۴-۱-۳- توزیع افراد نمونه بر حسب سال تحصیل

جدول ۴-۳: توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب سال تحصیل

متغیر

سطوح

تعداد

درصد

سال تحصیل

سال اول

۷۷

۹۰/۲۴

سال دوم

۱۰۷

۶۰/۳۴

سال سوم

۶۴

۷۰/۲۰

سال چهارم

۱۵

۹۰/۴

نامشخص

۴۶

۹۰/۱۴

کل

۳۰۹

۱۰۰

نمودار ۴-۳: توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب سال تحصیل

جدول و نمودار ۴-۳، توزیع فراوانی دانشجویان شرکت کننده در پژوهش را بر حسب سال تحصیل آن‌ ها نشان می‌دهد. تعداد ۷۷ نفر معادل ۹/۲۴ درصد از نمونه‌ مورد بررسی دانشجویان سال اول، تعداد ۱۰۷ نفر معادل ۶/۳۴ درصد از نمونه‌ مورد بررسی دانشجویان سال دوم، تعداد ۶۴ نفر معادل ۷/۲۰ درصد از نمونه‌ مورد بررسی دانشجویان سال سوم، و تعداد ۱۵ نفر معادل ۹/۴ درصد از نمونه‌ مورد بررسی دانشجویان سال چهارم بودند. لازم به ذکر است که تعداد ۴۶ نفر نیز سال تحصیل خود را مشخص نکرده بودند.

۴-۲- تجزیه و تحلیل سؤالات و فرضیه‌های پژوهش

قبل از بررسی سؤالات و فرضیه‌های پژوهش لازم بود از رعایت برخی پیش‌فرض‌های اساسی جهت استفاده از آزمون‌های پارامتریک اطمینان حاصل گردد. در این زمینه یکی از پیش‌فرض‌های مورد نیاز جهت استفاده از آزمون‌های پارامتریک، نرمال بودن توزیع داده ها می‌باشد. جهت قضاوت ‌در مورد نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنف استفاده شد.

جدول ۴-۴: نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها

متغیر

تعداد

میانگین

انحراف استاندارد

آماره z

سطح معنی‌داری

سبک‌های مدیریت کلاس درس

۲۳۴

۳۷/۲

۳۱۸/.

۰۲/۱

۲۴۱/.

خودارزشیابی دانشجویان

۲۵۳

۸۹/۲

۳۶۸/.

۱۶/۱

۱۳۲/.

همان گونه که در جدول ۴-۴ ملاحظه می‌شود، مقدار آماره z برابر با ۲۱۱/۱ و سطح معنی‌داری حاصل، ۱۰۶/. گزارش شد(۰۵/۰p >). از آن‌جا که مقدار z در سطح ۰۵/. معنی‌دار نیست، ‌بنابرین‏ می‌توان گفت توزیع داده ها نرمال است و لذا می‌توان از آزمون‌های پارامتریک جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده نمود.

۱- از دیدگاه دانشجویان، اساتید به چه میزان از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای، استفاده می‌کنند؟

جدول ۴-۵-۱: شاخص‌های توصیفی پیرامون میزان استفاده از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای

میزان استفاده از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای

خیلی کم

کم

زیاد

خیلی زیاد

تعداد

۱۶

۲۰۴

۸۶

۳

درصد

۲/۵

۰/۶۶

۸/۲۷

۰/۱

با توجه به اطلاعات مندرج در جدول ۴-۵-١ تعداد ١۶ نفر معادل ٢/۵ درصد از نمونه مورد بررسی، میزان استفاده ی اساتید از سبک مدیریت غیر مداخله ای را خیلی کم، تعداد ٢٠۴ نفر معادل ۶۶/ درصد از نمونه مورد بررسی، میزان استفاده ی اساتید از سبک مدیریت غیر مداخله ای را کم، تعداد ٨۶ نفر معادل ٨/٢٧ درصد از نمونه مورد بررسی، میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت غیر مداخله ای را زیاد و تعداد ٣ نفر معادل ١ درصد از نمونه مورد بررسی، میزان استفاده ی اساتید از سبک مدیریت غیر مداخله ای را خیلی زیاد ارزیابی نموده اند.

جدول ۴-۵-۲: تحلیل میزان استفاده ی اساتید از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای

متغیر

تعداد

میانگین

تجربی

انحراف استاندارد

میانگین نظری

آماره t

درجه آزادی

سطح معنی‌داری

سبک مدیریت غیرمداخله‌ای

۳۰۹

۳۰/۲

۴۶۶/.

۵/۲

۱۹/۷-

۳۰۸

۰۰۰/.

به منظور ارزیابی میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای، از آزمون t تک نمونه‌ای استفاده گردید. با توجه به اطلاعات مندرج در جدول ۴-۵-۲، میانگین مشاهده شده ۳۰/۲ و میانگین نظری ۵/۲ است. چون t محاسبه شده یعنی ۱۹/۷- در سطح ۰۱/. معنی‌دار است، لذا می‌توان گفت بین میانگین مشاهده شده و نظری تفاوت وجود دارد و میزان استفاده اساتید دانشگاه از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای، به طور معناداری در سطح کم است. از لحاظ توصیفی نیز، میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای (۳۰/۲)، در سطح کم می‌باشد.

