یافته های استنباطی
قبل از آزمون فرضیه‌های پژوهش، سن و سنوات خدمت دو گروه با یکدیگر مقایسه شد تا وجود تفاوت احتمالی بین آن ها مشخص گردد. این مقایسه با بهره گرفتن از آزمون t برای گروه‌های مستقل صورت پذیرفت که نتایج آن در جدول ۴-۵ آمده است. استفاده از آزمون t مستقل به این دلیل در اولویت قرار گرفت که دو گروه مستقل با تعداد مساوی وجود داشت که مقرر شد در چند نمره دارای سطح اندازه گیری حداقل فاصله ای با یکدیگر مقایسه شوند. به دلیل دو گروهی بودن مقایسه توجیه برای استفاده از روش تحلیل واریانس وجود نداشت. به علاوه، از آنجا که مفروضه اساسی استفاده از آزمون t، همگنی واریانس‌های گروه‌هاست، پیش از انجام آزمون t، از آزمون F لون استفاده شد تا این مفروضه مورد بررسی قرار گیرد.
جدول ۴‑۵: نتایج آزمون t برای بررسی تفاوت دو گروه در سن و سنوات خدمت
متغیر
F آزمون لون
سطح معناداری
t
درجه آزادی
سطح معناداری
سن
۴۲/۰
۵/۰
۴۲/۲
۱۹۸
۰۵/۰
سنوات خدمت
۷/۳
۰۶/۰
۸/۱
۱۹۸
۰۷/۰
همان طور که در جدول ۴-۵ دیده می شود، آزمونF لون نه برای متغیر وابسته سن و نه برای متغیر وابسته سنوات خدمت معنادار نیست. این به معنای برابری واریانس‌های دو گروه می‌باشد که حاکی از برقراری مفروضه مذکور است. ازا ین رو نتایج آزمون t در هیئت کنونی قابل بررسی است. با توجه به نتایج جدول ۴-۵ نتیجه گرفته می شود که تفاوت بین سن افراد حاضر در گروه حسابرس و پرستار معنادار است. به این ترتیب که سن حسابرسان به طور معناداری بالاتر از سن پرستاران بوده است (۲۵/۳۷ در برابر ۳۴/۳۵). اما این تفاوت برای تعداد سنوات خدمت این دو گروه معنادار نیست (۷۲/۱۲ در برابر ۴۱/۱۱). از این رو در تبیین یافته های اصلی پژوهش، این تفاوت‌ها می بایست مد نظر قرار گیرد.
آزمون فرضیه‌ها
پیش از انجام آزمون فرضیه‌ها، چگونگی توزیع هر یک از متغیرهای مورد مطالعه در پژوهش با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف اسمیرنف بررسی شد که نتایج آن در جدول ۴-۶ ارائه گردیده است.
جدول ۴‑۶: نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنف برای بررسی توزیع متغیرها
متغیر
میانگین
انحراف معیار
چولگی
Zکولموگروف اسمیرنف
سطح معناداری
فرسودگی شغلی
۳۷/۵۰
۵۶/۱۷
۹/۰
۲۵/۱
۰۹/۰
سلامت روانی
۸/۲۲
۰۹/۹
۹/۰
۰۵/۱
۲/۰
همان طور که در جدول ۴-۶ دیده می شود میانگین کل فرسودگی شغلی در کل نمونه ۳۷/۵۰ و انحراف معیار آن ۵۶/۱۷ است. این مقادیر برای سلامت روانی به ترتیب ۸/۲۲ و ۰۹/۹ به دست آمده است. ضمن اینکه هر دو متغیر مقداری چولگی مثبت نشان می‌دهند که نشان دهنده این است که نمرات در مجموع مقداری پایین‌تر از میانگین هستند. اما با توجه به نتایج جدول ۴-۶ مشخص می شود که مقدار z کولموگروف اسمیرنف برای هیچ یک از متغیرهای پژوهش معنادار نیست. این به این معنا است که توزیع هر دو متغیر در نمونه پژوهش حاضر از توزیع نرمال پیروی می‌کند. نمودارهای ۴-۱ و ۴-۲ نشان دهنده چگونگی توزیع هر دو متغیر می‌باشند.
نمودار ۴‑۱: توزیع نمرات کل نمونه در فرسودگی شغلی و مقایسه گرافیکی آن با توزیع نرمال
همان طور که در نمودار نیز به وضوح مشخص است، نمرات کل نمونه در فرسودگی شغلی برازش زیادی با توزیع نرمال دارد.
