۱-۱ ) ﻗﻠﻤﺮو ﺷﻬﺮی اﻟﮕﻮی اﺳﻜﺎن :ﭘﺮوژه در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻫﺎی اﻳﻦ ﺑﺨﺶ، ﻣﺤﻞ ﻓﺮودﮔﺎه ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﻬﺮ ﺟﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی ﺟﺪه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺮدﻳﺪه است .در سال ۲۰۰۸ « ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﺳﺎزی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی جده »ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزوی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی ﺟﺪه، ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﻬﺮداری اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮی ﻣﺨﺘﺼﻲ را ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮده‌اﻧﺪ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻛﻠﻴﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺎرﭼﻮب ﻛﺎرﺑﺮی زﻣﻴﻦ، ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺑﺎز و ﻣﻨﻈﺮ را ﻫﻤﺮاه زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ و راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ را ﺗﺪﻗﻴﻖ نموده است.
۱-۲) زیرساخت ﻫﺎی ﺷﻬﺮی : در اﻳﻦ بخش زیر ساخت‌های ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮای نگهداری ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻣﻨﻈﺮ ﺷﻬﺮی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
۱-۳) ﻛﻨﺎره درﻳﺎ : اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺷﻬﺮداری اﻳﻦ ﺷﻬﺮ را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮﺣﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم « ﻃﺮح ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺎره دریا» میﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در آن اﺟﺰای ﻣﺤﺪودهﻫﺎی ﺣﻮزه ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ، ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻛﺎﻟﺒﺪی ﻣﻨﻈﺮ، ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی ﺣﻴﺎﺗﻲ بوم ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪای ﺑﺨﺶ ﺻﻨﻌﺖ و ﻛﺴﺐ و ﻛﺎرﻫﺎی ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﺤﺪوده ﻃﺮح را ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﺪوﻳﻦ نماید .
۱-۴) ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺑﺎز و ﺗﺠﻬﻴﺰات اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ : در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﺳﻨﺪ، ﺷﻬﺮداری ﺟﺪه ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ارزﺷﻤﻨﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ، تنوع زﻳﺴتی، زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻣﻨﻈﺮ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ و ارﺗﻘﺎ به واﺳﻄﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ و ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.
۲- شاخصﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪی ﻋﻤﻠﻜﺮد طرح:
۲-۱)در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ، ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻨﻈﺮ ﺷﻬﺮی به عنوان ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ هویت بخش به شهر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ به گونه‌ای ﻛﻪ درﺻﺪ رﺿﺎﻳﺖ ذیﻧﻔﻌﺎن ﺷﻬﺮی از ﻣﻨﻈﺮ و زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺟﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از شاخصﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻬﺮ ﺟﺪه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ، اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮ اﺳﺎس نظر سنجی‌های دوره‌ای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و در ﮔﺰارش ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ ﺟﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﻴﺎری ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﻬﺮداری ﺟﺪه در ﺑﺨﺶ ﻣﻨﻈﺮ ﺷﻬﺮی، ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺧﻮاﻫﺪ .
۲-۲) ﺷﺎﺧﺼﻲ دﻳﮕﺮ، ﻛﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ رﻫﻴﺎﻓﺖﻫﺎی ﻃﺮح در ﺑﺨﺶ زیرساخت‌های ﺷﻬﺮی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻣﻨﻈﺮ ﺷﻬﺮی ﺟﺪه است، ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪی از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﺎﺑﻊ پساب‌های ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه درﺣﺎل آبیاری ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه میﺷﻮد، ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻨﻈﺮ، ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﻴﻂ و ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺳﺒﺰ در اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮده است.( ابیانه ،۳:۱۳۹۰ )
ج) در مطالعه‌ای دیگر که توسط گرجی در شهرهای آمریکا صورت گرفته توجه به دیدگاه‌ها و رویکردهای جهانی از سه جهت ضروری است:
۱- ماهیت نظارت:
امروزه ، نظارت بر کیفیت طراحی و توسعه اراضی در شهر های جوامع توسعه یافته، با توجه به نیازها و اولویت های محلی ، به نحو فزاینده ای اهداف اجتماعی ،محیطی و اقتصادی مختلفی را دنبال می‌کند. نمونه ای از تنوع در اهداف کنترل کیفیت بصری و محیطی توسعه های شهری و نحوه استفاده از این اهداف بر حسب مقیاس شهر دستورالعمل های طراحی ۵۷ شهر در آمریکا است. دستورالعمل‌های مورد استفاده در این شهرها در ارتباط با اهداف و معیارهای گوناگون محیطی و درجه اهمیت آن ها از نقطه نظر کثرت بهره گیری به شرح و ترتیب زیر هستند:
طراحی معماری ، طراحی فضای سبز، مسیر حرکت سواره ، طراحی محوطه ، تابلوها ، مسیر حرکت پیاده ،ایجاد موانع بصری،کنترل نورها ، مبلمان خیابان، کنترل آلودگی صوتی، تاسیات فنی و زیرساخت‌ها، جلوگیری از اتلاف انرژی ،حفظ دسترسی بصری به مناظر ، بهره گیری از آثار هنری برای استفاده عموم و کنترل آلودگی های تنفسی و پویایی و سایر موارد از سوی دیگر دلایلی در توجیه ضرورت نظارت بر طراحی ساختمان‌ها توسط ۶۵ شهر در این کشور عنوان شده به ترتیب اولویت به این شرحند:
ارتقای هویت محله ، جنبه‌های زیبا شناختی، حفظ محیط زیست، ارزش های اقتصادی، جلوگیری از اشتباهات گذشته، قابلیت پیش‌بینی روند و نحوه توسعه ، نحوه توزیع کاربریها ، بهزیستی عمومی و کنترل بیشتر کیفیت توسعه شهری.
۲- رویه نظارت :
اینگونه موارد معمولا در جوامع توسعه یافته از طریق اعمال مکانیزم های کنترل کیفی توسعه شهر ، مانند بررسی صلاح‌دیدی طرح معماری توسط کمیته طراحی وهمچنین تنظیم دستورالعمل‌های طراحی کنترل میشوند. البته در مواردی که از روشهای جدیدتر معیارهای عملکردی و ضوابط قابل انعطاف استفاده می شود، بررسی کیفی طرح ،در مکانیزم کنترل توسعه ادغام شده و نیازی به نظارت جداگانه بر طرح ها نیست .اگرچه در شهر های آمریکا ، کنترل تاثیرات منفی محیطی توسعه های شهری به وسیله کمیسیون برنامه ریزی به عنوان بخشی از ضوابط منطقه بندی انجام می‌گیرد ولی معمولا این روش جزئیات شکل ظاهری طرح ها را مورد بررسی قرار نداده و محدود به پروژه های بزرگ و خاص است. مکانیزم ترکیبی دستورالعمل های طراحی و بررسی صلاح‌دیدی طرح ها که مورد استقبال بسیاری از شهر ها قرار گرفته است موقعیت مناسبی را برای بررسی همزمان شکل ظاهری ساختمان و هماهنگی نحوه طراحی آن با مشخصه های محلی و همچنین تاثیرات احتمالی محیطی احداث طرح های پیشنهادی فراهم آورده است.
۳- لزوم هدایت توسعه بر محور اخلاقی هویت حقوقی شهروندی:
یکی از اولین گام‌ها در جهت سامان بخشی به فرایند توسعه شهرها به طور کلی و از جمله در مورد سیمای شهر، تدوین حقوق شهری و اخلاق شهرسازی ، به منظور ایجاد پشتوانه حقوقی برای اقدامات ، قابلیت ارزیابی سیاست‌های گوناگون، تعدیل رویکردهای کاسبکارانه دولت شهری و امکان تقابل منافع و حقوق عمومی به عنوان قوه محرکه نظام هدایت توسعه شهری با منافع خصوصی به عنوان قوه محرکه بازار ساخت و ساز است.
چرا که در غیاب حقوق شهروندی مدون، دیدگاه‌های کاسبکارانه بخش خصوصی و عمومی ، محوریت روند و ماهیت توسعه را در اختیار خود نگه می‌دارد در نتیجه یکی از مهمترین ابعاد هویتی شهرها یعنی هویت حقوقی شهروندان را مخدوش می‌کند.( بهرام عبدالله خان گرجی،۱۳۸۵)
-
-
- شهر تهران
-
۲-۲-۵-۱-اهمیت مدیریت بصری شهر تهران:
