– آموزش و تمرین خود نگری، ایجاد هشیاری نسبت به درک “در محضر خدان بودن”.
– پرداختن به پیش فرض دوم انسان معنوی ( احساسات خوشایند و ناخوشایند وابسته به پدیده ها و اشیاء نیستند بلکه وابسته به نگرش ها و احساسات درونی انسان است).
– بحث و تفکر در حالات و احساسات درونی و یافتن فرایند معیوب نگرش، احساسات و الگوی رفتاری اجتنابی ایجاد کننده اضطراب در انسان.
– آموزش و تمرین ارتقاء نیت و هدف مندی اعمال و رفتارها با بهره گرفتن از تکنیک سؤالات راهبردی. سؤال راهبردی که افراد جهت ارتقأ نیت از خود می پرسند این است که : من به چه دلیل متعالی تری می توانم همین کار را انجام دهم. از این طریق افراد از ظرفیت های متعالی موجود در فعالیت های و کارهای مثبت خود استفاده میکنند و نسبت به انجام آن قدرتمند تر می شود.
– آموزش و تمرین تصور سازی ذهنی مثبت نسبت به خدا ( بررسی و شناخت صفات جمال و جلال خداوند با محوریت صفات امید بخش و حمایت گر در خداوند).
– جمع بندی، بازبینی یادداشت های مراجعان، باز خورد و ارائه تکلیف منزل
– مرور تکالیف جلسه قبل، بازخورد مراجعان ( در مورد میزان یادگیری و توانایی تعمیم دهی آموزش ها به شرایط فردی).
– بازشناسی روش های مختلف اجتنابی در برخورد با اضطراب ( شناختی، رفتاری، هیجانی، و … ) و نقش آن در تداوم و ماندگاری اضطراب.
– پرداختن به پیش فرض سوم انسان معنوی ( اصل عمل و اینکه انسان معمولاً بیش از آنچه گمان میکند ، میتواند عمل کند). این اصل مبتنی بر صفت رحمت، خیر خواهی و بخشندگی خداوند تبیین می شود. خداوند همواره به انسان جهت تکامل بیشتر فرصت، فضا و قدرت بیشتر عمل کردن را میدهد.
– تعیین سبکهای مقابله ای مراجعان و تأکید بر لزوم اصلاح آن ها از روش های منفعل به فعال ( با اشاره به پیش فرض سوم انسان معنوی).
– پرداختن به پیش فرض چهارم ( امور هستی قابل تقسیم اند به امور تغییر پذیر و تغییر ناپذیر).
– شناسایی و بحث در مورد اصول باورهای زیر بنایی زندگی معنوی
تأکید بر اصل عمل گرایی بر مبنای حقیقت و سعادت که خود مبتنی بر معنویت الهی است.
شناخت جایگاه نظم در اداره و آرامش نظام هستی و انسان و تأکید بر نقش آن در تقوی و اداره آرام بخش زندگی با توجه بر اضطراب.
کسانی که منظم هستند در اصل نسبت به کنترل نفس خود توانمند تراند. انسانهای معنوی همواره از نظم بالا و مثال زدنی در زندگی خود برخوردار بوده اند. این نظم و معنویت نتیجه تأثیر متقابل کنترل و منظم کردن تمایلات نفسانی و افزایش ظرفیت های معنوی انسان است که نهایتاًً منجر به ایجاد صفت تقوی و نظم در انسان می شود.
شناخت امور تغییر پذیر و تغییر ناپذیر زندگی و تأکید بر تسلیم شدن همراه با آرامش نسبت به امور تغییر ناپذیر (پذیرش حکمت و قضای الهی) و عمل کردن نسبت به امور تغییر پذیر زندگی ( داشتن توکل و استفاده از مقدرات الهی). در این قسمت ارتباط بین این دو نوع امور و کنترل تفسیری و نیابتی و توکل برای افراد تشریح میگردد.
– تبیین نقش فرایند معنویت، دین و مذهب در درمان و بازسازی مقابله با اضطراب.
– آموزش تمرین ایجاد نظم در زندگی از طریق طرح سؤال راهبردی (بهترین کاری که من می توانم در این زمان انجام بدهم چیست؟) و تهیه لیست برنامه های معوقه زندگی، تهیه جدول فعالیت های اولویت بندی شده و انجام گام به گام آن ها.
