تلفن همراه شخصی ترین و پرکاربردترین وسیله ارتباطی زندگی امروز است. این ابزار ارتباط باواسطه درست مثل تلفن تسهیل کننده ارتباطات از راه دور بین فردی است با این تفاوت که محدودیتهای زمانی و مکانی در این ابزار مرتفع شده است و علاوه بر آن وجود گزینه های رفاهی غیر از کاربرد ارتباطی، آن را کاملا از تلفن متمایز کرده است. اولین تلفن همراه به منظور مصارف تجاری و به منظور تسهیل امور تجاری و ارتباطات تجاری از راه دور در سال ۱۹۷۰مورد استفاده قرار گرفت. درسالهای اولیه، تلفن همراه معمولاً از سوی طبقات بالا و متوسط به بالای جوامع مورد استفاده قرار می گرفت و بیشترین مصرف آن هم برای راه انداختن موارد شغلی و کاری بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در سالهای اخیر ، ارتباطات سیار سریع ترین آهنگ رشد و گسترش را در میان دیگر تکنولوژی های ارتباطی در بین کشورهای مختلف داشته است. هرچند این رشد و گسترش که هم شامل تلفن همراه و هم شامل بقیه اشکال ارتباطات سیار مانند ارتباطات بی سیم می شود، در تمام دنیا به یک اندازه نبوده است. در میان دلایل این اختلاف نرخ رشد و بکارگیری این تکنولوژی ، باید به فاکتورهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و سیاست گذاری های دولت ها اشاره کرد. در حال حاضر الگوی رشد و گسترش استفاده از تکنولوژی موبایل در سراسر دنیا کاملا منطبق با الگوی سنتی شکاف دیجیتالی بین کشورهای فقیر و غنی است. اساساً بالاترین نرخ رشد و بهره برداری از این تکنولوژی متعلق به اروپا، امریکای شمالی، استرالیا و کشورهای خاص و محدودی در آسیاست. در این حال کشورهای افریقایی، امریکای لاتین و کشورهای فقیرتر در رده های پایین تر در استفاده و بکارگیری از تکنولوژی ارتباطات سیار قرار دارند. هرچند که در حال حاضر تلفن موبایل در بعضی کشورهای فقیر، به دلیل ارزان بودن و قابل دسترس بودن بیش از تلفن ثابت مورد توجه قرار گرفته است. بعنوان مثال بالاترین نرخ رشد تلفن موبایل در حال حاضر در آفریقا وجود دارد، اما این رشد بصورت نامساوی و نامتوازن در این قاره تقسیم شده و بعنوان مثال بالاترین نرخ دسترسی به این تکنولوژی مربوط به کشورهای بیشتر توسعه یافته این قاره مانند افریقای جنوبی و متعلق به مناطق شهری و پر جمعیت این قاره است. درباره پراکندگی استفاده از تلفن موبایل در بین گروه های سنی مختلف، طبق آمارهای ارائه شده در ابتدا تلفن همراه در بین بزرگسالان و میانسالان رشد یافت و همزمان با ارزان تر شدن این تکنولوژی جوانان و نوجوانان هم از آن بعنوان وسیله ای برای تعاملات اجتماعی استفاده کردند. نکته قابل توجه این است که در میان این گروه های سنی، افراد بزرگسال معمولا استفاده کنندگان از تماس های تلفنی هستند و جوانان و نوجوانان جزء استفاده کنندگان اصلی از پیامک و بقیه سرویس های ارائه شده هستند ( جولا، ۱۳۹۰: ۱۱۱).
اکسمن و تورتیانن که استفاده جوانان فنلاندی از تلفن همراه را مورد مطالعه قرار داده‌اند، معتقدند که برای اغلب جوانان فنلاندی، تلفن همراه بخشی ارگانیک از زندگی روزمره‌شان را تشکیل می‌دهد و تنها شاخص پایگاه اجتماعی آنان نیست.از همه مهم‌تر اینکه جوانان و نوجوانان از تلفن همراه برای حفظ شبکه‌های اجتماعی خود و شکل دادن روابط جدید استفاده‌ می‌کنند.تلفن همراه به ابزار مهمی تبدیل شده که جوانان از آن برای تعیین فضای شخصی‌شان‌ استفاده می‌کنند.جنبه‌هایی مانند گفت‌وگوهای ظریف و متنوع از طریق سرویس پیام کوتاه، بازی با گیم‌های موبایل بخشی الزامی از فرهنگ تلفن همراه نوجوانان هستند (Oksman and Turtiainen,2004:6) .
