۱-۸-۲- فرهنگ سازمانی

مقصود از فرهنگ سازمانی سیستمی از استنباط مشترک است که اعضا نسبت به یک سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفکیک دو سازمان از یکدیگر می شود. یک سیستم که اعضای ان دارای استنباط مشترک(از ان) هستند، از مجموعه ای ویژگی های اصلی تشکیل شده است که سازمان به آن ها ارج می نهد و برای آن ها ارزش قائل است. (رابینز، ۱۳۸۹،۳۷۲)

۱-۸-۳- فناوری اطلاعات

یکی از زیر ساخت های مدیریت دانش فناوری اطلاعات می‌باشد.از دیدگاه متخصصان، ظهور مدیریت دانش ریشه در پیشرفت تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی دارد. بر اساس دیدگاه لیبوویتز(۲۰۰۱) مدیریت دانش به طور قطعی ریشه در مهندسی دانش دارد. تکنولوژی اطلاعات ابزارهای جدیدی برای بهتر انجام دادن فعالیت های ساخت سرمایه دانشی در اختیار قرار داده است.(محمدی فاتح، سبحانی، محمدی،۱۳۹۰،۵۹)

۱-۸-۴- منابع انسانی

امروزه یکی از بارزترین مؤلفه‌ های موفقیت سازمان ها در گرو نقشی است که منابع انسانی می‌تواند ایفا کند ، سرمایه انسانی بالاترین و با ارزشترین سرمایه و بزرگترین دارایی هرسازمان و کشوری محسوب می شود، اگر چه در هیچ ترازنامه و حساب سود و زیانی آورده نمیشود ولی نتیجه سود و زیان سازمان‌ها را رقم می زند، تنها سرمایه‌ای است که با استفاده بیشتر کاهش نیافته و به صورت فزاینده توسعه پیدا می‌کند کلید توسعه سازمان‌ها و کشورها نیروی انسانی کارآمد است. (یعقوبی، ۱۳۸۸)

۱-۸-۵- مدیریت دانش

مدیریت دانش، فرایند سیستماتیک منسجمی است که ترکیب مناسبی از فناوری های اطلاعاتی و تعامل انسانی را به کار می‌گیرد تا سرمایه های اطلاعاتی سازمان را شناسایی،مدیریت و تسهیم کند.(فاتح و همکاران ،۱۳۹۰،۱۶-۱۵)

۱-۹- تعریف عملیاتی متغیر های تحقیق

در این بخش به تعریف عملیاتی متغیرها می پردازیم:

۱-۹-۱- فرهنگ سازمانی

آینه تمام‌نمای ویژگی‌ها، خصلت‌ها، قوت ها و ضعف های یک سازمان بوده و چهره آن را از نظر پایبندی‌های کارکنان به ارزش‌ها، اصول، باورها، نگرش‌ها و سایر اعتقادات مربوطه نشان می‌دهد(یینگ و بن احمد،^[۱۱] ۲۰۰۹).

۱-۹-۲- ساختار سازمانی

ساختار یکی از اجزای سازمان است که از عنصر پیچیدگی، رسمیت، و تمرکز تشکیل شده است. در این تحقیق ابعاد رسمیت و تمرکز مورد توجه می‌باشد.

۱-۹-۳ – فناوری اطلاعات

شامل محدوده وسیعی از اختراعات و رسانه های ارتباطی است که سیستم‌های اطلاعاتی و افراد را به همدیگر مرتبط می‌کنند، مانند ایمیل، کنفرانس صوتی و ویدئویی، اینترنت و نرم افزارها و سخت افزارها (طبرسا و اورمزی، ۱۳۸۷)

۱-۹-۴ – منابع انسانی

مهمترین سرمایه دانشی یک سازمان بوده و منبع خلاقیت در آن به شمار می‌آید، زیرا افزایش قابلیت های کارکنان تاثیر مستقیمی بر بهبود نتایج مالی سازمان دارد(ابیسکرا و گادری،^[۱۲] ۲۰۰۴). در این تحقیق استخدام و تخصص، و یادگیری منابع انسانی مورد مطالعه قرار گرفته است.

۱-۱۰- مدیریت دانش

استقرار مدیریت دانش: شامل مجموعه فرایند اکتساب، حفظ، تولید، به کارگیری و اشتراک دانش است(هانگ و همکاران، ۲۰۱۱).

۱-۱۱- قلمرو تحقیق(زمانی، مکانی ، موضوعی)

قلمرو موضوعی: قلمرو موضوعی این تحقیق ‌در مورد مدیریت دانش است.

قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های تولیدی استان گیلان هستند

قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق نیز بازه زمانی اسفند ۹۲ تا شهریور ۹۳ است.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

مقدمه

اهمیت توان مدیریت کردن دانش به صورت فزاینده ای در اقتصاد دانش جهان امروز در حال افزایش است. ایجاد و توزیع دانش از عوامل حیاتی در حیطه رقابت به شمار می‌آیند. اکنون دانش به عنوان یک کالای ارزشمند شناخته می شود، کالایی که تولیدات( به ویژه تولیدات با فن آوری مدرن و بالا) و در دانش ضمنی کارمندان بسیار فعال یافت می‌گردد( زرگرپور و همکاران،۱۳۹۲،۶)

سازمان هایی که دانش خود را مدیریت می‌کنند به سطح بالایی از بهره وری دست می‌یابند. سازمان ها با دسترسی بیشتر به دانش کارکنان خود می‌توانند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند، فرایند ها را بهینه سازی کنند، از تکرار کار ها کاسته و بر نوآوری خود بیافزایند و در نهایت یکپارچگی و همکاری خود را ارتقا بخشند(حسن زاده،۱۳۸۶،۳۸)

زیر ساخت های مدیریت دانش به عنوان ستون فقرات مدیریت دانش مورد توجه قرار گرفته اند و تقریبا همه ی سازمان‌هایی که مدیریت دانش را با موفقیت به کارگرفته اند به نیاز و اهمیت وجود زیر ساختی حمایتگر و اشکار برای پشتیبانی از نظام مدیریت دانش به خوبی واقفند، لذا این واقعیت که کارایی و اثر بخشی کاربرد مدیریت دانش در سازمان نیازمند وجود زیرساخت هایی قوی و مناسب است تأیید می شود (زعیم و تاتگلو ، ۲۰۰۷) .

در فصل دوم این تحقیق مبانی نظری و پیشینه تحقیق در بخش های گوناگون بررسی شده است. در بخش اول به مدیریت دانش، تعاریف، مدل های طبقه بندی دانش و… پرداخته شده است. در بخش دوم نیز به بررسی عوامل مؤثر بر استقرار دانش که در اکثر پژوهش ها استفاده شده پرداخته شده است. عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت دانش در این تحقیق فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات و منابع انسانی انتخاب شده است. در بخش سوم نیز مدل مفهومی تحقیق و ماتریسی از پژوهش های پژوهشگران در این عرصه آمده است و در انتهای فصل نیز به بررسی پژوهش های پیشین درباره مدیریت دانش پرداخته شده است.

۲-۱- بخش اول : مدیریت دانش

در سال های اخیر ، مدیریت دانش به موضوع بحث محافل علمی و عرصه های علمی تبدیل شده است. جوامع علمی و عملی هر دو بر این باورند که سازمان ها با قدرت دانش می‌توانند برتری های بلند مدت خود را حفظ نمایند. امروزه چشم انداز های رقابتی سازمان ها نشان دهنده تاثیرات این دیدگاه ها در عرصه های استراتژیک سازمان های تجاری است اگر سازمانی به راحتی نتواند شکل صحیح دانش را در در جایگاه مناسب آن تشکیل دهد در عرصه های رقابتی با مشکل مواجه خواهد شد( سرلک و فراتی ،۱۳۸۷،۲۱۴). اساسی ترین مشخصه سازمان های هوشمند قرن ۲۱، تأکید بر دانش و اطلاعات است. برخلاف سازمان های گذشته، سازمان های امروزی دارای تکنولوژی پیشرفته بوده و نیازمند تسخیر، مدیریت و بهره برداری از دانش و اطلاعات به منظور بهبود کارایی، مدیریت و پیگیری تغییرات پایان ناپذیر هستند (فاتح و همکاران، ۱۳۹۰،۹).

۲-۱-۱- تعاریف مدیریت دانش

در واقع مدیریت دانش با بهره برداری و توسعه دانش متعلق به سازمان ها در جهت اهداف آن ها در ارتباط است(داونپورت ودیلانگ،۱۹۹۸).

مدیریت دانش، فرایند سیستماتیک منسجمی است که ترکیب مناسبی از فناوری های اطلاعاتی و تعامل انسانی را به کار می‌گیرد تا سرمایه های اطلاعاتی سازمان را شناسایی،مدیریت و تسهیم کند.(فاتح و همکاران ،۱۳۹۰،۱۶-۱۵)

مدیریت دانش به صورت خلق، به اشتراک گذاشتن، استفاده از دانش جهت ارتقای عملکرد سازمان تعریف می شود. (سالاری و همکاران،۱۳۹۰،۳)
مدیریت دانش، رویکردی یکپارچه به ایجاد، جذب و ضبط، سازماندهی، دسترسی و بهره گیری از دارایی های فکری یک سازمان می‌باشد( گری، ۱۹۹۶)