سرمایه انسانی از ابعاد مختلف قابل بررسی میباشد. یک بعد آن مربوط به دانش عمومی جامعه است، در صورتی که سطح سواد عمومی و توان استفاده از فناوری روز در کشور مناسب باشد، عامل مناسبی در جهت تحرک کل جامعه به سمت و سوی استفاده از پیشرفت های فناوری خواهد بود. دانش عمومی در کشورهای جهان سوم به دلایل پایین بودن سطح کل فرهنگ جامعه، زندگی روستایی، پایین بودن سطح سواد، نارساییها و فقر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، در سطح نازلی قرار دارد بنابرین به عنوان یک مانع بسیار بزرگ در جهت گسترش شبکه های ارتباطی نوین در آن جامعه محسوب میگردد. بالا بردن و ارتقاء سطح دانش عمومی مستلزم صرف زمان و هزینه است. آنچکه قطعی و حتمی به نظر میرسد این است که هر قدر کشورها در این زمینه تعلل یا تحرک به خرج دهند به همان اندازه و شاید با ضریب شتاب بیشتری در دنیای به شدت در حال پیشرفت فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی که آن را به صورت یک دهکده کوچک جهانی در خواهد آورد، عقب مانده و از گردونه خارج شده و یا همپا و هم سطح آن حرکت خواهند کرد.
بعد دیگر عامل سرمایه انسانی را میتوان از نگاه سازمان ها و شرکت ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد. سازمان ها و شرکت هایی که خود را موظف به استفاده از شیوه بانکداری الکترونیکی میدانند، باید توان نیروی انسانی خود را در این خصوص بالا ببرند، چراکه اگر به عنوان مثال در مدل بانکداری الکترونیکی حتی تمامی کارکنان و عوامل بانکی به خوبی از عهده مسائل تخصصی در استفاده و به کارگیری این مدل برآیند، در صورت نارسا بودن توان استفاده کاربران (سازمان ها، عموم مردم، تجار)، فعالیت بانکداری الکترونیکی ناقص خواهد ماند. سازمان هایی که خود را موظف به استفاده از فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی روز میدانند از بعد نیروی انسانی نیز حتماً و قطعاً باید در سطح مناسبی قرار گرفته باشند. به طور کلی میتوان گفت عامل نیروی انسانی به عنوان مهمترین عامل در زمینه کسب فناوریهای نوین و توسعه آن محسوب میگردد و کشورهایی که میخواهند در این زمینه پیشرفت داشته باشند باید در زمینه آموزش نیروهای متخصص و کارآمد، افزایش دانش عمومی و حرفهای عاملان فعالیت های فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی و نیز افزایش دانش عمومی و حرفهای کارکنان سازمان های ذیربط در روند فعالیت های بانکداری الکترونیکی و دیگر ابزار نوین ارتباطی و اطلاعاتی و ارائه دهندگان خدمات نوین، سرمایه گذاری کنند. این موضوع برای کشورهای در حال توسعه و به ویژه ایران امری اجتناب ناپذیر است، چراکه با پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی و افزایش فعالیت های تجاری داخلی و بینالمللی، به علت جهت گیری اعضای این سازمان به سمت فعالیت های تجاری الکترونیکی و تعهد اعضا به سمت الکترونیکی کردن فعالیت های تجاری و بانکی، پرداختن به عامل نیروی انسانی یک اصل مهم است و توجه ویژه و خاصی را میطلبد .