در حقیقت تلفن همراه موجب شده پاسخگوتر باشیم، چه در برابر کنشهایمان و چه در برابر افرادی که فرض میشود در برابر آنها مسئولیم. در نتیجه هر چه بیشتر به سوژه ای برای کنترل اجتماعی تبدیل می شویم. البته این ویژگی میتواند در مورد جوانان به اعمال کنترل و اقتدار بیشتر والدین و افزایش نظارت آنها منجر شود. بنظر می رسد حداقل یکی از دلایلی که در ایران منجر میشود والدین برای فرزندان جوان خود تلفن همراه خریداری نمایند، تمایل آنها به نظارت و کنترل بیشتر آنهاست (Katz,1999:17).
به گفته کارونیا و کارون، جوانان و نوجوانان براساس شیوه تبیین و روایت‌شان از کاربرد تلفن همراه الگوی فرهنگی خاص خودشان را از این فناوری ارتباطی می‌سازند. بر این مبنا موبایل دلالت‌گر تفکر اجتماعی است که تفکر بازتابی درباره اخلاق، طرز رفتار و زیبایی‌شناسی‌ کنش روزمره و زندگی اجتماعی را برانگیخته می‌سازد. جوانان از طریق منعکس کردن اشکال‌ گوناگون کاربرد تلفن همراه در جست‌وجوی فرایندهای هویت‌سازی، که در نمایش فرد در یک‌ صحنه اجتماعی دخیل‌اند، نیز هستند. به معنای دیگر، آن‌ها عمل استفاده از تلفن همراه را به منزله دستور زبانی تفسیر می‌کنند که تصور می‌شود از طریق آن، افراد خودشان و کسانی که‌ پیرامون‌شان هستند را متعین می‌سازند (Caronia and Caron,2004:26) .
دلالت‌های اجتماعی تلفن همراه با الگوهای تماس شخصی، شبکه‌های اجتماعی و ملاقات‌های رودررو مرتبط اند. پژوهش‌های گوناگون نشان داده که موبایل در میان جوانان‌ به منزله یک پیوند شخصی همیشه گشوده به روی شبکه محلی بزرگ دوستان درک شده و به کار رفته است.از طریق این شبکه شخصی، جوانان به‌سادگی می‌توانند تقریبا از هر مکان، از هر زمان و به هر دلیلی، اقدام به برقراری تماس کنند.این رسانه تماس‌های اضافی‌ را برانگیخته می‌کند که این تماس‌ها تکانشی‌تر (فاقد انگیزه قبلی)، کوتاه‌تر، تکه‌تکه و پخش شده در زمان و مکان‌اند.
دلالت دوم درباره تحرک فیزیکی افراد است، یعنی اینکه رفتارها و الگوهای سفر تحت تأثیر تلفن همراه واقع شده است.تلفن همراه به مثابه یک مصنوع کوچگرانه و«نیروی محرک‌» برای سبک‌های زندگی سیال‌تر به تصویر کشیده شده و پیش‌بینی شده است که کاربرد فزاینده ارتباطات موبایلی و کاربردهای بی‌سیم باعث تولید سفرهای بیشتر می‌شود و سبب‌ می‌شود تا جوانان زمان بیشتری را در حوزه‌های عمومی شهری از قبیل رستوران‌ها، کافه‌ها و… به جای خانه‌ها بگذرانند. بنابراین موبایل موانع زمانی و مکانی زندگی روزمره را کاهش می‌دهد و سفرها و فعالیت‌های خارج از خانه بیشتری را ترویج می‌کند.
دلالت سوم در مورد کاربرد موبایل، با زمان‌بندی فعالیت‌های روزانه، هماهنگی و کاربرد عملی زمان برای فعالیت‌ها و کنش‌های اجتماعی است.گرچه پیش از این، ساعت وسیله‌ای‌ برای زمان‌بندی فعالیت‌های روزمره بوده اما اکنون موبایل این امکان را فراهم کرده است که‌افراد به‌طور دائم برای ترتیب دادن ملاقات چانه‌زنی کنند و در زمان واقعی همراه با تغییر شرایط، فعالیت‌های خود را انجام دهند.برنامه‌هایی که برای یک روز ترتیب داده می‌شوند، انعطاف پذیرتر شده‌اند و برنامه‌های زمانی کمتر به زمان و مکان متصل‌اند و امکان‌ تصمیم‌سازی آنی‌تر یا تکانشی‌تر را-دست کم در میان جوانان-امکان‌پذیر کرده‌اند (Thulin and Vilhelmson,2007:238-340).