۲- از دیدگاه دانشجویان، اساتید به چه میزان از سبک مدیریت مداخله‌ای، استفاده می‌کنند؟

جدول ۴-۶-۱: شاخص‌های توصیفی پیرامون میزان استفاده از سبک مدیریت مداخله‌ای

میزان استفاده از سبک مدیریت مداخله‌ای

خیلی کم

کم

زیاد

خیلی زیاد

تعداد

۴

۱۰۸

۱۹۵

۲

درصد

۳/۱

۹/۳۴

۱/۶۳

۷/.

با توجه به اطلاعات مندرج در جدول ۴-۶-۱، تعداد ۴ نفر معادل ۳/۱ درصد از نمونه‌ مورد بررسی، میزان استفاده‌ اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای را خیلی کم، تعداد ۱۰۸ نفر معادل ۹/۳۴ درصد میزان استفاده‌ از سبک مدیریت مداخله‌ای را کم، تعداد ۱۹۵ نفر معادل ۱/۶۳ درصد میزان استفاده‌ از سبک مدیریت مداخله‌ای را زیاد و تعداد ۲ نفر معادل ۷/. درصد نیز میزان استفاده‌ اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای را خیلی زیاد ارزیابی نموده‌اند.

جدول ۴-۶-۲: تحلیل میزان استفاده ی اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای

متغیر

تعداد

میانگین

تجربی

انحراف استاندارد

میانگین نظری

آماره t

درجه آزادی

سطح معنی‌داری

سبک مدیریت مداخله‌ای

۳۰۹

۶۲/۲

۳۹۳/.

۵/۲

۵۰/۵

۳۰۸

۰۰۰/.

به منظور ارزیابی میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای، از آزمون t تک نمونه‌ای استفاده گردید. با توجه به اطلاعات مندرج در جدول ۴-۶-۲، میانگین مشاهده شده ۶۲/۲ و میانگین نظری ۵/۲ است. چون t محاسبه شده یعنی ۵۰/۵ در سطح ۰۱/. معنی‌دار است، لذا می‌توان گفت بین میانگین مشاهده شده و نظری تفاوت وجود دارد و میزان استفاده اساتید دانشگاه از سبک مدیریت مداخله‌ای، به طور معناداری در سطح زیاد است. از لحاظ توصیفی نیز، میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای (۶۲/۲)، در سطح زیاد می‌باشد.

۳- از دیدگاه دانشجویان، اساتید به چه میزان از سبک مدیریت تعاملی، استفاده می‌کنند؟

جدول ۴-۷-۱: شاخص‌های توصیفی پیرامون میزان استفاده از سبک مدیریت تعاملی

تعریف دوم: دومین تعریفی که از کیفیت زندگی کاری ارائه شده، آن را به عنوان روش یا نحوه انجام کار بیان ‌کرده‌است، مانند غنی سازی شغلی، ‌گروه‌های کاری خودگردان.

تعریف سوم: در سومین تعریف از کیفیت زندگی کاری، آن را میزان توانایی کارکنان در ارضای نیازهای مهم شغلی با بهره گرفتن از تجربیاتی که در سازمان کسب شده، دانسته اند. در این تعریف به شدت بر ایجاد محیطی که منجر به ارضای نیاز افراد شود تأکید گردیده است.

تعریف چهارم: کیفیت زندگی کاری فرایندی است که به وسیله آن همه اعضای سازمان از راه مجاری ارتباطی باز و متناسبی که برای این مقصود ایجاد شده است، در تصمیم هایی که بر شغلشان به طور خاص و بر محیط کارشان به طور عام اثر می‌گذارد، به نوعی دخالت می‌یابند و در نتیجه مشارکت و رضایت شغلی آن ها بیشتر می شود و فشار عصبی ناشی از کار برایشان کاهش
می‌یابد.

تعریف پنجم: کیفیت زندگی کاری فرایندی است که در اجرای آن کارکنان و اعضای سازمان می‌توانند در تصمیم گیری های مربوط به طراحی مشاغلی که تشکیل شدهنده بخشی از زندگی کاری آنان است، مشارکت فعال داشته باشند.

در یک تعریف کلی می توان گفت که کیفیت زندگی کاری به معنی تصور ذهنی و درک و برداشت کارکنان یک سازمان از مطلوبیت فیزیکی و روانی محیط کار خود است که طبعاً با توجه به تعریف ارائه شده در هر جامعه یا در هر منطقه از یک کشور، بویژه مناطق مختلف کشور خودمان که دارای خرده فرهنگ های گوناگون با تصورات ذهنی درباره زندگی و کار است، شاخص های
اندازه گیری زندگی کاری متفاوت خواهد بود. با وجود وجه تمایزات برداشت ها از کیفیت زندگی کاری، تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که بعضی از شاخص ها در اغلب جوامع مشترک هستند (سیاحی، ۱۳۷۷)

تاریخچه کیفیت زندگی کاری

«کیفیت زندگی کاری» ابتدا در اروپا طی دهه پنجاه (۱۹۵۴-۱۹۵۰) ابداع شده و بر این اساس اریک تریست^[۵۹] و همکارانش در دانشگاه تاویستاک^[۶۰] لندن چگونگی رابطه بین بعد انسانی و بعد فنی سازمان ها را بررسی و ارزیابی کردند، که باعث به وجود آمدن سیستم های تفکیکی – اجتماعی مربوط به طراحی شغل گردید. متخصصان اولیه (Q. W. L) در برتانیا، ایرلند، نروژ و سوئد طراحی شغلی را برای هر چه بهتر و هماهنگ و منسجم کردن کارکنان و تکنولوژی ایجاد کردند. ‌به‌تدریج‌ دامنه آن از مشاغل انفرادی فراتر رفته و اشکال گروهی کار و مشخصات محیط کار مؤثر بر رضایتمندی و بهره وری کارکنان از قبیل سیستم پاداش دهی (نحوه پرداخت مؤثر حقوق و دستمزد)، جریان کار، سبک های مدیریتی و محیط فیزیکی را نیز در بر گرفت.