– مرور تکالیف جلسه قبل، بازخورد مراجعان ( در مورد میزان یادگیری و توانایی تعمیم دهی آموزش ها به شرایط فردی).
– بازشناسی روش های مختلف اجتنابی در برخورد با اضطراب ( شناختی، رفتاری، هیجانی، و … ) و نقش آن در تداوم و ماندگاری اضطراب.
– پرداختن به پیش فرض سوم انسان معنوی ( اصل عمل و اینکه انسان معمولاً بیش از آنچه گمان میکند ، میتواند عمل کند). این اصل مبتنی بر صفت رحمت، خیر خواهی و بخشندگی خداوند تبیین می شود. خداوند همواره به انسان جهت تکامل بیشتر فرصت، فضا و قدرت بیشتر عمل کردن را میدهد.
– تعیین سبکهای مقابله ای مراجعان و تأکید بر لزوم اصلاح آن ها از روش های منفعل به فعال ( با اشاره به پیش فرض سوم انسان معنوی).
– پرداختن به پیش فرض چهارم ( امور هستی قابل تقسیم اند به امور تغییر پذیر و تغییر ناپذیر).
– شناسایی و بحث در مورد اصول باورهای زیر بنایی زندگی معنوی
تأکید بر اصل عمل گرایی بر مبنای حقیقت و سعادت که خود مبتنی بر معنویت الهی است.
شناخت جایگاه نظم در اداره و آرامش نظام هستی و انسان و تأکید بر نقش آن در تقوی و اداره آرام بخش زندگی با توجه بر اضطراب.
کسانی که منظم هستند در اصل نسبت به کنترل نفس خود توانمند تراند. انسانهای معنوی همواره از نظم بالا و مثال زدنی در زندگی خود برخوردار بوده اند. این نظم و معنویت نتیجه تأثیر متقابل کنترل و منظم کردن تمایلات نفسانی و افزایش ظرفیت های معنوی انسان است که نهایتاًً منجر به ایجاد صفت تقوی و نظم در انسان می شود.
شناخت امور تغییر پذیر و تغییر ناپذیر زندگی و تأکید بر تسلیم شدن همراه با آرامش نسبت به امور تغییر ناپذیر (پذیرش حکمت و قضای الهی) و عمل کردن نسبت به امور تغییر پذیر زندگی ( داشتن توکل و استفاده از مقدرات الهی). در این قسمت ارتباط بین این دو نوع امور و کنترل تفسیری و نیابتی و توکل برای افراد تشریح میگردد.
– تبیین نقش فرایند معنویت، دین و مذهب در درمان و بازسازی مقابله با اضطراب.
– آموزش تمرین ایجاد نظم در زندگی از طریق طرح سؤال راهبردی (بهترین کاری که من می توانم در این زمان انجام بدهم چیست؟) و تهیه لیست برنامه های معوقه زندگی، تهیه جدول فعالیت های اولویت بندی شده و انجام گام به گام آن ها.
– پرداختن به پیش فرض پنجم زندگی معنوی (این جهان اخلاقی خلق شده است).
شناختن، بحث و گفتگو در مورد دعا و جایگاه آن در زندگی و تعالی انسان.(مبتنی بر اصل اول زندگی معنوی).
– بیان فواید دعا در شناخت انسان و نیازهایش، ایجاد بهبودی در حالات و نگرش های انسان، ایجاد ارزش ها و باور های الهی در زندگی انسان.
– آموزش و تمرین دعا مبتنی بر اصولی که در منابع دین اسلام ذکر شده است.
– تمرین اصلاح جملات و گفتارهای ظاهری هماهنگ با شخصیت اضطرابی و تمرین جملات هدایت شده در قالب دعا و درخواست از خداوند.
بحث و گفتگو در مورد اینکه در دعا انسان به شناخت خود، خدا، طرح درخواست های خود از خداوند و طرح درخواست خداوند از خود به عنوان شکر گذاری و قدردانی می پردازد.
– جمع بندی مطالب جلسه، ارائه تکلیف منزل با توجه به محتوای جلسه حاضر(دعا در حق خود، دعا در حق یکی از دوستان و یا نزدیکان، دعا در حق اعضاء جلسه برای بهبود و کاهش وضعیت اضطراب و زندگی آن ها).