اثر عاملی و همکاران (۱۳۸۷) با عنوان «مطالعات تلفن همراه» را شاید بتوان جامع ترین کتاب موجود به زبان فارسی قلمداد کرد که سعی دارد پدیده تلفن همراه و در ذیل آن پیامک فارسی را مطالعه کند. از نظر آنان، تغییر پارادایمی که در حوزه «حکمرانی» بوجود آمده است، پارادایم مدیریتی«حکمرانی الکترونیک» را، که بر ظهور رایانه ناظر بود، به «پارادایم حکمرانی تلفن همراه» تبدیل کرده است. این تغییر معنای مبهم، تلفن همراه را از ابزار ساده ارتباطی به ابزار زندگی و ابزار حکمرانی فردگرا نه صرفاً در قلمرو زندگی فردی، بلکه زندگی فرد به عنوان یک شهروند الکترونیک منتقل می کند. با این نگاه، تلفن همراه واسطه و کد ارتباطی فرد و خانواده، فرد و بازار، فرد و یادگیری، فرد و امور زندگی روزمره زندگی و سرانجام فرد و حکومت است (عاملی، ۱۳۸۷: ۴). براساس پژوهش انجام شده در ایران در سال ۱۳۸۴ ، ۳۲ درصد ارتباطات موبایلی به منظور انجام کار است و مابقی ارتباطات مربوط به ارتباطات دوستانه است. پژوهش یاد شده نشان می دهد که به رغم توسعه پیامک در ایران، همچنان جایگاه آن در فرایندهای کار بسیار ضعیف است و بالاترین فراوانی ها به جوک و پیامهای معمولی متعلق است (عاملی، ۱۳۸۷: ۱۷۶-۱۴۲).

پیامک
سیستم ارسال پیام کوتاهShort Messaging System (SMS) ، در طی اوائل دهه‏ی ۱۹۹۰ میلادی به عنوان متممی برای سیستم جدید تلفن‏های همراه یا سیستم جهانی ارتباطات همراه، گسترش یافت. مطابق با گزارش‏ پایگاه وب موبایل، پیامک یک موفقیت تصادفی بود که تقریبا هرکسی را در صنعت موبایل تعجب‏زده کرد .اولین پیام متنی تلفن‏های‏ همراه، در سال ۱۹۹۲ به وسیله‏ی شرکت ودافون بین یک مهندس کامپیوتر و تلفن‏همراه‏ ارسال شد.این سیستم به کاربران تلفن همراه این امکان را می‏داد تا پیام‏های متنی کوتاه را با بهره گرفتن از هم‏کنشگری که تسلط بر آن مشکل و کم‏سرعت است به سایر کاربران ارسال کنند (جوینسون، ۲۰۰۳: ۷ به نقل از کیا، ۱۳۸۹: ۶).
خدمات پیام کوتاه در واقع پروتکلی است که انتقال و تبادل پیامهای کوتاه متنی بین دستگاه های تلفن همراه، دستگاه های فکس وآدرسهای آی پی را تسهیل می کند . هنگامی که یک پیام کوتاه ارسال می شود، ابتدا توسط یک مرکز خدمات پیام کوتاه، دریافت و سپس از طریق این مرکز به تلفن همراه مورد نظر فرستاده می شود. بر اساس استاندارد تعیین شده، طول پیام مبادله شده بین دو دستگاه تلفن همراه، می تواند حداکثر ۱۶۰ کاراکتر باشد که با توجه به چگونگی ذخیره سازی داده ها در ۱۴۰ بایت ذخیره می شود. این سیستم قابلیت فرستادن پیام از یک مشترک به مشترک دیگر و همچنین از یک مشترک به چند مشترک را داراست .
اکنون کاربردهای اصلی پیام کوتاه یا در میان دوستان رایج است یا در میان‏ شرکای تجاری. درحال‏حاضر بسیاری از بانک‏ها حساب‏های مشتریانشان را از طریق‏ پیام کوتاه به اطلاعشان می‏رسانند و در برخی موارد، با همین سرویس می‏توان‏ فعالیت‏های تجاری گوناگونی را پیگیری کرد.پیگیری ارسال بسته‏های پستی، زمان‏ پرواز هواپیماها، خلافی اتومبیل و همه‏پرسی‏های تلویزیونی را هم می‏توان به این‏ فهرست افزود.حتی مدارس و بیمارستان‏ها هم می‏توانند برای تذکر به والدین‏ دانش‏آموزان یا بیمارانشان از این سرویس بهره بگیرند(محمودی بختیاری، ۱۳۸۸: ۱۷۸). این سرویس اکنون در میان جوانان و اهالی تجارت خواهان بسیار دارد و هم‏اکنون پس از اروپا و آسیا، در ایالات متحده نیز به پدیده‏ای فراگیر تبدیل شده است. به اعتقاد برخی از محققان، سرویس پیام کوتاه‏ می‏تواند به سرعت در کنار پست الکترونیک به رسانه‏ای فعال و فراگیر تبدیل شود و دربسیاری از موارد، جایگزین کاربرد سنتی تلفن گردد.با توانمندی رایانه‏ها در دریافت‏ مقادیر بالایی از پیام‏های کوتاه باید منتظر تحولات بعدی این رسانه هم بود؛کما اینکه‏ هم‏اکنون استفاده از این سرویس در نظرخواهی‏ها و رأی دادن‏ها کم‏کم رایج شده است. علاوه‏براین، سرویس پیام چندرسانه‏ای(MMS)که اجازه می‏دهد تا متون به همراه‏ صدا و تصویر بر روی تلفن‏های همراه منتقل شوند، بر جذابیت سرویس پیام کوتاه‏ نسبت به پست الکترونیک افزوده است. باوجوداین، آنچه پیام کوتاه را از پست‏ الکترونیک متمایز می‏کند، حجم داده‏های ارسالی است، به‏طوری که فقط حد اکثر تا ۱۶۰ حرف را می‏توان با این سیستم منتقل کرد.
این حجم فزاینده پیامک حاکی از محبوبیت وجهه آن در ایران است. دلایل محبوبیت این فناوری نوین نزد ایرانیان عبارت است از:
صرفه جویی در هزینه ها
کمبود محدودیت های فیلترینگ و اعمال کنترل دولتی و خصوصی و فراهم شدن فضایی برای جوانان جهت ابراز عقاید و نظریات خود
امنیت نسبی فضای پیام کوتاه
نیاز روحی جامعه به تفریح و تفنن
پیامک ها به خاطر ایجاد زنگ تفریحی کوتاه در بین کارهای روزانه طرفداران فراوانی دارد. فرستادن لطیفه بیشترین کاربرد پیامک در ایران است. عمده ترین دغدغه های اجتماعی، محدودیت ها و یا تابوهای موجود در جامعه با بیانی لطیف و ظریف مورد نقد قرار می گیرد. بعبارتی دیگر طنز این اجازه را به افراد می دهد که بصورت کم و بیش صریح از وضع سیاسی اجتماعی کشور انتقاد کنند. نقد اجتماعی با زبانی کنایی، طنزآلود و ظریف که بخشی از سنت شفاهی مردم ایران را تشکیل می دهد و ریشه در فرهنگ و ادبیات ایران زمین دارد ، در نبودن و یا ضعف احزاب سیاسی، نهادهای مدنی و ابزارهای رسانه ای و اطلاع رسانی در پیامک ها تبلور یافته و بصورت گسترده به اقشار و گروه های مختلف اجتماعی و سیاسی انتقال می یابد (مقصودی و عرب،۱۳۸۶: ۴۲).
پیامک ها را می توان از نظر موضوعی به شش گروه تقسیم کرد: ۱- پیامک های احوالپرسی. ۲- پیامک های خبری. ۳- پیامک های پرسشی. ۵- پیامک های مناسبتی. ۶- پیامک های ادبی و طنز
زبان پیامک زبانی غیر معیار است که مشخصاتی منحصر به فرد دارد از جمله : ۱- عدم توجه به مرزهای جغرافیایی و سیاسی جوامع. ۲- سوق به جهانی شدن و استفاده از کلمات قرضی و جهانی. ۳- سرعت قابل توجه در انتقال اطلاعات. ۴- انتقال بیشرین اطلاعات با کمترین نمادها. ۵- شباهت به زبان تلکس و تلگراف. ۶- بکار گیری زبان مصور. ۷- زایایی قابل ملاحظه (شریفی،۱۳۸۹: ۱۷۱) .
