در دنیای جدید، آموزش ضمن خدمت یکی از ابزارها برای همسازی و انطباق کارکنان با شرایط متغیر و متحول زمان است. بی توجهی به امر آموزش کارکنان، سرنوشت و بقای سازمان به خطر خواهد افتاد. آموزش و بهسازی کارکنان ، اقدامی راهبردی است که در سطح فردی باعث ارزشمندی و در سطح سازمانی باعث بهبود سازمان و در سطح ملی منجر به افزایش بهره وری می شود.( فتحی واجارگاه،۱۳۹۰)
در این میان آموزش و پرورش به عنوان یکی از نهادهای کلیدی جامعه ها، نقش بسیار مهمی در رفع نیازهای ملی دارد. تربیت و آموزش انسانی در سازمان از جمله آموزش و پرورش دارای اهمیت خاصی است. به طور کلی تعلیم و تعلم لازم و ملزوم یکدیگرند و تا وقتی که در یک نظام آموزشی تدریس و تحصیل با مطالعه و تحقیق و بحث همراه نباشد، انتظار رشد و شکوفایی بیهوده است.توفیق یا شکست برنامه ها و فعالیت های آموزشی و پرورشی هر نظام و هر کشوری به معلمان آن بستگی دارد. به عبارت دیگر، مهم ترین وسیله ی رسیدن جامعه به غایات و هدف های آموزش و پرورش،معلم دانا و تواناست. با توجه به این امر است که اهمیت کار و مقام معلم و تاثیر عمیق آن در عزت و ذلت و پیشرفت و انحطاط جامعه روشن می شود. در حقیقت، رهبری نسل آینده هر جامعه به دست معلمان آن جامعه است. هر معلم و مدرسی نیاز به آموختن مفاهیم و مسائل جدید و همچنین روش ها و تکنیک ها دارد.در این رابطه می توان گفت که آموزش ضمن خدمت کارکنان نظام آموزش و پرورش نقش بسزایی در ارتقای کارایی نظام دارد. دوره های آموزش ضمن خدمت معمولا تقویت قابلیت های موجود معلمان و کارشناسان و تسهیل کسب دانش و به علاوه پرورش مهارت ها و توانایی ها مربوط به عملکرد آنان را شامل می شود(مکوندی،۱۳۸۶).
از ضروریات اجرای این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- جلوگیری از هدر رفتن سرمایه های مالی و انسانی. اصولا آموزش هزینه بر است و عدم تناسب دوره ها با نیازهای آموزشی معلمان موجب افزایش هزینه ها ، بدون دستیابی به نتیجه ای مطلوب است.
-
- با ارزشیابی دوره های ضمن خدمت می توان به علل و عواملی که در موفق بودن یا شکست این دوره ها نقش دارند ، دست یابیم.
-
- تهیه برنامه های مناسب آموزشی برای بالا بردن بهبود کیفیت کار و عملکرد کارکنان و همچنین فراهم کردن شرایط مناسب برای جایگزینی ، ارتقا و ترفیعات و چرخش های شغلی دانست که به نوعی در اثربخشی اهداف سازمان نقش مؤثری ایفا می‌کند. زمانی می‌توانیم به این مهم دست پیدا کنیم که به ارزشیابی از دوره های آموزشی بپردازیم و به نوعی به تحلیل و پی بردن به نقاط قوت و ضعف و یا موفقیت و شکست این دوره ها اقدام کنیم.
-
- اهمیت سازمان آموزش و پرورش و توفیق یک کشور در گرو برخورداری از یک نظام آموزش منسجم و پویا است( سینجر،۱۳۸۷).
- موردی که از همه موارد ذکر شده اهمیت بیشتری دارد، بهبود عملکرد معلمان،پس از آموزش می‌باشد. با ارائه آموزش های لازم و به موقع به معلمان ، باعث می شود که آنان آن موارد را در کلاس های درس اجرا کنند و رشد تحصیلی دانش آموزان را در پی داشته باشد.
همچنین در زمینه اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت آموزش و پرورش پژوهش جامعی صورت نگرفته است و این در حالی است که عدم انجام ارزشیابی ناکافی و نادرست با فلسفه اصلاح مداوم و بهبود برنامه آموزشی در تناقض است ، زیرا تنها از طریق ارزشیابی آموزشی می توان نقاط ضعف و معایب را شناسایی کرد و در راستای بهبود آن ها قدم برداشت(فتحی واجارگاه،۱۳۹۰).
با توجه به نکات بالا، پژوهشگر به ارزشیابی دوره های ضمن خدمت سازمان آموزش و پرورش پرداخته است.
اهداف تحقیق
هدف کلی: ارزشیابی دوره های آموزشی ضمن خدمت معلمان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی از دیدگاه معلمان باو بدون سابقه ی شرکت در دوره های آموزشی.
اهداف جزئی:
-
- تعیین میزان تفاوت بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در رشد همه جانبه شخصیت دانش آموزان در ارزشیابی توصیفی
-
- تعیین میزان تفاوت بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در کیفیت فرایند یاددهی – یادگیری به دانش آموزان
-
- تعیین میزان تفاوت بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در تسلط آن ها بر نحوه و چگونگی اجرای ارزشیابی توصیفی در کلاس های درس
-
- تعیین میزان تفاوت بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در افزایش روحیه خلاقیت و پژوهش در معلمان در جهت اجرای ارزشیابی توصیفی
-
- تعیین میزان تفاوت بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در استفاده از ابزارهای کمک آموزشی توسط آن ها در کلاس های درس
-
- تعیین میزان تفاوت بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در کیفیت بهداشت روانی محیط یاددهی – یادگیری
سوال تحقیق
سوال اصلی :
ارزشیابی دوره های آموزش ضمن خدمت معلمان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی از دیدگاه معلمان با سابقه و بدون سابقه شرکت در دوره های آموزشی.
سوالات فرعی:
۱٫آیا بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در زمینه رشد همه جانبه شخصیت دانش آموزان تفاوت وجود دارد؟
۲٫آیا بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در کیفیت فرایند یاددهی – یادگیری تفاوت وجود دارد؟
۳٫آیا بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در میزان تسلط آنان به نحوه و چگونگی اجرای ارزشیابی توصیفی در کلاس های درسشان، تفاوت وجود دارد؟
۴٫آیا بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در میزان افزایش روحیه خلاقیت و پژوهش در آن ها تفاوت وجود دارد؟
۵٫آیا بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در میزان استفاده از ابزارهای کمک آموزشی توسط آن ها در کلاس درس تفاوت وجود دارد؟
۶٫آیا بین معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده در میزان کیفیت بهداشت روانی محیط یاددهی – یادگیری تفاوت وجود دارد؟
تعریف اصطلاحات
تعریف نظری
ارزشیابی[۱]: فرایند جمع آوری و تفسیر نظام دار شواهدی است که در نهایت به قضاوت ارزشی به اقدامی معین بینجامد.( کیامنش )