مسائل اقتصادی و منابع انسانی که کشورهای غربی و صنعتی طی دهه های (۱۹۸۹-۱۹۸۰) با آن ها روبرو بودند، هر چه بیشتر لزوم توجه و اهمیت به کارایی سازمان را تصریح کرد. اخیراًً
شیوه های کیفیت زندگی کاری به قدری اهمیت یافته که در این مورد کنفرانس های بین الملی برای تخصصی کردن ‌گروه‌های ائتلافی از بین اتحادیه کارگری و مدیریت برگزار و در آن ها از ایده های برنامه کیفیت زندگی کاری ‌در مورد مشارکت کارکنان در تصمیم گیری ها، مدیریت مشارکتی و دموکراسی صنعتی حمایت شده است (سیاحی، ۱۳۷۷). به مرور برنامه های زندگی کاری از محدوده صنایع خارج و به مشاغل خدماتی نیز راه پیدا کرد. ابطحی و کاظمی (۱۳۸۰) در این مورد می نویسد:

«مشهورترین تلاش های کیفیت زندگی کاری در زمینه تولید ایجاد شده، اما در
سال های اخیر برنامه های کیفیت زندگی کاری به بخش های غیر تولیدی نیز راه یافته است. در میان انواع سازمان هایی که این گونه برنامه ها را پذیرفته اند، از مدارس، بیمارستان ها، فروشگاه های زنجیره ای و مؤسسات عالی می توان نام برد.»

فرجوند (۱۳۷۶) درباره تاریخچه کیفیت زندگی کاری بیان ‌کرده‌است که قبل از انقلاب صنعتی کارگران همیشه مانند برده های قرون وسطی تحت سلطه و استثمار کلان زمین داران قرار داشتند و آن ها به خاطر شاق بودن محیط کار و فقدان تسهیلات لازم از بام تا شام کار می‌کردند و در صورتی که خواستار احقاق حقوق حقه خود بودند مورد تنبیه و شکنجه بدنی قرار می گرفتند. این وضع تا اوایل قرن نوزدهم ادامه داشت. در آغاز ماشینی شدن صنعت نیز وضع بهتر از این نبود. تولید به شکلی نامناسب انجام می شد و به منظورهای مختلف صورت می گرفت. عنان اختیار در دست اشخاص نامناسب قرار داشت که فاقد اطلاعات و صلاحیت اداره بودند. انقلاب صنعتی تار و پود زندگی کهنه را در هم نورید ولی چندان گامی در جهت آزادی کارگران برنداشت زیرا همه در حالی که انتظار داشتند انسان از قید انسان رهایی یابد، دریافتند که استثمار از بین نرفته بلکه شکل آن عوض شده است. نظام کشاورزی از پیش ساقط شده بود و نظام جدید به عنوان مالکیت صنعتی که به جای استثمار در آوردن کشاورزان، کارگران کارخانه‌ها را استثمار می نمود، جانشین آن شد. در این زمان زندگی کاری از کیفیت خوبی برخوردار نبود. انضباطی که در کارهای صنعتی اولیه اعمال می شد، شباهت زیادی به انضباط زندان ها داشت. اکثر اطفال خردسال با بی تفاوتی و بی رحمی مدیران رو به رو بودند و در طول ساعات طولانی کار از به خواب رفتن آن ها جلوگیری می شدو فضای زندگی کاری از شقاوت اشباع شده بود. زنان، مردان و اطفال بر اثر تحمل فجایع ثروتمندان به طور کلی از رشد طبیعی باز می ماندند. این موجودات بینوا محکوم به ساعت ها کار مداوم و متوالی در روز و شب بودند و گویا مدت آن را پایانی نبود. آن ها در بدترین شرایط زندگی، بدون رعایت اصول بهداشتی کار فعالیت می نمودند و با آنان کمترین رفتاری که شایسته مقام یک موجود ساده بشری است نمی شد و از وجود آنان به عنوان ابزار پول سازی بهره برداری می گردید. شاید بتوان
رابرت^[۶۱] اون را که به عنوان پیشرو و مبشر نهضت تعاونی و نهضت های کارگری می نشاسند، به عنوان پیشرو نهضت کیفیت زندگی کاری نیز قلمداد نمود. وی به عنوان یک ثروتمند و کارخانه دار می گفت:

«من می توانم بدون این که با کارگران خود بدرفتاری کنم، کسب درآمد نمایم، به
آن ها حقوق و دستمزد کافی بپردازم، ساعات کار معینی برای آن ها در نظر گیرم و با آن ها به گونه ای که هستند مثل انسان، رفتار نمایم.»