کریستال در پژوهشی به بررسی ویژگی های زبانی متون پیام کوتاه پرداخته است. به گفته او زنان در نوشتن پیام کوتاه از واژه های بیشتری با میانگینی در حدود ۶/۹۵ واژه در هرمتن استفاده می کنند که در مقایسه با مردان ۵/۵۴ واژه در متن ، بیشتر است.زنان همچنین بلحاظ دستوری بیش از مردان از جملات مرکب استفاده می کنند. همچنین بررسیهای انجام شده نشان داده است که حدود ۷۵% از جملات مردان در پیام های فرستاده شده جملات ساده بوده، حال آنکه در زنان میزان آن۶۰% بوده است. زنان از اختصار و نشانه های عاطفی و سلام و خداحافظ بیش از مردان استفاده می کنند، ضمن اینکه آنان آئین نگارش و علائم سجاوندی را بیش از مردان رعایت می کنند( محمودی بختیاری، ۱۳۸۸: ۱۸۰).
از سال ۱۳۸۱ که نخستین پیامک درجامعه ایران متولد شد تا به امروز که با مشترکان میلیونی تلفن همراه، روزانه بیش از ۲۰ (و از سال ۹۱ بیش از ۴۰ میلیون ) پیام کوتاه تولید و جابجا می شود، پیامک از یک وسیله ارتباطی شخص در بیان احساسات به یک رسانه تاثیرگذار تبدیل شد و جای پای محکمی در میان انواع وسایل ارتباط جمعی پیدا کرده است. اگر سه عنصر اطلاع رسانی، ارائه سرگرمی و آموزش اجزاء تشکیل دهنده هویت یک رسانه باشند، پیامک نیز دارای هویت رسانه ای است، زیرا قابلیت ارائه این سه کارکرد را از خود نشان داده است ( شیران، ۱۳۸۹).
به نظر می رسد که هم اکنون از جذابیت های چت برای نسل جوان کاسته شده و پیام کوتاه جایگزین آن شده است. چت به امکاناتی مانند کامپیوتر، اتصال به اینترنت و ارتباط هم زمان دو کنشگر نیاز دارد . در حالی که ارسال پیام کوتاه تنها به گوشی موبایل نیاز دارد. موبایل به علت همراهی همیشگی و دسترس پذیری این امکان را برای افراد فراهم می کند که در هر زمان و هر مکانی، امکان برقراری ارتباط با دیگری را داشته باشند. به عبارت دیگر می توان گفت بوسیله پیام کوتاه، فرد همواره آنلاین و قادر به پاسخگویی است . درحالی که بواسطه چت هیچ گاه این امکان وجود ندارد که فرد همواره آنلاین باشد. بنابراین با رواج استفاده از موبایل در بین جوانان و محبوبیت سرویس پیام کوتاه و درعین حال کاسته شدن از هیجان چت کردن به مرور زمان، به نظر میرسد درحال حاضر پیام کو تاه و استفاده از موبایل تأثیرات بیشری نسبت به چت بر جوانان داشته باشد. لورنت معتقد است که موبایل، در درون خانه که فضایی عمومی است، یک خلوت و تنهایی جدیدی بوجود آورده است. درنتیجه در آن کمترکسی راه دارد. ایجاد این فضای شخصی و خصوصی در جمع، نقش مهمی در هویت فردی جوان ایفا می کند ( نوابخش، ۱۳۸۹ : ۱۶۱).
این پیام ها در ارتباطات دوستانه و صمیمانه نقش مهمی دارند. در این نوع ارتباطات که بواسطه شناخت زیاد طرفین از یکدیگر، امکان ارتباط بوسیله حداقل کلمات وجود دارد، طرفین، متن دریافت شده رابواسطه آشنایی با پس زمینه مربوطه براحتی رمز گشایی می کنند. در این موارد معمولا زبان های خاصی بوجود می آید که در میان گروه های مختلف، متفاوت است و تنها اعضا می توانند به معنای پیام های رد و بدل شده پی ببرند. جوانان بیشتر از این زبان ها استفاده می کنند و میتوان گفت این زبان ها علاوه بر تسهیل ارتباط، نقش هویت بخشی نیز در جوانان ایفا می کنند (ذکایی، ۱۳۸۸: ۱۳۰) .
