* بهبود سیستم های اطلاعاتی و حسابداری
با انتشار راهنمای عمل بودجه ریزی برنامه ای و عملیاتی توسط سازمان ملل متحد در سال۱۹۶۵، به کارگیری بودجه ریزی برنامه ای و عملیاتی به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی توسعه افزایش یافت. در دهه۱۹۶۰، قریب۵۰ کشور، انواع گوناگون بودجه ریزی برنامه ای و عملیاتی را مستقر ساختند اما نه به گستردگی ایالات متحده امریکا، پس از مدتی، این روند به کشور های در حال توسعه رسید و تا پایان دهه۱۹۶۰ تقریباً تمامی کشورهای آمریکایی لاتین چندین کشور آسیایی و برخی کشورهای آفریقایی، ویرایش های مختلف از این نظام های بودجه ریزی را به اجرا گذاردند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
د- بودجه ریزی خروجی محور و بودجه ریزی عملیاتی نوین
در ایالات متحده، پس از نظام طرح ریزی، برنامه ریزی و بودجه ریزی، اقدامات دیگری از قبیل مدیریت بر مبنای هدف و بودجه ریزی برمبنای صفر ظهور کردند، اما این اقدامات به دلیل فشارهای دولت و عدم مشارکت جدی مجلس، اثرگذاری چندانی نداشتند. با این وجود بین سالهای ۱۹۹۰ و۱۹۹۶، سیل وسیعی از قوانین جدید توسط مجلس به تصویب رسید که زمینه ساز مدیریت برمبنای عملکرد در سطح دولت بود. عبارت « بودجه ریزی عملیاتی نوین» توسط مایکسل در ایالات متحده برای دسته بندی اصلاحات ذیل در دهه۱۹۹۰ استفاده شد:
* قانون مدیران ارشد مالی مصوب سال۱۹۹۰
* قانون عملکرد و نتایج دولت مصوب سال۱۹۹۳
* قانون ساماندهی خرید خدمات در دولت مصوب سال۱۹۹۴
* قانون کلینگر کوهن مصوب سال۱۹۹۶
کلیه این قوانین تلاشی برای تغییر فرایند بودجه دولت به یک فرایند نتیجه محور با تأکید بر استفاده از اطلاعات عملکردی در فرایند بودجه ریزی بودند. با این وجود، این قوانین نوظهور، تنها ابزاری برای ایالات متحده به منظور حرکت همگام با پیشرفت های جهانی در اصلاحات مدیریت هزینه ای عمومی بود.
با انتشار راهنمای عمل بودجه ریزی برنامه ای و عملیاتی توسط سازمان ملل متحد در سال۱۹۶۵، بکارگیری بودجه ریزی برنامه ای و عملیاتی بعنوان ابزاری برای برنامه ریزی توسعه افزایش یافت. در دهه۱۹۶۰ قریب ۵۰ کشور انواع گوناگون بودجه ریزی برنامه ای و عملیاتی را مستقر ساختند اما نه به گستردگی ایالات متحده آمریکا، پس از مدتی این روند به کشورهای در حال توسعه رسید و تا پایان دهه۱۹۶۰ تقریباً تمامی کشورهای آمریکای لاتین، چندین کشور آسیایی و برخی کشورهای آفریقایی، ویرایش های مختلف از این نظام های بودجه ریزی را به اجرا در آوردند.
یکی از تحقیقات سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نشان می دهد که۷۰ درصد کشورهای عضو از اطلاعات عملکردی درفرایند بودجه ریزی خود استفاده می کنند. در حالی که دیگر کشورهای عضو از این گونه اطلاعات برای تعداد محدودی از برنامه های خود استفاده می کنند. به علاوه، ۴۰ درصد از این کشورها ادعا کردند که شاخص های عملکرد آنان، بین خروجی ها و پیامدها تمایز قائل می شوند،۲۰ کشور گزارشات عملکردی سالانه خود را براساس خروجی ها و۱۵ کشور براساس پیامدها (اهداف پیامدی) ارائه می کردند(حسن آبادی، ۱۳۸۷، صص۲۹-۲).
تجربه برخی از کشورها در اجرای بودجه عملیاتی :
در حدود نیم قرن پیش برخی از کشورها شروع به بودجه عملیاتی نموده اند.این کشورها از زمان شروع تا سالهای اخیر تلاشهایی در جهت اجرای این نظام با موانعی برسر راه مواجه شدند که نتیجتاً به درس ها و تجربیاتی دست یافته اند. حال به برخی تلاش ها،موانع و تجربیات برخی کشورهای منتخب به ترتیب، کانادا (۱۹۶۰)، اسپانیا(۱۹۸۰)، کلمبیا و تانزانیا(۱۹۹۰)، اوگاندا(۱۹۹۵)، انگلیس(۱۹۹۷)، هلند(۱۹۹۹)، مصر(۲۰۰۱) و مکزیک(۲۰۰۲) شروع به اجرای بودجه عملیاتی نموده اند.