او برای اولین بار به کارگران خود به چشم مولدین ثروت و نیروی انسانی تولید نگریست. اون در یافته بود که ایام کودکی انسان تنها دوره ای است که شخصیت آدمی را شکل می‌دهد و حوادثی که در این مرحله از زندگی شخص رخ می‌دهد، به طور ویژه ای در ساختمان روحی و معنوی او اثر می‌گذارد و این آثار برای سال های متمادی باقی می ماند. ‌بنابرین‏ اعتقادات، اون برای تحصیل فرزندان کارگران کارخانه خود مبادرت به ایجاد مدرسه نمود و از استخدام کارگران کمتر از ۱۱ سال امتناع ورزید (فرجوند ۱۳۷۶).

دو مرحله مشخص در زمینه فعالیت های مربوط به کیفیت زندگی کاری قابل ملاحظه
می‌باشند:

مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی در سطوح مختلفی صورت می‌گیرد . مدیریت نقدینگی نیازمند شناسائی خطرات در معرض آن و تغییرات ناشی از متغیرهای محیطی می‌باشد .ریسک نقدینگی به ‌عنوان شاخصی جهت کنترل و مدیریت نقدینگی در دست مدیران قرار می‌گیرد(رستمیان، بابائی، ۱۳۸۸، ص۳).

برای داشتن مدیریت مستمر نقدینگی باید به دو مورد تأکید شود(شمس‌کار، فریدونی، ۱۳۸۴، ص۷ و ۱۵):

الف- گسترش یک ساختار مدیریت ریسک نقدینگی: مدیریت مناسب ریسک نقدینگی ، همراه با مدیریت انواع دیگر ریسک، برای بانک مستلزم تعیین یک راهکار است تا نسبت به نظارت مؤثر هیات مدیره و مدیران ارشد و نیز انجام عملیات اندازه گیری، مراقبت و کنترل ریسک نقدینگی تحت یک فرایند صحیح اطمینان حاصل کند. پیچیدگی فرایند مدیریت نقدینگی باید برای کلیه سطوح ریسک هایی که به بانک تحمیل می‌گردد، مناسب باشد.

ب- اندازه گیری و مراقبت خالص منابع نقد مورد نیاز: وجود یک فرایند مؤثر اندازه گیری و مراقبت، برای مدیریت ریسک نقدینگی الز امی است. در یک سطح خیلی ابتدایی ، برای مشخص کردن توان بالقوه بانک در برابر هر گونه کسری پیش رو، اندازه گیری نقدینگی، با ارزیابی کلیه جریانات ورودی نقد در مقابل جریانات خروجی آن انجام می‌شود. این موارد نیازهای نقد برای تعهدات زیر خط را نیز شامل می‌شود. ‌تکنیک‌هایی برای اندازه گیری ریسک نقدینگی استفاده می شود که گستره آن از محاسبات ساده شبیه سازی ایستا ، ‌بر اساس دارایی های جاری بانک تا تکنیک‌های مدل سازی بسیار پیچیده است . از آنجا که تمام بانک ها تحت تاثیر فضای ناشی از تغییرات اقتصادی و شرایط بازار قرار دارند، مراقبت و کنترل شرایط اقتصادی و روندهای بازار برای مدیریت ریسک نقدینگی بسیار مهم است.

د) مدیریت ریسک:

ریسک، نوعی عدم اطمینان به آینده است که قابلیت محاسبه را داشته باشد. اگر نتوان میزان عدم اطمینان به آینده را محاسبه کرد، ریسک نیست؛ بلکه فقط عدم اطمینان است؛ به‌همین جهت به‌دلیل محاسبه مقداری عدم اطمینان در قالب ریسک می‌توان آن‌ را مدیریت و کنترل کرد. ریسک در زبان چینیان نیز با دو علامت تعریف می‌شود که اولی به‌معنی خطر و دومی به مفهوم فرصت است(راعی، سعیدی، ۱۳۸۷، ص۴۶).

ریسک عبارت است از احتمال تغییر در مزایا و منافع پیش‌بینی شده برای یک تصمیم، یک واقعه و یا یک حالت در آینده منظور از احتمال این است که اطمینانی به تغییرات نیست . در صورتی که اطمینان کافی نسبت به تغییرات وجود داشت، تغییرات مطمئن در چارچوب منافع و مزایای پیش‌بینی شده پوشش پیدا می کرد در حالی که عدم امکان پیش‌بینی ناشی از احتمالی بودن تغییرات، آن را به ریسک حاکم بر منافع و مزایا تبدیل ‌کرده‌است(اداره مدیریت ریسک بانک سینا، ۱۳۸۸، ص۲).

مدیریت ریسک فرایندی است که هدف آن کاهش امکان آثار زیان آور یک فعالیت از طریق اقدام آگاهانه برای پیش‌بینی حوادث ناخواسته و برنامه ریزی برای اجتناب از آن ها می‌باشد .