نمودار ۴‑۲: توزیع نمرات کل نمونه در سلامت روانی و مقایسه گرافیکی آن با توزیع نرمال
همان طور که در نمودار نیز به وضوح مشخص است، نمرات کل نمونه در سلامت روانی برازش زیادی با توزیع نرمال دارد. به این ترتیب با مشخص شدن اینکه داده ها توزیع نرمالی دارند، و بین دو گروه در متغیرهای مهم تفاوت چندانی وجود ندارد، به آزمون فرضیه‌ها پرداخته می شود.
فرضیه اول این پژوهش عبارت بود از اینکه” بین فرسودگی شغلی و سلامت روانی حسابرسان رابطه معنادار وجود دارد”. برای آزمون این فرضیه از روش محاسبه ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج آن در جدول ۴-۷ ارائه گردیده است. استفاده از روش محاسبه ضرایب همبستگی پیرسون به این دلیل مد‌نظر قرار گرفت که متغیرهای مورد مطالعه دارای سطح اندازه گیری فاصله هستند و از این رو ضریب همبستگی پیرسون (به جای ضریب همبستگی اسپیرمن که برای داده های رتبه ای به کار می رود) برای تحلیل داده ها مناسب است. از طرف دیگر، عدم استفاده از روش های رگرسیونی مختلف به این دلیل بود که سوال پژوهشی مربوطه در ارتباط با نفس رابطه است نه فرم رابطه یا پیش‌بینی متغیری به وسیله متغیر دیگر.
جدول ۴‑۷: ضرایب همبستگی فرسودگی شغلی با سلامت روانی و زیرمقیاس‌های آن در گروه حسابرسان
مقادیر
سلامت
جسمی
مشکلات
اضطراب و
خواب
عملکرد
افسردگی
سلامت
روانی
فرسودگی
شغلی
ضریب همبستگی
پیرسون
۶۳/۰-
۵۷/۰-
۲۲/۰-
۵۵/۰-
۷۳/۰-
سطح معناداری
۰۰۱/۰
۰۰۱/۰
۰۰۱/۰
۰۰۱/۰
۰۰۱/۰
تعداد افراد
۱۰۰
۱۰۰
۱۰۰
۱۰۰
۱۰۰
ضریب تعیین
۳۹/۰
۳۲/۰
۰۵/۰
۳/۰
۵۳/۰
با توجه به نتایج ارائه شده در جدول ۴-۷ مشخص می شود که ضرایب همبستگی فرسودگی شغلی با نمره کل سلامت روانی و زیرمقیاس‌های آن در گروه حسابرسان منفی و معنادار است. به این معنا که با افزایش نمره فرسودگی شغلی حسابرسان، نمره کلی سلامت روان و زیرمقیاس‌های آن کاهش می‌یابد. از این رو فرضیه اول پژوهش تأیید می شود و نتیجه گرفته می شود که بین فرسودگی شغلی و سلامت روانی حسابرسان رابطه منفی وجود دارد. ضریب همبستگی بین فرسودگی شغلی با زیرمقیاس نشانه های جسمانی ۶۳/۰-، با مشکلات اضطراب و خواب ۵۷/۰-، با اختلال کارکردهای اجتماعی ۲۲/۰-، با افسردگی ۵۵/۰- و با سلامت روانی کلی ۷۳/۰- به دست آمده است که مقادیر متوسط تا قوی محسوب می شود. ضرایب تعیین برای نقش فرسودگی شغلی و سلامت روانی در یکدیگر برای گروه حسابرسان نیز محاسبه شده است که همان طور که در جدول دیده می شود برای فرسودگی شغلی و زیرمقیاس نشانه های جسمانی از سلامت روانی برابر با ۳۹/۰ است که به معنای این است که ۳۹ درصد از واریانس هریک از این دو متغیرتوسط دیگری قابل تبیین است. این مقدار برای فرسودگی شغلی و مشکلات اضطراب و خواب ۳۲/۰، فرسودگی شغلی و اختلال کارکردهای اجتماعی ۰۵/۰، فرسودگی شغلی و افسردگی ۳/۰ و برای فرسودگی شغلی و سلامت روانی کل ۵۳/۰ می‌باشد.