۲-۶-۴-۱-۳- موانع فرهنگی و اجتماعی و آموزشی در گسترش بانکداری الکترونیکی
یکی از بسترهای اساسی و بنیادین جهت هر گونه تغییر و تحول و استفاده از فناوری جدید در یک کشور، بسترسازی فرهنگی در آن کشور است. زیرا ایجاد تغییرات اساسی و بنیادین، بدون توجه به فرهنگ و زیرساختارهای فرهنگی و اجتماعی کشور اگر غیرممکن نباشد، کاری بسیار سخت خواهد بود و با مشکلات زیادی مواجه میشود. لذا برای انجام هر گونه تحولی که جنبه بنیادی دارد، توجه به فرهنگ ضروری است. با شناخت عناصر فرهنگی و تدوین برنامه مناسب میتوان، زمینه لازم برای این تغییرات را به وجود آورد. انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی یک فناوری جدید است و برای گسترش آن لازم است زمینه فرهنگی آن نیز ایجاد شود. اگر قرار باشد بانکداری در ایران به سمت بانکداری الکترونیکی پیش برود یکی از مواردی که در این زمینه مطرح است، استفاده از کارتهای بانکی به جای پول نقد است. با عنایت به اینکه در کشور ما اصولاً تجارت و کسب و کار جنبه سنتی داشته و تاجران و حتی قشر عمومی مردم بیشتر مایل به استفاده از پول نقد هستند، لذا این فرهنگ که استفاده از کارت به جای پول نقد مزیت هایی نظیر گستردگی کاربرد، سرعت بخشیدن به نقل و انتقال مالی نسبت به پول نقد، داشتن ضریب امنیت بالاتر و امکان ردیابی در صورت مفقود شدن آن و… را دارد، باید به طرز صحیحی در میان همه اقشار مردم رواج پیدا کند. یکی دیگر از مشکلات فرهنگی مشکل پنهانکاری و فعالیتهای اقتصادی غیرشفاف است .
یکی دیگر از مشکلات و موانع برقراری نظام بانکداری الکترونیکی در ایران که تا حدودی به مسائل فرهنگی اجتماعی مربوط میشود، نگرانی های مدیران از عواقب ناشی از کاهش کارکنان میباشد.
دو عامل بسیار مهم در بستر سازی و فراهم آوردن زیر ساخت مناسب فرهنگی و آموزشی بانکداری الکترونیک در ایران عبارتند از:
الف- آشناسازی و ایجاد اعتماد در میان شهروندان مشتریان: موفقیت و اثر بخشی بانکداری الکترونیک در سطح یک جامعه و دنیا، به آشنا یی و آگاهی شروندان و اعتماد آن ها بستگی دارد.
ب- آماده سازی و توانمندسازی کارکنان: به کارگیری و اجرای هر گونه سیستم کاری، به میزان آمادگی و توانمدنی کارکنان بستگی دارد (حیدرپور و طهماسبی گتابی،۱۳۸۶).
۲-۶-۴-۲-جنبههای خارجی
یکی دیگر از عواملی که بر گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران مؤثر است سیاستهای تحریم اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران میباشد (علیپور، ۱۳۸۲).
۲-۷-بانکداری اینترنتی
ظهور اینترنت تاثیر زیادی بر بانکداری الکترونیک داشته است، با بهره گرفتن از اینترنت، بانکداری دیگر محدودیت زمانی و جغرافیایی ندارد. مشتریان سراسر جهان میتوانند طی ۲۴ ساعت شبانه روز و تمام روز های هفته به حساب های خود دسترسی داشته باشند.
بانکداری اینترنتی موجب توسعه حیطه دسترسی جغرافیایی بانکها می شود، سهولت کار را برای مشتری افزایش و هزینه مبادلات را کاهش میدهد. این روش مشابه روش های پرداخت سنتی است، مهم ترین تفاوت آن با سیستم سنتی در این است که به مشتریان اجازه میدهد به طور مستقیم به اطلاعات مالی خود دسترسی داشته باشند و عملیات بانکی خود را بدون توجه به مکان و بدون نیاز به مراجعه به بانک ها با بهره گرفتن از کامپیوتر شخصی و شبکه های ارتباطات از راه دور انجام دهند.این شیوه بانکداری یک روش جدید برای بانک ها جهت تعامل با مشتریان ارائه میدهد.
بانک ها با حضور خود در شبکه اینترنت قادر خواهند بود خدمات سنتی خود را با کارایی بیشتر برای توسعه و فروش توسط کاربران در تجارت الکترونیکی ارائه نمایند.استفاده از اینترنت به عنوان یک کانال مکمل برای توزیع و ارائه محصولات و خدمات به کاربران و تجار است (صنایعی ،۱۳۸۰).