مقاله ای با عنوان «تحلیل محتوای پیام های کوتاه دانشجویان دانشگاه های تهران» کوثری و خیرخواه (۱۳۸۷) نگاشته اند که در آن، مولفان پیام کوتاه را بعنوان تسهیل کننده ارتباط میان فردی بررسی و سعی کرده اند تا مخاطبان پیام کوتاه، زمان بیشترین ارسال پیامک، جنسیت و وضعیت تاهل استفاده کنندگان از پیامک را در بین دانشجویان مذکور بررسی کنند. این مقاله که از منظری جامعه شناسی محتوای پیام کوتاه را تحلیل کرده است، نهایتاً حاکی از آن است که نوعی اخلاق ارتباطی جدید، بویژه میان دو جنس، درحال ظهور است و تلفن همراه و پیام کوتاه، تاثیر مهمی در آن دارند. این مسئله از سویی ممکن است موانع گذشته در راه تعامل و ارتباط صحیح دختران و پسران دانشجو را در دانشگاه از میان بردارد، اما از دیگر سو، ممکن است ارزشها و هنجارهای مرسوم در جامعه را نزد جوانان بی اعتبار سازد و به نوعی آنومی اجتماعی دامن بزند.

جوان
اگرچه توجه به جوانان سابقه ای طولانی در ادبیات کلاسیک جامعه شناسی دارد، با اینحال، نگاه به جوانی بعنوان یک مقوله اجتماعی - که برای آن محدوده سنی نیز درنظر گرفته می شود- را باید پدیده ای جدید دانست. روشن است که تلقی و تقسیم بندی زندگی به مثابه یک پیوستار تقسیم شده به دوره ها یا مراحل و بر اساس شباهت ها و تفاوت های فرضی یا واقعی اشکالاتی بدنبال دارد. چنین تقسیم بندی هایی تابع نسبیت های زمانی و مکانی است. سن بلوغ و تغییرات بیولوژیکی همراه با آن ثابت نیست. بعلاوه در فرایند این تغییرات ، مکانیسم های اجتماعی و فرهنگی نیز دخیل هستند که بر مراحل گذار به زندگی بزرگسالی و مولفه هایی که استقلال و مسئولیت پذیری را برای جوانان بهمراه دارد (مانند اشتغال و ازدواج) تاثیر می گذارند.همچنین انتخاب سلیقه ای و نادقیق بودن گستره سنی که با آن دوره نوجوانی و جوانی تعریف میشود ، تعیین هرگونه مرز بندی برای این گروه را دشوار می سازد ( بیزرمن و مگنسون، ۱۹۹۶: ۲۱ به نقل از ذکایی، ۱۳۸۶: ۲۳).
منظم ترین تلاش نظری جامعه شناسی کلاسیک در تعریف دوره جوانی و گذار از کودکی به بزرگسالی، با دیدگاه های کارکردگرای پارسونز(۱۹۶۴) و ایزنشتات (۱۹۵۶) آغاز شد. پارسونز و ایزنشتات جوانی را نوعی گذار از نقشهای خانوادگی (با ویژگی های عاطفه پذیری، نا دقیق بودن، خاص گرایی، انتسابی بودن و جهت گیری جمعی) به نقش های بزرگسالی (با ویژگی های بی طرفی عاطفی، دقیق بودن، عام گرایی، اکتسابی بودن و جهت گیری فردی) می دانند. در این دیدگاه نهادهای ثانویه جامعه پذیری چون مدارس، سازمانهای جوانان و نیز گروه های هم سال، عهده دار اجتماعی کردن هستند. کارکردگرایان جوانی را نقطه عطف تنش بین محیط خانواده و کار می دانند و به این نکته اذعان دارند که داشتن پایگاهی حاشیه ای و تنگناهایی که جوانان با آن روبرویند می تواند به بروز اصطکاک در روابط بین نسلی بیانجامد. با اینحال کارکردگرایان در تحلیل های خود سراسر در جستجوی کارکردهای جوانی هستند تا کژکارکردهای آن (ادانل، ۱۹۸۵: ۳۸ به نقل پیشین: ۲۸).
