-
- ثقفی، علی؛ کردستانی، غلامرضا؛ (۱۳۸۳) “بررسی و تبیین رابطه بین کیفیت سود و واکنش بازار به تغییرات سود نقدی"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ۱۱(۳۷):۵۱-۷۲٫
-
- حقیقت، حمید؛پناهی، مهدی (۱۳۹۰) “بررسی رابطه کیفیت سود و بازده آینده سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دوره ۲، شماره ۵، تابستان ۱۳۹۰، صفحه ۳۱-۵۰
-
- خواجوی، شکراله؛ ناظمی، امین (۱۳۸۴) “بررسی ارتباط بین کیفیت سود و بازده سهام با تاکید بر نقش ارقام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ۱۲(۴۰):۳۷-۶۰٫
-
- دیانتی دیلمی، زهرا؛ طیبی، وحید (۱۳۹۰) تاثیر فرهنگ سازمانی بر کیفیت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، ۴(۱۱):۱-۱۲٫
-
- رحیمیان، نظامالدین؛ همتی، حسن؛ سلیمانیفرد، ملیحه (۱۳۹۱) “بررسی ارتباط بین کیفیت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” مجله دانش حسابداری، سال سوم، ش ۱۰، صص ۱۸۱-۱۵۷٫
-
- رستمیان، فروغ؛ خدایی، محمد؛ حیدر، مجتبی (۱۳۹۰) رابطه ویژگی های کیفیت سود و عملکرد، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، ۳(۱۲):۷۹-۱۱۱٫
-
- قائمی، محمدحسین؛ جمال لیوانی، علی؛ ده بزرگی، سجاد (۱۳۸۷) کیفیت سود و بازده سهام شرکتها، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ۱۵(۵۲):۷۱-۸۸٫٫
-
- کرمی، غلامرضا؛ تاجیک، کامران؛ مرادی، محمدتقی (۱۳۸۵) بررسی رابطه بین کیفیت سود و افزایش سرمایه از محل مطالبات سهامداران در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ۱۳(۴۴):۷۱-۸۴٫
-
- کردستانی، غلامرضا و مجدی، امیر،(۱۳۸۶) “بررسی برخی از ویژگیهای کیفی اطلاعات با هزینه سرمایه” بررسیهای حسابداری و حسابررسی، ش.۴۸، ۸۵
-
- کمیته فنی سازمان حسابرسی (۱۳۸۶)، “استانداردهای حسابداری"، سازمان حسابرسی، نشریه ۱۶۰
-
- لطفی، احمد؛ حاجیپور، میثم (۱۳۸۹) “تأثیر محافظه کاری بر خطای مدیریت در پیش بینی سود” مجله حسابداری مدیریت، سال سوم، شماره چهارم، ۳۳-۱۷٫
-
- مرادی، مهدی؛ فلاحی، محمدمهدی؛ کامی، محسن (۱۳۸۹) “بررسی رابطه بین کیفیت سود و ضریب واکنش سود” مجله دانش و توسعه (علمی- پژوهشی) سال هجدهم، شماره ۳۳ ، ۲۲-۱٫
-
- مشایخ، شهناز؛ اسماعیلی، مریم (۱۳۸۵) بررسی رابطه بین کیفیت سود و برخی از جنبه های اصول راهبری در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، ۱۳(۴۵):۲۵-۴۴٫
-
- نوروش، ایرج و ناظمی، امین و حیدری، مهدی، (۱۳۸۵) “کیفیت اقلام تعهدی و سود با تاکید بر نقش خطای برآورد اقلام تعهدی"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی،۴۳، ۱۳۵–۱۶۰٫
-
- نوروش، ایرج؛ مجیدی، رضا(۱۳۸۴) “بررسی رابطه بین کیفیت سود وهزینه سرمایه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، حسابداری برق ، شماره ۴۳ .
- نوروش؛ حسینی، علی (۱۳۸۸) “بررسی رابطه کیفیت افشا (قابلیت اتکا و مربوط بودن) و مدیریت سود"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره ۱۱۷، ۱۳۷-۵۵٫