مهمترین ریسک هایی که سیستم بانک را با آن مواجه می‌کند ، به دسته های ذیل تقسیم بندی می‌شوند(اداره مدیریت ریسک بانک سینا، ۱۳۸۸، ص۴-۲):

• • ریسک اعتباری : ریسک مربوط به زیان های ناشی از عدم بازپرداخت یا بازپرداخت با تأخیر اصل یا فرع وام از طرف مشتری

• • ریسک بازار : ریسک مربوط به زیان های محتمل بر دار ایی های بانک ‌بر اساس تغییرات و نوسانات عوامل بازار (مانند نرخ ارز، نرخ بهره، قیمت سهام و …)

• • ریسک عملیاتی : عموماً ناشی از اشتباهات انسانی یا اتفاقات و خطای تکنیکی تعریف می شود. این ریسک شامل تقلب (موقعیتی که معامله گر ها اطلاعات غلط می‌دهند)، اشتباهات مدیریتی و فرایندهای ناکافی یا ناصحیح داخل سازمان می‌باشد. خطای تکنیکی ممکن است ناشی از نقص در اطلاعات، پردازش معاملات، سیستم های جابه جایی یا به طور کلی هر مشکل دیگری در سطح سازمان روی می‌دهد، باشد. ریسک های عملیاتی ممکن است منجر به ریسک های اعتباری و بازار شوند.

• • ریسک قانونی : زمانی مطرح می شود که یک معامله از نظر قانونی قابل انجام نباشد. ریسک قانونی در کل با ریسک اعتباری مرتبط است زیرا طرفین معامله در صورت زیان در یک معامله به دنبال بستر قانونی برای زیر سؤال بردن اعتبار معامله می‌گردند.

• • ریسک کفایت سرمایه : عموما ابعاد مختلف ریسک در شرکت‌های مالی به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر هزینه سرمایه و میزان سرمایه است. سرمایه یکی از عوامل کلیدی در تعیین میزان امنیت بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری است. سرمایه کافی در شرکت‌های مالی به عنوان یک ابزار امنیتی برای سایر ابعاد ریسک درطول دوره فعالیت تجاری بانک‌ها و مؤسسات است. سرمایه نقاط ضعف محتمل در سایر ابعاد مالی شرکت را جذب می‌کند. لذا، سرمایه مبنایی برای حفظ تامین کنندگان منابع مالی شرکت به حساب می‌آید.

• • ریسک نرخ بازده : ریسک نرخ بازده عبارت است از تغییری که در ارزش اوراق قرضه ناشی از تغییر در نرخ بازده آن اتفاق م یافتد. از طرف دیگر احتمال تغییر در دریافتهای آتی حاصل از فروش یک اوراق بهادار و همچنین عدم توان پرداخت سود در آن به ریسک بازده اشاره دارد. توان تولید شرکت ، تغییر در تقاضا و شرایط رقابتی ، تغییردر ریسک ملی و ساختار اقتصادی، ریسک سیاسی، همه و همه می‌تواند سود شرکت‌ها و به تبع آن توان پرداخت سود بیشتر به اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار دهد. به نوعی که تمامی تغییرات احتمالی در وقایع بازرگانی، در نهایت تاثیر خود را در ریسک سهام به جا می‌گذارد .

• • ریسک نقدینگی : ریسک نقدینگی دارایی، که با نام ریسک نقدینگی بازار محصول هم شناخته می شود، زمانی ظاهر م یشود که معامله با قیمت پیش‌بینی شده قابل انجام نباشد (به دلیل تغییر وضعیت نسبت به زمان معامله عادی) این ریسک در بین گونه های دارایی ها و در زمان وابسته به شرایط بازار تغییر می‌کند. بعضی دارایی ها مانند ارز های اصلی یا اوراق قرضه، بازار های عمیقی دارند و در اغلب مواقع به راحتی با نوسان کمی در قیمت، نقد می‌شوند اما این امر ‌در مورد همه دارایی ها صادق نیست.‌در مورد بانک ها، ریسک نقدینگی به دلیل کمبود و عدم اطمینان در میزان نقدینگی بانک ایجاد می شود. حالت دیگری که باعث افزایش ریسک نقدینگی می شود این است که بازارهایی که منابع بانک در آن ها قرار دارد دچار کمبود نقدینگی شوند. ریسک نقدینگی با سایر ریسک های مالی مختلط است و به همین دلیل سنجش و کنترل آن با دشواری روبرو است.

• ریسک پول یا نرخ ارز: ریسک نرخ ارز عبارت است از احتمال از دست دادن اصل و فرع سرمایه به دلیل کاهش قدرت خرید پول . تورم از طرف دیگر نرخ بهره را نیز افزایش می‌دهد. این امر به نوبه خود موجب کاهش ارزش اوراق بهادار خواهد شد.

ه) مدیریت هزینه^[۶]:

تأثیر رسانه ها در توسعه رابطه برند

شخصیت نام تجاری به جنبه احساسی تصویر نام تجاری اشاره دارد. شخصیت نام تجاری به وسیله تمام تجربیات مصرف‏ کنندگان با یک نام تجاری ایجاد شده‌است اما تبلیغات نیزنقش عمده‏ای در ایجاد شخصیت بازی می‌کنند. برندهای موفق این فرصت را دارند که جایگاه‌های رهبری نام تجاری را به دست آورند. اغلب نام تجاری در تبلیغات به عنوان یک محرک برتری محصول بیان می‌شود. موقعیت‌های تجاری قوی می‌تواند بر روی هر چیز پایداری ساخته شود، از جمله تصاویر و یا میزان فروش. پیام رسانه باید به طور مداوم در تمام طرح‌های بازاریابی ارائه شود. دو عنصر مرکزی درشخصیت‌های نام تجاری وجود دارند: نوع ارزش‌های ارائه شده توسط نام تجاری و نوعی که مصرف‌کننده به آن‌ ها ارزش خواهد داد. تبلیغاتی که نشان می‌دهند تنها خصوصیات و ویژگی‌های محصول، برای جذب ذهنیت مصـرف‏کننده تلاش می‌کنند. معمولاً بایستی تمرکز به پیشنهاد فروش منحصر به فرد یا یک ایده فروشی وجود داشته باشد تا یک نام تجاری بتواند خود را از سایر رقبایش متمایز کند. مثلا در تحقیقات مشاهده شده ‌است که مصرف‏ کنندگان توصیفاتی مانند لذت بخش را ‌در مورد یک نام تجاری عنوان می‌کنند (هامبورگ^[۱۰۲]،۲۰۱۰). علاوه بر این، هر کس محصولی را می‌خواهد که بتواند تصویر خود را با آن منعکس کند و یا بهبود دهد؛ شخصیت نام تجاری که از طریق تبلیغات ایجاد شده و درک شده‌است به یک دغدغه اساسی در تصمیم گیری‌های خرید ما تبدیل شده‌است. تبلیغات تصویری هم می‌توانند احساسی از نام تجاری ایجاد کنند و هم احساسات و میل به ارتباط با نام تجاری را فراهم نمایند. بدین گونه شخصیت نام تجاری هم می‌تواند یک نام تجاری را جذاب‌تر و به یاد ماندنی‌تر کند و هم آن را به وسیله‌ای برای ابراز هویت مشتری تبدیل کند. با در نظر گرفتن بحث بالا می‌توان مشخص کرد که تبلیغات یا ارتباطات بازار به ساختن شخصیت نام تجاری محصول زمانی که مصرف‌کننده ویژگی‌های انسانی را به محصولات مرتبط می ‏کند، کمک خواهد کرد (احمت یوساکی^[۱۰۳]، ۲۰۱۰).

ساخته شدن شخصیت نام تجاری

حداقل سه منبع برای به دست آوردن شخصیت نام تجاری وجود دارد:

1. ارتباطات بازاریاب^[۱۰۴]؛

انتقال عمدی تصویر نمادین به مصرف‏ کنندگان توسط بازاریان: بازاریابان برندهای خود را در ارتباط با افراد خاصی (به عنوان مثال، افراد مشهور مانند تایگر وودز^[۱۰۵])، تصاویر شخص (به عنوان مثال، گاوچران برای سیگار مارلبورو)، و یا شخصیت‌های متحرک شبیه به انسان (به عنوان مثال، سرباز پیاده نظام پلیزبری)، قرار می‌دهند. یکی از گرایش‏های خرید در تبلیغ شخصیت نام تجاری ، نمایش یک نام تجاری و مدل انسانی در کنار هم است.

1. 1. مشاهده مصرف‏ کنندگان اجتماعی^[۱۰۶]: مصرف‏ کنندگان، در زندگی روزمره خود، افرادی که از محصولات استفاده می‌کنند را مشاهده کرده و پس از آن ویژگی‏های کاربران نام تجاری را به نام تجاری اختصاص می ‏دهند. ‌بنابرین‏، اگر تعدادی از جوانان شهر، شلوار جین و لباس با نام تجاری دیزل^[۱۰۷] بپوشند، در نظر مصرف‏ کنندگان این نام تجاری، شخصیت شهری و جوان بودن را به دست می‌آورد.

1. دروازه‏بانان فرهنگی^[۱۰۸]: در هر فرهنگی تعدادی از چهره‏های عمومی که تحت تأثیر تصویری از فعالیت‏ها، ایده‏ها‏ و محصولات قرار می‏ گیرند، وجود دارد. با اتخاذ محصول (بدون سود تجاری از بازاریاب)، نمایش آن از طریق استفاده شخصی با گرفتن جایگاهی در آن، با ستایش یا نقد آن، این دروازه‏بانان فرهنگی ناگزیر تصویر نام تجاری را به بقیه ما تعریف کرده و ما را تحت تأثیر قرار می ‏دهند.

راه‌های مختلفی برای خلق شخصیت نام تجاری وجود دارد. طبق نظر تمپورال (۱۹۹۹) شخصیت نام تجاری باید به دقت با مصرف‏کننده یا شخصیتی که مصرف‏ کنندگان دوست دارند مطابقت داده شود. به‏علاوه تمپورال^[۱۰۹] برای خلق شخصیت نام تجاری یک فرایند چهار مرحله‏ای پیشنهاد کرد:

۱- تعریف مخاطبان هدف

۲- یافتن چیزی که نیاز دارند، می خواهند و یا دوست دارند

۳- ساخت نمایه شخصیت مصرف‏کننده

۴- خلق شخصیت محصول مطابق (همتا کردن) با نمایه شخصیت مصرف کننده

هدف کلی روش نمایه‏سازی مستحکم کردن خودمفهومی (خودانگاری) و اشتیاق مصرف‏کننده می‌باشد. این روش مخصوصاً برای برندهایی که در پی درست کردن یک استراتژی خوب هستند، مناسب است. همچنین اگر بخش بندی بازار با درجه بالای همگنی، یکپارچه باشد ایجاد شخصیت نام تجاری می‏تواند به شدت موفق باشد (اریکسون^[۱۱۰]، ۲۰۰۰).

تشخیص شخصیت برند و روابط بین شخصیت مصرف‏کننده و شخصیت برند

شخصیت نام تجاری یک مفهوم جذاب و خوش‌آیند در بازاریابی امروز است. جنیفر آکر آن را به عنوان یکی از ابعاد هسته‌ای هویت نام تجاری و اتفاقاً به عنوان نزدیک‌ترین متغیر به فرایند تصمیم‏ گیری مصرف‌کننده برای خرید توصیف ‌کرده‌است. ایده شخصیت واکنشی به گرایش به ارزش روابط شخصی در جامعه معاصر است. همچنین ‌به این ایده که روابط در زندگی اجتماعی مهم هستند، اشاره دارد. بر اساس سلسله مراتب نیازهای مازلو، سازمان تلاش می‌کند تا محصول‌ها خود را به سطوح بالاتری از رضایت نیاز، مثل تعلق، عشق و اعتماد به ‏نفس بالا ببرد (تانمی چاتوپادیای^[۱۱۱]، ۲۰۱۰). شخصیت نام تجاری در روش‌های مختلف و با ابزارهای مختلف ایجاد شده‌است. به هر حال، همیشه ایجاد -آفریدن- شامل ارتباطات فعال همراه شرکت است: شخصیت باید منتشر شود تا زنده بماند. تحقیقات ارزش ویژه نام تجاری تلاش برای مطرح کردن یک ارزش به اتکا یک نام تجاری در بازار است. به همان شکلی که سهام /انبارها ارزش شرکت در چشم سرمایه‏گذاران است (راجاکوپاگ،^[۱۱۲] ۲۰۰۶). در واقع، تحقیقات ارزش ویژه نام تجاری نشان داده‌اند که این دو (ارزش ویژه نام تجاری با رشد ارزش سهام) با یکدیگر رابطه دارند. رشد در ارزش ویژه نام تجاری با رشد ارزش سهام، و همچنین فروش‌ها، سودها، قیمت حق بیمه و رضایت کارمندان ارتباط (همبستگی) دارد (پیر والت^[۱۱۳]، ۲۰۱۰).

مصرف‏ کنندگان اغلب با اعطاء ویژگی‌های شخصیتی به برندها برای آن‌ ها جنبه‌های انسانی قائل می‌شوند، و بازاریابان اغلب این ادراکات را با جایگاه یابی نام تجاری ایجاد یا تقویت می‏ کنند. ویژگی‌های شخصیتی نام تجاری معنای نمادین یا ارزش احساسی فراهم می‌کند که‌ می‏تواند به مصرف‏ کنندگان کمک کند و و محرک آن‌ ها در انتخاب محصول یا خدمتی از نام تجاری مشخص باشند . جایگاه یابی موفق شخصیتی نام تجاری در یک رده محصول، نیازمند مدل‌های اندازه‏گیـری است که قادر به تفکیک ویژگی‌های شخصیتی منحصر به فرد یک نام تجاری از ویژگی‌هایی که وجه مشترک همه نام‌های تجاری در آن رده محصول است باشد (کینوکس و والکر، ۲۰۰۱).

تبلیغات به عنوان یک محرک برند

ج: موضوع حسین هابره

«حسین هابره» دیکتاتور سابق چاد، که پس از سرنگونی به عنوان پناهنده در کشور سنگال بسر می‌برد، از سوی دادگاه این کشور برای جنایات و وحشیگری‌های ارتکابی تحت پیگرد قرار گرفت اما دیوان عالی کشور سنگال متأسفانه در رأی ۲۰ مارس ۲۰۰۱ خود اعلام نمود که محاکم سنگال در خصوص جنایاتی که در آن کشور ارتکاب نیافته‌اند صلاحیت رسیدگی ندارند. این محکمه، حتی در این قضیه به مسئله مصونیت‌ها نیز نپردازد و این بسیار جالب است.

در اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری (که آخرین سند بین‌المللی در مبارزه با بی کیفری است) ماده قابل توجهی وجود دارد. ازیک‌طرف سران دولت‌ها، فرماندهان و… در برابر دیوان بین‌المللی کیفری از مصونیت ندارند حتی اگر قوانین داخلی یا قراردادی بین‌المللی به آن‌ ها مصونیت داده باشد. خواه مصونیت ماهوی یا شکلی.

درگذشته، پادشاهان مصون بودند. امروزه در حقوق ایران وکیل مجلس و وکیل دادگستری ماهیتاً در دفاع مصونیت دارد اما اگر دفاعی که وکیل مجلس در داخل مملکت خود دارد خدای‌ناکرده عبارت از تشویق نسل‌کشی باشد، دیگر مصونیت ندارد.^[۳۴]

۲-۳-۵- شمول مرور زمان

مرور زمان کیفری عبارت است از: سپری شدن مدت‌زمانی که قانونا پس‌ازآن تعقیب، صدور حکم یا اجرای مجازات ممنوع است. مرور زمان جزایی برای بار اول در قانون «ژولیای روم» پذیرفته شد که در جرایم مختلف مدت مرور زمان متضاد ولی به هر شکل طولانی‌تر از امروز بوده، بعداً این حق به‌مرورزمان در کشور فرانسه در جرایم جنایت موردقبول واقع شد. مرور زمان در حقوق جزایی آلمان نخست در سقوط دعاوی و بعداً ‌در مورد سقوط دعوی و مجازات و همچنان در ایتالیا و سایر کشورها یکی بعد ‌از دیگری پذیرفته‌شد و در قوانین جزایی آن ثبت گردید.^[۳۵]

گرچه ازنظر تاریخی آنان زمان دقیق تأسیس قاعده مرور زمان، در علم حقوق معلوم نیست؛ ولی عده‌ای زمان تحقق آن را قبل از به وجود آمدن حقوق رومی می‌دانند درعین‌حال، اکثر حقوق ‌دانان بر این باورند که نخستین نظام حقوقی که مرور زمان در آن به رسمیت شناخته‌شده، حقوق روم است این اصل از قوانین سولون^[۳۶] مقنن رومی و از قوانین دوازده‌گانه (۴۴۹-۴۵۰ ق.م) بوده است که به وسیله دسامبر^[۳۷] که ده نفر از قضات برجسته آن کشور بوده‌اند و مأموریت مخصوص در جمع‌ آوری قوانین را ‌داشته‌اند اقتباس‌شده است.

اولین قانون رومی که مرور زمان را موردقبول قرار داده است، قانون ژولیا (Julia) می‌باشد که مدت مرور زمان را ‌در مورد بزه زنا، پنج سال پیش‌بینی نموده، و سپری شدن مدت مذبور را پاک‌کننده و مطهر عنوان نموده است.

این قاعده حقوقی در آن دوره به کلمه «اوزو کاپیون»^[۳۸] به معنای تصرفات مادی، اطلاق می‌شد. امپراطورهای قبل از ژوستینین، این رویه را تجویز نموده و فرق بین اوزوکاپیون و مرور زمان‌ هم در آن موقع این بود که اولی به مالکیت حقوق مدنی و دومی به مالکیت فطری و طبیعی اطلاق می‌شد. ولی «ژوستی-نین» کلیه این مشخصات را رد نمود و تمام خصوصیات اوزو کاپیون به‌مرورزمان انتقال یافت، به‌موجب قوانین ژوستی نین مدت مرور زمان سی یا چهل سال بود.

مرور زمان از حقوق رومی وارد حقوق فرانسه شد و از حقوق آن کشور وارد حقوق اکثر کشورهای جهان (ازجمله ایران) گردید. گرچه در تاریخ قدیم ایران نیز، مرور زمان، در زمان مغول به رسمیت شناخته‌شده بود و تحت عنوان یرلیغ غازانی چنین آمده است :« حجت‌های کهنه را پیش طاس حاضر گرداند و در آنجا اندازند و بشوید …. و حجت‌های کهنه که تاریخ آن بیش از سی سال باشد به‌موجب حکم یرلیغی … مسموع ندارد».^[۳۹]

در حقوق اسلامی، درباره وجود قاعده‌ای با عنوان مرور زمان، دو نظریه کاملاً متفاوت وجود دارد. عده‌ای بر این باورند که مرور زمان در حقوق اسلامی نفیا و اثباتا سابقه‌ای ندارد (شفایی، ۲۱۲) و اثری از این قاعده در متون اصیل اسلامی یافت نمی‌شود.

ولی با مراجعه به متون اسلامی اعم از متون فقهی شیعه و اهل سنت بر هر پژوهشگری، آشکار می‌شود که مرور زمان در حقوق در حقوق اسلام سابقه‌ای بس طولانی دارد. فقهای شیعه در کتاب‌های گران‌سنگی از قبیل: خلاف، مبسوط، معتبر، شرایع الاسلام، قواعد الا حکام، جواهر الکلام، مجمع الفائده، البرهان و…… آن را تحت عنوان، تقدم، مطرح نموده و حکم فقهی آن را بیان ‌داشته‌اند.

علمای مذاهب مختلف اهل سنت نیز، در این‌باره آرای گوناگونی اظهار نموده‌اند. در این زمینه می‌توان به کتبی از قبیل؛ فتح الغدیر، مبسوط سرخسی و…… اشاره نمود. در مذهب حنفی مرور زمان در امور کیفری به شکل نسبتاً مفصلی مورد کنکاش قرارگرفته که در صفحات بعدی، آرای هر یک از مذاهب اسلامی موردبحث قرار می‌گیرد.^[۴۰]

در ایران نیز این قاعده حقوقی در قوانین کیفری و مدنی موردتوجه قرارگرفته بود. و در مواد ۵۱و۵۲ قانون مجازات عمومی، سال ۱۳۰۴ و مواد ۴۹ تا ۵۳ قانون مجازات عمومی اصلاحی، سال ۵۲ و در شق چهارم، ماده ۸ اصول محاکمات جزایی، سال ۱۳۱۸، مرور زمان در جرایم شناخته‌شده بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، یکی از مسائل کیفری که به شدت در موضوع تغییر و حذف قرار گرفت، مسئله مرور زمان بود. سرانجام این نهاد کیفری توسط شورای نگهبان، خلاف شرع تشخیص داده شد و به‌طورکلی حذف گردید. اما در سال ۱۳۷۸ در قانون آیین دادرسی کیفری البته فقط در مجازات بازدارنده و اقدامات تأمینی و تربیتی مجدداً پیش‌بینی گردید.

مرور زمان در واقع عبارت است از سپری شدن مدت‌زمانی که پس‌ازآن جرم ارتکابی قابل‌تعقیب و مجازات نمی‌باشد. در اینجا ابتدا مرور زمان در حقوق بین‌الملل قراردادی بررسی می‌شود، قبل از آنکه دیده شود آیا قاعده‌ای در حقوق بین‌الملل عرفی شکل‌گرفته است.