جوانی موقعیت متمایز و ویژه خود را بعنوان دوره واسط میان کودکی و بزرگسالی از دست داده است. گرگن در این زمینه نقش مهمی را متوجه رسانه های جمعی می داند که با نیازافرینی و بسته بندی کردن کالاوار فرهنگ مصرفی جوان، موجب تداخل و ادغام قلمروهای سنتی کودکی و بزرگسالی شده اند و تفکیک این دو را مشکل کرده اند. چنین تحولاتی که در متن اجتماعی دوره مدرنیسم حاصل گردیده، چالش تلقی «مقوله ای» و «مرحله ای» از رشد در دوره نوجوانی و جوانی و ارائه تعاریف جایگزین از جوان و جوانی را اجتناب ناپذیر ساخته اند. به نظر می رسد جوانی دیگر یک محدوده یا مرز سنی نیست، بلکه نوعی نگرش است. بنظر می رسد که تغییرات سریع اجتماعی و عدم قطعیتی که بطور فزاینده بر سر راه جوانان و انتخاب های آنان قرار دارد، نوعی سیال بودن و موقتی بودن را به جوانان دنیای مدرن عرضه کرده است.جوانان در دنیای مدرن به حال خود گذاشته شده اند تا جایگاه و منزلت سنی خود را خود تشخیص داده و خود امنیت وجودی خویش را تامین کنند(پیشین: ۵-۳۴). از سوی دیگر به مدد تکنولوژی های مدرن ارتباطی و جریان فرهنگیِ «جهانی شدن»، ارزشهای جوانی همه گیری و مقبولیت بیشتری یافته و تسهیل کننده رواج مدلی از جوانی شده اند که لذت طلبی و تنوع طلبی از خصوصیات اصلی آن بشمار می آید ( پیشین: ۳۷).
ریچارد لینگ نویسنده نروژی امریکا، مفهوم سودمند « آغازگری » را برای تلفن همراه به کار برده است. از نظر وی نقشی را که مراسم گذر در قبایل بومی برای کودکان اجرا می کرد و از آن پس به آنان مجوز حضور در جهان بزرگسالان را می داد، در حال حاضر تلفن همراه بر عهده گرفت است و کودکان و نوجوانان با دارا شدن تلفن همراه در عمل،به فضای شبکه ای خاصی گام می نهندکه ضمن جداسازی نسبی آنان از خانواده هایشان، ارزشهای خاص و جدیدی را برای انان مطرح می سازد (منطقی (ب) ، ۱۳۸۹: ۴۷).
اکنون برخی از پژوهشگران حوزه تلفن همراه بصراحت از فرهنگ جدیدی به نام فرهنگ تلفن همراه یا شکل گیری نسل انگشت شست ( به معنای اینکه جوانان در همه جا، همواره دستشان روی صفحه کلید تلفن همراهشان است و در حال ارسال یا دریافت پیام جدیدی هستند) سخن می گویند. در این فرهنگ با توجه به نوجویی و نوگرایی جوانان و میل وافر آنان به فناوری، و نیز انعطاف پذیری بیشتر ایشان، پیش بینی می شود که بیشترین اثرپذیری فرهنگی از فناوری تلفن همراه، در این قشر مشاهده گردد(منطقی (ب)، ۱۳۸۹: ۴۶).
فصل دوم
مبانی نـظری
۲-۱- مقدمه
توسعه و پیشرفت علم وابسته به نظم و انتظام مطالعاتی است. این پیشرفت مستلزم آن است که از پراکندهکاری اجتناب شود و هر پژوهشی در جریانی سازنده از تاریخ پژوهشهای علمی قرار گیرد. به بیان دیگر، بنای علم همچون پلکانی پیوسته و بالا رونده است، تنها و تنها اگر پله های این پلکان روی هم قرار گیرند، حرکتی «صعودی» را امکان پذیر می سازند؛ اگر این پلهها شناسایی نشوند امکان افزودن پله جدیدی بر این پلکان بلند بوجود نخواهد آمد. تدوین و نگارش پیشینه پژوهش یا به تعبیر دیگر مرور ادبیات تحقیق، علاوه بر سرعت بخشیدن به روند تحقیق،چنین وظیفه ای را به عهده دارد که در ذیل به آن پرداخته ایم.
۲-۲- ادبیات تجربی پژوهش
۲-۲-۱- تحقیقات داخلی
مردم شناسی ارتباطات خودمانی
اکرامی،محمود. مشهد: نشر ایوار. ۱۳۸۶
کتاب مردم شناسی ارتباطات خودمانی (۱۳۸۶)، حاصل پژوهش محمود اکرامی نخستین و شاید تنها کتابی است که در حوزه تحلیل اجتماعی ، فرهنگی و ارتباطی پدیده پیامک در ایران به نگارش درامده است. پژوهش با بررسی و تحلیل ۶۱۷۳ پیام کوتاه که جوانان ۱۸ تا ۲۸ ساله شهر مشهد از ابتدای فروردین ۸۵ تا ۸۶ ارسال کرده اند، می کوشد تا به شش پرسش اساسی خود پاسخ گوید. کتاب در پنج فصل پدیده پیامک را بررسی می کند و در پایان فصل پنجم در بخش پیوست نمونه هایی از هر مقوله را ذکر می کند. پژوهشگر اگرچه در ابتدای پژوهش خود فرضیه ای را مطرح نمی کند تا در پی اثبات آن براید، اما پرسشهای اساسی مطرح شده به گونه ای حکم فرضیه را یافته اند و در بخش یافته ها پاسخ داده می شوند. نقش رسانه ملی در پدیده پیامک چگونه است؟ محتوای پیام های کوتاه در چه زمینه هایی است؟ دلایل استقبال و استفاده بیش از حد مردم بویژه جوانان از سرویس پیام کوتاه چیست؟ آیا ما در ارتباط فرهنگی دچار تاخر هستیم؟ شکل و ساختار زبان پیام های کوتاه چیست؟ چه رابطه ای میان فرهنگ عمومی و پیام های کوتاه وجود دارد؟ اینها شش پرسش اساسی این پژوهش است که با تکیه بر چارچوب های نظری حوزه ارتباطات و روانشناسی اجتماعی درصدد پاسخ به آنها برمی آید که در بخش نتیجه گیری به ۳۷ نکته در ارتباط با فرهنگ پیرامون سرویس پیام کوتاه می پردازد از جمله : ارتباط پیامکی ارتباطی غیررسمی یا خودمانی است. از بین رسانه ها، تلویزیون در محتوادهی ، رادیو در اخبار مربوط به پیامک و اینترنت در زمینه فرامخاطب کردن پیامک نقش فعالی دارند. تلفن همراه با توجه به ویژگیهایی همچون اتصال پذیری، حضور در همه جا، تحرک، تعاملی بودن، ناهمزمانی، کنش پذیری و تبدیل پذیری که دارد توانسته است در همه سطوح واقشار جامعه نفوذ کند. جوانی جمعیت و پایین بودن تعلقات مذهبی، قومی، زبانی، قشری و… باعث شده که پیامکهایی جهت تخریب مقولات فوق ساخته و ارسال شود. دچار شدن مردم ایران به تاخر فرهنگی در ارتباط با این رسانه و پاسخگویی این وسیله به نیازهای کاذب و خواسته های غیرواقعی آنان و …
بررسی نگرش به تلفن همراه در بانوان ساکن در تهران
موسوی، سید کمال الدین. مطالعات زنان، سال ۹، شماره ۳ ، زمستان ۱۳۹۰
بررسی نگرش به تلفن همراه در بانوان ساکن در تهران ، پژوهشی است که سید کمال الدین موسوی در سال ۱۳۸۸ انجام داده است.این پژوهش درصدد بررسی این مسئله است که درمیان دختران و زنان ایرانی چه نوع برداشت و تصوری از موبایل رایج است؟ و آیا واقعاً نگرش به موبایل در زنان وابسته به گروه های سنی، تحصیلی و … همگرایی نشان می دهد یا خیر؟ بدین منظور شهرتهران برای بررسی انتخاب شده و سوالهای اصلی پژوهش در نمونه ای متشکل از ۳۰۰ نفر از زنان ساکن در ۶ منطقه مختلف از ۲۲ منطقه تهران توزیع و اجرا شد. نتایج عمده پژوهش عبارت بودند از : ۱- نگرش ابزاری به موبایل (با میانگین ۴/۹) در زنان مورد بررسی از نگرش بیانگر (اجتماعی،فرهنگی و روانی) قویتر بوده است.علاوه بر این نگرش احساسی-روانی نسبت به موبایل در مقایسه با بقیه نگرش ها(ابزاری،اجتماعی) بیشترین رابطه همبستگی (۳۱۴/۰) را با میزان استفاده از موبایل داشته است.بعبارتی هرچه شدت نگرش احساسی-روانی به موبایل در زنان بیشتر بوده، میزان استفاده آنان از موبایل نیز بیشتر بوده است. ۲- همگرایی در نگرشهای زنان وابسته به گروه های مختلف سنی، تحصیلی و… در این پژوهش به شکل قابل توجهی بیش از تفاوت و تمایز در نگرش های آنها بوده است.
تحلیل محتوای پیامهای کوتاه دانشجویان دانشگاه های تهران
کوثری، مسعود و خیرخواه ، طاهره. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۷.