الف) تلاش های به عمل آمده در زمینه فرهنگ سازی بودجه ریزی عملیاتی
۱- کانادا :
- از سال۱۹۹۸ نظام تشویق و تنبیه برقرار شده و مدیرانی که به نتایج مورد انتظار رسیده اند مورد تشویق قرار گرفته اند.
- خزانه داری در چارچوب مدیریتی خاص برای مدیران مالی تعیین و ابلاغ کرده است.
- مدرسه خدمات عمومی کانادا دوره های متعددی برای آموزش این نظام برگزار کرده است.
- از سال۲۰۰۳ چارچوب خاصی تحت عنوان پاسخگویی مدیران تهیه و ارائه شده است.
- دولت تأکید زیادی بر مرتبط ساختن مخارج با نتایج در امر برنامه ریزی، گزارش دهی داخلی و گزارش به مجلس داد.
۲- تانزانیا :
- اصلاح خدمات عمومی به منظور تمرکز بر نتایج و مدیریت مبتنی بر نتایج
- تدوین برنامه اصلاحات در جهت کاهش فقر و ریشه کنی آن
- انجام اصلاحات در مدیریت مالیه عمومی
- برنامه اصلاحات در بخش های اقتصادی، حقوقی، کشاورزی، بهداشت، آموزش و راه اجرا نموده است.
۳- آمریکا :
- برنامه ریزی استراتژیک در جهت تعیین وظایف و مأموریت های بلند مدت دستگاه های اجرایی
- اندازه گیری عملکرد و ارسال به دفتر مدیریت و بودجه و سپس ارسال پس از بررسی دفتر به کنگره
- تلفیق بودجه و عملکرد که یکی از۵ نوآوری دولت می باشد که مورد تأکید بوده است.
۴- اوگاندا :
- اصلاح بخش عمومی براساس مدیریت بر مبنای نتایج و بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد و تلاش برای آموزش مدیران.
- بخش های اقتصادی سیاست ها و طرح های سرمایه گذاری خود را با شخص های عملکرد شفاف به اجرا درآورده اند.
- دولت و بخش خصوصی در اجرای پروژه های مشترک سیاست های تأمین منابع خود را برای دستیابی به نتایج مورد نظر ساماندهی کرده اند.
- بودجه محدود دولت در پی ارتقای کارایی و اثربخشی بوده است.
- اعتبارات مناطق افزایش مستمری داشته و سهم این مناطق در کل اعتبارات بودجه دولت به۴۰% رسیده است.
۵- انگلیس :
- اجرای برنامه مخارج موجب پاسخگویی بهتر دولت و مجلس شده است، کیفیت و کمیت گزارش های عملکرد ارتقا یافته و در چارچوب برنامه میان مدت مخارج تخصیص منابع با اثربخشی مهمتری صورت گرفته است.
- هیچ گونه تنبیهی برای مدیرانی که اهداف مورد نظر را محقق نکرده اند وجود ندارد.
- عملکرد برنامه دولت دو بار در سال انجام می گیرد و رؤسای دستگاه های اجرایی در مقابل وظایف خود پاسخگو بوده اند.
- عملکرد دوره گذشته دستگاه های اجرای ملاک تخصیص اعتبارات قرار گرفته است.
۶- هلند :
- قانونگذاری شفاف تر و کاربردی تر برای استفاده کنندگان.
- برگزاری دوره های مختلف از طریق دانشکده دولتی مالیه عمومی و بودجه ریزی.
- برگزاری همایش ها و کارگاه های آموزشی متعدد و انتشار مقالات مختلف.
- استقرار نظام تشویقی برای پیشگامان نظام جدید.
- دادن اولویت بیشتر به نظام ارزشیابی بودجه دولت.
۷- مصر :
- از زمان شروع اجرای نظام ماهانه دو جلسه در وزارت دارایی با شرکت کارشناسان ذی ربط برگزار شده است. مدیران میانی دستگاه های اجرایی نیز مشارکت فعالی در این زمینه داشته اند.
- نتایج اجرایی بودجه ریزی بر مبنای عملکرد در وزارت خانه های نمونه یاد شده مورد ارزشیابی قرار گرفته است.
ب) موانع اصلی مؤثر در اجرای بودجه عملیاتی
